Læknablaðið - jan 2020, Side 27

LÆKNAblaðið 2020/106 27
Y F I R L I T

Fetal medicine is a subspecialty of obstetrics investigating the devel-
opment, growth and disease of the human fetus. Often, the mother
is part of the definition of the subspecialty where maternal diseases
specific to pregnancy are included and therefore named Maternal-
Fetal Medicine (MFM). It is appropriate to have one subspecialty
for the maternal-fetal unit and the Icelandic subspecialty is named
accordingly; “Prenatal diagnosis and maternal diseases”. The sub-
specialty was acknowledged in Iceland in 2015 when physician spe-
cialty regulations were changed. The advances in fetal imaging, both
ultrasonography and MRI, and molecular diagnostic techniques,
together with the possibility of interventions in utero, make fetal med-
icine an important, rapidly developing field within women’s health-
care. A variety of specialists, such as neonatologists, pediatric car-
diologists, medical geneticists, radiologists and pediatric surgeons,
are necessary to adjunct in the diagnosis and treatment of the fetus
as a patient. In larger communities MFM physicians work as consult-
ants besides working on fetal screening, diagnostics and treatment
of mothers and their fetuses. In Iceland the subspecialization is less
advanced. This article describes common tasks of the fetal medicine
physician and examples are given where advances in technology
have changed management for instance in aneuploidy screening,
Rhesus allo-immunization and fetal interventions. Finally, the estab-
lishment of the Nordic Network of Fetal Medicine is described.
Maternal Fetal Medicine, a review article
ENGLISH SUMMARY
Obstetric and Gynaecology Department, Landspítali National University Hospital, Faculty of Medicine, University of Iceland.
Key words: Maternal Fetal Medicine, fetal screening, prenatal diagnosis, prenatal treatment.
Correspondence: Hildur Harðardóttir, hhardard@gmail.com
Hildur Harðardóttir
DOI: 10.17992/lbl.2020.01.344
Xarelto 2,5 mg filmuhúðaðar töflur
Þetta lyf er undir sérstöku eftirliti til að nýjar upplýsingar um öryggi lyfsins komist fljótt og örugglega til skila. Tilkynna
skal Lyfjastofnun um allar aukaverkanir sem grunur er um að tengist lyfinu. Virkt efni: Rivaroxaban. Ábendingar: • Xarelto,
gefið ásamt asetýlsalisýlsýru einni sér eða asetýlsalisýlsýru auk clopidogrels eða ticlopidíns, er ætlað til fyrirbyggjandi
meðferðar gegn blóðsega af völdum æðakölkunar (atherothrombotic events) hjá fullorðnum sjúklingum eftir brátt
kransæðaheilkenni (acute coronary syndrome) með hækkuðum lífmerkjum (biomarkers) fyrir hjartakvilla. • Xarelto, gefið
ásamt asetýlsalisýlsýru, er ætlað til fyrirbyggjandi meðferðar gegn blóðsega af völdum æðakölkunar (atherothrombotic
events) hjá fullorðnum sjúklingum með kransæðasjúkdóm (coronary artery disease) eða útslagæðakvilla með einkennum
(symptomatic peripheral artery disease) í mikilli hættu á blóðþurrð. Frábendingar: • Ofnæmi fyrir virka efninu eða einhverju
hjálparefnanna. • Virk blæðing sem hefur klíníska þýðingu. • Áverki eða ástand þar sem talið er að hætta geti verið á mikilli
blæðingu. Um getur verið að ræða sár sem er eða hefur nýlega verið í meltingarvegi, illkynja æxli þar sem mikil hætta
er á blæðingu, nýlegan áverka á heila eða mænu, nýlega aðgerð á heila, mænu eða auga, nýlega innankúpublæðingu,
þekkta æðahnúta í vélinda eða grun um slíkt, missmíði slag- og bláæðatenginga, æðagúlp, eða mjög afbrigðilegar æðar
í mænu eða heila. • Samhliða meðferð með öðrum segavarnarlyfjum, t.d. ósundurgreindu (unfractionated) heparíni, léttu
(low molecular weight) heparíni (enoxaparin, dalteparin o.s.frv.), heparín afleiðum (t.d. fondaparinux), segavarnarlyfjum
til inntöku (warfarín, dabigatran etexilat, apixaban o.s.frv.), nema við þær sérstöku aðstæður að verið sé að skipta um
blóðþynningarmeðferð eða ef ósundurgreint heparín er gefið í skömmtum sem duga til að viðhalda opnum æðalegg í
miðlægri bláæð eða slagæð. • Meðferð samhliða blóðflöguhemjandi lyfjum við bráðu kransæðaheilkenni hjá sjúklingum
sem áður hafa fengið heilaslag eða skammvinna blóðþurrð í heila (TIA). • Samhliða meðferð við kransæðasjúkdómi eða
útslagæðakvilla með asetýlsalisýlsýru hjá sjúklingum með sögu um heilaslag með blæðingu eða ördrepi (lacunar stroke)
eða einhverja tegund heilaslags innan síðasta mánaðar. • Lifrarsjúkdómur með blóðstorkutruflunum og blæðingarhættu
sem hefur klíníska þýðingu þar með talið hjá sjúklingum með skorpulifur af flokki Child Pugh B og C. • Meðganga og
brjóstagjöf. Heimild: Unnið í október 2019 úr Samantekt á eiginleikum lyfs (júlí 2019).
Upplýsingar um aukaverkanir, milliverkanir, varnaðarorð og önnur mikilvæg atriði má nálgast í sérlyfjaskrá –
www.serlyfjaskra.is. Vinsamlegast kynnið ykkur fræðsluefni ætlað læknum og sjúklingum áður en meðferð
lyfsins hefst. Afhenda skal öllum sjúklingum öryggiskort áður en meðferð er hafin. Markaðsleyfishafi: Bayer
AG. Umboðsaðili á Íslandi: Icepharma hf. Vinsamlegast hafið samband í síma 5408000 ef óskað er eftir fræðsluefni
eða frekari upplýsingum um lyfið. Afgreiðslumáti og greiðsluþátttaka: R, G. Hámarkssmásöluverð (október 2019):
12.941 kr. (56 stk.), 21.911 kr. (100 stk.), 34.358 kr. (168 stk.).
BAY191003