Hugur og hönd - 01.06.1975, Blaðsíða 4

Gultastokkur
Hér á landi voru leikföng barna mjög fábreytt og öll
heimafengin. Þegar ég man fyrst eftir mér laust eftir
síðustu aldamót voru algengustu leikföngin horn, leggir,
völur, kjálkar og kjúkur að ógleymdum blessuðum skelj-
unum. „Börnin sér leika að skeljum á hól“, segir Jón
Thoroddsen í kvæði sínu um vorið. Það var eins konar
vorboði, þegar börnin á bæjunum báru út gullastokkana
sína í hlýjum vorblænum og dreyfðu skeljunum sínum
um hóla og börð í von um að vetur væri á enda og vor
gengið í garð.
Dalabörnin áttu oft erfitt með að ná í skeljar, en mörg
þeirra áttu góða að, sem hjálpuðu upp á sakirnar. Ef
einhver heimamaður átti leið í kaupstað eða fór um
skeljafjöru, var reynt að koma sér í mjúkinn við hann
og fá hann til að tína nokkrar skeljar í leiðinni. En börn-
in biðu svo í ofvæni heima og hlökkuðu til að sjá hvernig
til tækist. Helst áttu skeljarnar að vera með ýmsu móti,
stórar og smáar, fjölbreytnin gladdi svo hug barnanna.
Mikill var fögnuður barnanna ef ígulker eða hörpudiskur
slæddist með og útyfir tók, ef hrúðurkarl var á hörpu-
diski eða krákuskel, þá þóttu það hreinustu kjörgripir.
Leikir barna mótuðust af umhverfinu, sem þau ólust upp
í. Til sveita var búskapur og skepnuhirðing algengasti
leikur barna. Byggðir voru bæir þannig að steinvölum
var raðað þar sem veggir áttu að standa og húsaskipan
var sem líkust því sem gerðist á bæjum. Fyrst voru bæj-
ardyr með skála og gestastofu sína á hvora hönd, svo
komu göngin inn að baðstofu með búri og eldhúsi sitt
4
HUGUR OG HÖND