Ársrit um starfsendurhæfingu - 2010, Side 10

10 www.virk.is
S
TA
R
FS
E
N
D
U
R
H
Æ
FI
N
G
A
R
S
JÓ
Ð
U
R
Þegar horft er til framtíðar hefur VIRK
hug á að bjóða ráðgjöfum í starfsendur-
hæfingu upp á fræðslu sem nýtur
alþjóðlegrar viðurkenningar og er í
samræmi við viðurkennda staðla í
starfsendurhæfingu. Þetta er hluti af
gæðatryggingu í starfsemi sjóðsins.
Undirbúningur að slíku er hafinn.
Fyrirkomulag þjónustu
Ráðgjafar hafa vinnustöðvar hjá stéttar-
félögum eða sjúkra- og styrktarsjóðum
stéttarfélaga og einstaklingar sem
koma í ráðgjöf geta pantað þar tíma.
Forsenda þjónustunnar er að til staðar
sé heilsubrestur sem hefur áhrif á
starfsgetu viðkomandi einstaklings. Allir
á vinnumarkaði eiga rétt á þjónustu
hjá ráðgjöfum séu þessar forsendur til
staðar og það sama gildir um þá sem
eru á dagpeningum hjá sjúkrasjóðum
stéttarfélaga eða eru í atvinnuleit og fá
bætur frá Atvinnuleysistryggingasjóði.
Þegar gengið hefur verið frá aðild
lífeyrissjóðanna að VIRK munu allir
þeir sem rétt eiga á örorkulífeyri frá
lífeyrissjóðunum eiga rétt á aðstoð.
Ráðgjafar veita þjónustu á sviði
starfsendurhæfingar þar sem markmiðið
er fyrst og fremst að aðstoða viðkomandi
einstakling við að fara aftur í vinnu.
Þjónustan er fjölbreytt og miðar að
því að hvetja einstaklinginn til að nýta
styrkleika sína og um leið að fækka
þeim hindrunum sem koma í veg fyrir
að hann geti verið virkur þátttakandi á
vinnumarkaði. Hlutverk ráðgjafa er að
halda utan um mál hvers einstaklings
og hjálpa viðkomandi til að finna
vænlegar leiðir. Ráðgjafinn er hins vegar
ekki meðferðaraðili og ef ljóst er að
einstaklingur þarf aðstoð sérfræðings á
ákveðnu sviði þá er hann kallaður til. Ef
einstaklingur þarf heilbrigðisþjónustu þá
er honum vísað á hið opinbera heilbrigðis-
kerfi – oftast til síns heimilislæknis.
Ráðgjafar stéttarfélaganna veita ekki
heilbrigðisþjónustu og VIRK fjármagnar
ekki þjónustu sem er veitt og kostuð af
hinu opinbera heilbrigðiskerfi. Hins vegar
er lögð mikil áhersla á gott samstarf við
bæði heilbrigðis- og menntakerfið og
sérstök áhersla er lögð á að byggja upp
gott samstarf við heilsugæslustöðvar
og heimilislækna um allt land. Mjög
gott samstarf hefur ennfremur verið
milli sérfræðinga VIRK og ráðgjafa
og sérfræðinga Tryggingastofnunar
ríkisins meðal annars vegna þróunar
á matstækjum og utanumhalds starfs-
endurhæfingaráætlana.
Helstu þjónustuþættir
Mikilvægasti þjónustuþátturinn hjá VIRK
er þjónusta ráðgjafanna. Þeir halda utan
um mál einstaklingsins og leggja sig fram
um að auka virkni hans og getu í samstarfi
við fjölmarga aðra aðila. Ráðgjafar gera
virkniáætlun með einstaklingnum og eiga
við hann samtöl sem hafa þann tilgang
að hvetja hann til aukinnar þátttöku.
Mörgum nægir aðstoð ráðgjafans og
nokkur viðtöl við hann duga til aukinnar
virkni eða endurkomu til vinnu. Aðrir
þurfa á meiri aðstoð að halda og þá
eru kallaðir til sérfræðingar eða keypt
nauðsynleg þjónusta eftir þörfum og
aðstæðum hvers og eins.
Dæmi um slíka þjónustu eru:
T• ímar hjá sálfræðingi.
F• jármálanámskeið.
N• ámskeið eða önnur aðstoð til
sjálfsstyrkingar.
L• íkamsrækt með stuðningi
sérfræðinga.
Þ• átttaka í greiðslu kostnaðar vegna
sjúkraþjálfunar sem hefur það
að markmiði að auka vinnugetu
viðkomandi.
N• æringarráðgjöf og ráðgjöf til
heilsueflingar.
Þ• jónusta iðjuþjálfa og félagsráð-
gjafa til að leysa úr sértækum
vandamálum einstaklinga.
N• ámskeið eða styttra nám til að
auka möguleika á vinnumarkaði
(sérstaklega fyrir þá sem ekki geta
snúið aftur í sitt fyrra starf).
Þ• jónusta starfsendurhæfingar-
stöðva sem bjóða sérstakar
starfsendurhæfingaráætlanir sem
byggja á aukinni menntun með
stuðningi.
Þ• jónusta sérhæfðs matsteymis til
að meta vinnugetu og möguleika
viðkomandi einstaklings.
Á árinu 2010 verður lögð meiri áhersla
á kaup á úrræðum sem hafa beina
tengingu við vinnumarkaðinn og er ætlað
að aðstoða einstaklinga við að halda starfi
sínu eða komast aftur í starf við hæfi.
Fjöldi einstaklinga sem hafa
fengið þjónustu
Eins og áður hefur komið fram hófu flestir
ráðgjafar störf á haustmánuðum 2009 og
í byrjun árs 2010 bættust fleiri í hópinn.
Ráðgjafarnir hafa síðan þurft að setja
sig inn í starfið og kynna þjónustu sína
bæði innan þeirra félaga sem þeir starfa
hjá og eins á vinnustöðum félagsmanna.
Starfsemin er því rétt að taka sín fyrstu
skref og aðsókn að þjónustu ráðgjafa
eykst með hverri viku. Í lok mars 2010
höfðu 770 einstaklingar komið í viðtal
til ráðgjafa. Af þeim eru nú um 472 í
reglulegum viðtölum eða annarri þjónustu
á vegum VIRK og töluverður hópur til
viðbótar er í eftirfylgd og stuðningi þó
ekki sé um regluleg viðtöl að ræða. Af
þeim 770 sem hafa leitað til ráðgjafa eru
um 56% konur og 44% karlar.