Læknablaðið - jan. 2020, Blaðsíða 4
11
Magnús Ólason, Héðinn Jónsson, Rúnar H. Andrason,
Inga H. Jónsdóttir, Hlín Kristbergsdóttir
Heilsuhagfræðilegt mat á þverfaglegri verkjameðferð
á Reykjalundi. Ein króna í endurhæfingu – átta til baka
Algengi þrálátra verkja á heimsvísu er talin vera milli 30-50% og allt að 47,5% hérlendis.
Tíðni þunglyndis meðal sjúklinga með þráláta verki er algeng, eða 20-54%. Þunglyndi
eykur verkjaupplifun þeirra sem eru með þráláta verki og skerðir daglega færni þeirra.
Rannsóknir sýna að bæði kvíði og þunglyndi draga úr árangri verkjameðferðar. Verkir,
einkum ef þeir eru dreifðir, auka líkur á að sjúklingur upplifi einkenni kvíða og þunglyndis.
Hugræn atferlismeðferð (HAM) er algengasta sálfræðimeðferðin við þrálátum verkjum og
árangur þverfaglegrar endurhæfingarmeðferðar gegn þrálátum verkjum sem nýtir HAM er
vel þekkt.
Á Reykjalundi hefur frá því um miðjan 10. áratug síðustu aldar farið fram þverfagleg
teymisvinna fyrir fólk með þráláta verki.
19
Hildur Harðardóttir
Fósturgreining og meðgöngusjúkdómar,
undirsérgrein fæðinga- og kvensjúkdómalækninga
Stærsta ósk verðandi foreldra er að barn þeirra verði heilbrigt og eru þeir tilbúnir til að
leggja sitt af mörkum til að stuðla að heilbrigði ófædda barnsins. Það er þó staðreynd að
2-3% nýfæddra barna eru með meðfædda missmíð. Orsakirnar eru margvíslegar, erfða-
og umhverfisþættir og ýmis lyf en að stórum hluta eru orsakirnar óþekktar. Hlutverk lækna
og annars heilbrigðisstarfsfólks er að veita leiðbeiningar og ráð um þekkta fyrirbyggjandi
þætti og hvað ber að forðast. Þegar vandamál greinast er það hlutverk fæðinga- og með-
göngulækna að bregðast við þeim á meðgöngu og nýburalækna á nýburaskeiði.
Örar framfarir í myndgreiningu, óm- og segulómskoðunum og í sameindagreiningum
auk möguleika á meðferð og aðgerðum á fóstri í móðurkviði gera fæðinga- og meðgöngu-
lækningar að helsta vaxtarbroddi heilbrigðisþjónustu á meðgöngu. Margar sérgreinar
koma að málum við greiningu og meðferð fóstursins: nýburalæknar, barnahjartalæknar,
erfðalæknar, röntgenlæknar og barnaskurðlæknar svo dæmi séu tekin. Víða erlendis inni-
felur sérgreinin einnig sjúkdóma hjá þunguðum konum og kallast á ensku Maternal-Fetal
Medicine.
4 LÆKNAblaðið 2020/106
F R Æ Ð I G R E I N A R
1. tölublað ● 106. árgangur ● 2020
7
Reynir Arngrímsson
Læknafélag
Íslands – til móts
við nýtt ár
Árið 2020 verður
annasamt ár því auk
stefnumótunar um hlut-
verk og verkefni Lækna-
félags Íslands bíða
óleystir kjarasamningar.
9
Davíð O. Arnar
Svo bregðast
krosstré sem
önnur tré
Lyfjastofnun er eftirlits-
aðili með ígræddum
lækningatækjum og er
háð því að framleiðendur
og notendur tilkynni um
atvik sem kunna að koma
upp.
z
L E I Ð A R A R
ÞUNGUN ER GUÐDÓMLEG
Nútíminn hefur leitt birtu og ljós og rannsóknarmöguleika
inn í móðurkviðinn, fósturgreining er komin á annað tilveru-
stig en áður var. Það breytir þó ekki þeirri staðreynd að allt
áhrærandi meðgöngu og fæðingu er guðdómlegur hluti
sköpunarverksins og ofar allri
tækni hvaða nafni sem hún nefn-
ist. – Myndin er teiknuð og varð-
veitt hjá Getty Images/Sciepro.
Á kápu blaðsins núna eru
settar inn nokkrar fyrirsagnir
úr blaðinu, - þetta tíðkað-
ist um árabil í langri sögu
Læknablaðsins og síðast
gert í desemberblaðinu
1972. VS