Skessuhorn - 13.11.2019, Blaðsíða 48

MIÐVIKUDAGUR 13. nóVEMBER 201948
Pstiill - Geir Konráð Theódórsson
Það er mikil lukka að fá að vera
hérna í níger í Afríku, sérstaklega
þegar netið í símanum mínum virk-
ar vel og ég næ að skoða veðurfrétt-
irnar frá Íslandi. Það koma dag-
ar þar sem ég ligg við sundlaugar-
bakkann í 37°C hita með ananas-
safa í hönd og símann í hinni, og sé
að enn annar stormurinn er á leið-
inni til ykkar. Þá kemur yfir mig til-
finning sem er ögn erfitt að lýsa.
Það kemur kannski ekki á óvart að
Þjóðverjar hafa að sjálfsögðu orð
yfir þessa tilfinningu á sinni tungu:
„Schadenfreude,“ sem lauslega
merkir að finna fyrir ánægju yfir
óförum eða óhamingju annarra.
Þetta er þýtt sem „Þórðargleði“ á
íslensku en sama hvert heitið er þá
veit ég að þið þekkið tilfinninguna.
Þið hafið séð þetta sérstaka glott á
samfélagsmiðlum Íslendinga sem
eru í sólarlandaferð - og hver veit
nema að þið séuð með þetta sama
glott á ykkur sjálfum á einhverri
mynd í símanum ykkar. Það er gott
að njóta góðs veðurs hvort sem það
er heima eða erlendis, en veðrið er
samt alltaf best ef maður veit að það
er verra einhvers staðar annars stað-
ar á Íslandi. Þetta er mér, og líkleg-
ast okkur öllum, bara í blóð borið.
Þessa veðraþórðargleði játa ég af
fúsum og frjálsum vilja og er sek-
ur um að senda inn margar myndir
heim til vina og ættingja af sól og
blíðu hérna í niamey, en hve djúpt
nær þessi tilfinning? Ég grínast og
grobba mig af því að vera hepp-
inn með veður, en ég man ekki
svo vel eftir því að grínast með að
vera heppinn með aðra hluti í lífinu
mínu á sama hátt.
En ég er mjög heppinn í lífinu.
núna í vikunni var mér og kærust-
unni boðið í afmælisveislu sem var
um borð í litlum bát á ánni níger.
Um miðjan dag keyrðum við út
fyrir borgina og að litlu gistiheim-
ili við árbakkann. Við bárum á okk-
ur slatta af sólarvörn og skordýra-
fælu og stigum um borð. Þrátt fyr-
ir að báturinn væri gamall og ögn
frumstæður þá fannst mér þetta
vera mikill lúxus. Við komum okk-
ur vel fyrir í skugganum á mjúkum
dýnum og með gríðarstórt kælibox
fullt af mat og drykk. Gamli mótor-
inn fór í gang og heimamennirnir
sigldu af stað með okkur um ána og
í kringum litlu eyjarnar. Þeir sögðu
okkur að ef við værum heppin þá
myndum við sjá hættulegasta dýrið
í Afríku!
Vorum við að fara að sjá krókó-
díla í ánni eða kannski væru ljón við
árbakkann, ég var ekki viss, kannski
eru fílar eða hýenur hættulegasta
dýrið? Hvaða dýr er hættulegast
mönnum í Afríku? Það eru nokkur
áhugaverð svör við þessari spurn-
ingu. Tæknilega rétta svarið er
að moskítóflugan er hættulegasta
dýrið í Afríku þar sem um millj-
ón manns deyja hér árlega vegna
malaríusmita frá þessum flugum.
Kærastan mín varð þrisvar sinnum
mjög veik af malaríu en blessunar-
lega náði hún góðum bata. Ég ber
því óttablandna virðingu fyrir þess-
um bölvuðu flugum en það væri nú
svolítið lélegt ef þetta væri dýrið
sem værum að reyna að sjá á þess-
ari lúxussiglingu. Tæknilega réttu
svörin eru að pöddur og snákar eru
víst fólki mjög hættuleg en hvert
er þá hættulegasta spendýrið í Afr-
íku? Heimspekilega rétta svarið er
sú sorglega staðreynd að mann-
fólkið er mannfólkinu hættulegast,
hér deyja hundruðir þúsunda á ári
vegna stríðs og glæpa. Aftur verð ég
að segja að þessi lúxussigling væri
frekar léleg ef markmiðið væri að
sjá morð framið á árbakkanum, en
hvert er þá hættulegasta spendýrið í
Afríku fyrir utan mannfólkið?
Svarið er að flóðhestar eru hættu-
legastir. Ég á bágt með að trúa því
en þessir kjánalegu risar eru víst al-
veg stórhættulegir. Þessi dýr geta
vegið mörg tonn, karldýrin hafa
skögultennur í kringum 50 cm að
lengd og bæði karl- og kvendýr hika
ekki við að velta bátum og drepa
allt sem í þeim hreyfist. Ef maður
nær að synda í land er maður samt
ekki óhultur því þessir klunnalegu
risar geta hlaupið á allt að 30 km
hraða. Talið er að flóðhestar drepi
í kringum 3000 manns á ári, aðal-
lega fiskimenn og einstaka sinn-
um ferðafólk á bátum sem sigla of
nærri ungviðinu þeirra. Heima-
mennirnir sögðu þessar staðreyndir
með bros á vör og fólkið í veislunni
þýddu frönskuna fyrir mig. Stuttu
síðar komu svo hróp og köll þeg-
ar heimamenn bentu á að það væri
hjörð af flóðhestum þarna í fjarska
og við myndum sigla nær til að taka
myndir.
Sem betur fer fór allt vel og heppn-
in var með okkur. Flóðhestarnir
geispuðu bara og svömluðu letilega
um á meðan við reyndum okkar besta
að ergja þá ekki, en samt ná að taka af
þeim myndir. Þetta var alveg hreint
yndisleg sigling og mér leið eins og
ég væri mjög heppinn. Heppinn með
veður, heppinn með rólegu flóð-
hestana en líka heppinn þegar ég sá
fólkið á litlu eyjunum. Við sigldum
framhjá bláfátækum þorpum þar sem
konur þvoðu þvott í ánni og naktir
krakkar svömluðu við árbakkann að
reyna að veiða eitthvað í matinn. Það
eru margar hættur í ánni fyrir þessi
börn, allskonar sníkjudýr, meng-
un og morðóðir flóðhestar, en samt
voru þau þarna að veiða. Svo kemur
hvítur maður í lúxussiglingu siglandi
framhjá þeim, með mat og drykk í
kæliboxinu sem myndi líklegast fæða
allt þorpið. Heimamennirnir á bátn-
um ráðlögðu okkur að stoppa ekki,
afmælisveislan hélt áfram og við
sigldum inn í sólsetrið. Áin níger og
náttúran hérna er alveg gullfalleg og
að upplifa þetta allt við sólarlagið er
nánast ólýsanlegt.
En þegar ég hugsa um krakk-
ana við árbakkann er auðvitað eng-
in „Schadenfreude“ í mínum huga. Í
allri alvöru er ekki hægt að gleðjast
yfir óförum annarra. Ég grínast með
Þórðargleðina við ykkur heima, en
það er af því að við höfum það svo
gott þar þrátt fyrir veðrið. Að vera
laus við sníkjudýr, að óttast hvorki
stríð né flóðhesta og geta helst bara
kvartað yfir slæmu veðri, það eru
ótrúleg forréttindi sem við ættum
ævinlega að vera þakklát fyrir.
Geir Konráð Theódórsson
Höf. er Borgnesingar sem dvelur
nú í Níger og deilir upplifun sinni
með lesendum.
Í næstu viku mun Handverk og
hönnun halda hina árlegu sýningu
á handverki, hönnun og listiðnaði
í Ráðhúsi Reykjavíkur. Sýningin
stendur dagana 21. til 25. nóvem-
ber. Að sögn sýningarhaldara ræð-
ur fjölbreytnin ríkjum á sýningunni
enda er gróskan mikil í íslensku
handverki, hönnun og listiðn-
aði. Frá Akranesi mæta þær stöllur
Kolbrún Sigurðardóttir og María
Kristín óskarsdóttir úr Leirbak-
aríinu og handverksmaðurinn Phi-
lippe Ricart. Þau munu kynna verk
sín í Ráðhúsinu þessa daga.
Þessi sýning hefur verið vinsæl
frá upphafi en hún var fyrst hald-
in árið 2006 og dregur alltaf að sér
þúsundir gesta. Það eru listamenn-
irnir og hönnuðirnir sjálfir sem eru
á staðnum og kynna vörur sínar á
sýningunni. mm
Dagur gegn einelti var í síðustu
viku. Af því tilefni veitti Lilja D.
Alfreðsdóttir mennta– og menn-
ingarmálaráðherra hvatningarverð-
laun dags gegn einelti við hátíðlega
athöfn í Vatnsendaskóla í Kópa-
vogi. Að þessu sinni hlaut Vanda
Sigurgeirsdóttir verðlaunin fyrir
mikilvægt framlag til rannsókna og
forvarna gegn einelti auk úrlausna
í einstökum eineltismálum. Henni
var af því tilefni afhent viðurkenn-
ingarskjal og verðlaunagripur eftir
listakonuna Ingu Elínu.
Vanda starfar sem lektor í tóm-
stunda- og félagsmálafræði við
menntavísindasvið Háskóla Íslands.
Hún er með meistaragráðu í upp-
eldis- og menntunarfræði og legg-
ur nú stund á doktorsnám þar sem
viðfangsefnið er einelti. Vanda hef-
ur allan sinn starfsferil starfað með
börnum og fullorðnum að einelt-
is- og samskiptamálum og er þekkt
fyrir vinnu sína bæði hér heima og
á erlendum vettvangi. Forvarn-
ir gegn einelti eru hennar hjartans
mál og hefur hún skrifað greinar og
bókarkafla, stundað rannsóknir og
staðið fyrir fræðslu bæði fyrir börn
og fullorðna um einelti og jákvæð
samskipti.
mm
Þórðargleði og hættulegustu dýrin í Afríku
Vefnaður eftir Philippe Ricart sem er
meðal sýnenda.
Taka þátt í Handverki
og hönnun í Ráðhúsinu
Verk frá Maríu Kristínu og Kollu í Leir-
bakaríinu.
Vanda Sigurðardóttir og Lilja D Alfreðsdóttir. Ljósm. Jens Ormslev.
Vanda Sigurgeirsdóttir hlaut
viðurkenningu á degi gegn einelti