Læknablaðið - jan. 2020, Blaðsíða 5

LÆKNAblaðið 2020/106 5
laeknabladid.is

U M F J Ö L L U N O G G R E I N A R P I S T L A R
Ú R P E N N A
S T J Ó R N A R M A N N A L Í32
Kortisólskortur drepur
– segir Helga Ágústa Sigurjónsdóttir,
innkirtlasérfræðingur á Landspítala
Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
Læknar þurfa að vakna til vitundar um að
stórir steraskammtar bæla nýrnahetturnar
sem framleiða kortisól.
L I P R I R P E N N A R
50
Læknislist
Björn
Hjálmarsson
Læknir verður
skilja lögmál
friðhelgi og mannhelgi til þess
að geta upplifað þessar hug-
sjónir hjá skjólstæðingunum.
40
Rekja nornaofsóknir
til svepps sem síðar
nýttist í lyf
Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
ræðir við Magnús Jóhannsson
prófessor emeritus
Claviceps purpurea sem finnst í korni er talinn vera
kveikja galdraásakana vegna eitrunar sem sveppurinn
veldur. Efni í honum valda ofskynjunum og æðar
herpast saman.
34
Góð heilsa er ekki heppni
– segir Una Emilsdóttir læknir
Neytendur þurfa að temja sér gagnrýna
hugsun og sneiða hjá matvælum og
vörum með efnum sem hafa slæm áhrif
á heilsu þeirra. Umhverfislæknisfræði er
grátlega lítil hér á landi.
45
Hvað er Salutogenesis?
Pétur Heimisson
Salutogenesis er samsett úr
tveimur orðum: salus (heilsa) og
genesis (uppruni).
51
Lífsgrös og
leyndir dómar
– eftir Ólínu Kjerúlf
Þorvarðardóttur
Vilhelmína Haraldsdóttir
31
Nú árið er liðið . . .
María I. Gunnbjörnsdóttir
Það er til skammar að grunn-
stoðir landsins skuli vera undir-
fjármagnaðar og afleiðingarnar
eru lokuð sjúkrarúm, skortur á
fagfólki og innlagnir á ganga
bráðamóttöku.
42
Tveir nýir doktorar frá
Háskóla Íslands 2019
46
Dagskrá
Læknadaga 2020
L Æ K N A D A G A R 2 0 2 0
R I T D Ó M U R
B R É F T I L B L A Ð S I N S
44
Heilsuhjólið
Elínborg Bárðardóttir
Sex atriði sem skipta mestu fyrir
heilsuna: líkamleg virkni, andleg
vellíðan, tilgangur, lífsgæði, þátttaka
og dagleg virkni.
39
Alþjóðlegar ráðleggingar kalla á
að þjálfun verði hluti af meðferð
krabbameinssjúklinga
G. Haukur Guðmundsson
Skjólstæðingar fái greiningu,
fræðslu og þjálfun og geti
valið hvort þeir gera æf-
ingarnar á eigin vegum eða
á heilbrigðisstofnun.
30
Að vinna
ógreidda
yfirvinnu
Dögg Pálsdóttir
Tæp 23% lækna á Landspít-
ala eru með fastar yfirvinnu-
greiðslur.
L Ö G F R Æ Ð I 3 5 . P I S T I L L
36
Saumaði sárin sjálfur eftir að
hafa verið barinn með byssum
Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
Gísli H. Sigurðsson svæfinga- og gjörgæslu-
læknir var í stöðugri lífshættu í fjóra og hálf-
an mánuð í Íraksstríðinu.