Bændablaðið - 09.02.2017, Blaðsíða 42

42 Bændablaðið | Fimmtudagur 9. febrúar 2017
Nú liggur fyrir uppgjör ársins
2016 um mjólkurframleiðslu
kúabúa með mjaltaþjóna en upp-
gjör sem þetta hefur hingað til
verið gert annað hvert ár, en nú
hefur verið gerð sú breyting á að
uppgjörið er gert árlega þar sem
útbreiðsla mjaltaþjóna er orðin
mjög mikil á Íslandi.
Alls voru um áramótin 150
kúabú með mjaltaþjóna í notk-
un, en árið 2015 voru þau 135 og
voru þessi 150 kúabú með alls 188
mjaltaþjóna sem er fjölgun um 23
mjaltaþjóna á einu ári. Enn einu
sinni var sett nýtt met þegar horft er
til innvigtunar mjólkur frá mjalta-
þjónabúum en hlutfallið fór úr
37,2% árið 2015 í 41,8% árið 2016
og er þetta hlutfall það hæsta sem
vitað er um í heiminum en Ísland
hefur setið á þessu heimsmeti nú í
tvö ár í röð. Á nýliðnu ári voru þrjár
tegundir mjaltaþjóna hér á landi
þ.e. GEA, Lely og DeLaval.
41,8% mjólkurinnar
Undanfarin ár hefur hlutfall mjólk-
ur frá mjaltaþjónabúum aukist jafnt
og þétt og alls nam innvigtun frá
þessum búum 62,8 milljónum lítra
á síðasta ári. Það ár var heildarinn-
vigtunin hér á landi 150,3 milljónir
lítra og stóðu mjaltaþjónabúin því
undir 41,8% allrar innveginnar
mjólkur hér á landi. Þetta hlutfall er
einnig það hæsta sem vitað er um í
heiminum. Aukningin á innvigtun-
inni frá mjaltaþjónabúum landsins
var alls 6,5 milljónir lítra á síðasta
ári eða sem nemur 15,7% á einu ári.
Hvert bú með 418 þúsund lítra
að jafnaði
Að jafnaði var hvert mjaltaþjónabú
að leggja inn 418 þúsund lítra á
síðasta ári en til samanburðar má
geta þess að önnur bú á landinu
lögðu inn að jafnaði 181 þúsund
lítra. Munurinn eru 238 þúsund
lítrar sem er töluverð aukning á
milli ára.
Bilið í bústærð er því að aukast
töluvert og eru mjaltaþjónabúin nú
að jafnaði 2,3 sinnum stærri en bú
sem nota hefðbundna mjaltatækni.
Árið 2015 var þessi munur minni,
en þá lögðu mjaltaþjónabúin inn að
jafnaði 403 þúsund lítra og önnur
bú 190 þúsund lítra.
Tvö bú með meira en
500 þúsund lítra
Árið 2016 var hvert mjaltaþjónabú
með að meðaltali 1,25 mjaltaþjóna
(118 bú með 1 mjaltaþjón, 27 bú með
2 mjaltaþjóna, 4 bú með 3 mjalta-
þjóna og 1 bú með 4 mjaltaþjóna).
Innvigtunin frá hverjum mjalta-
þjóni var að jafnaði 334 þúsund lítrar
á síðasta ári sem er aukning á milli
ára um 5 þúsund lítra.
Þó svo að um aukningu sé að ræða
er dagljóst að nýtingu mjaltaþjóna
hér á landi má stórbæta enda afar
mikill munur á milli búanna þegar
horft er til innvigtunar frá hverjum
mjaltaþjóni að jafnaði.
Árið 2015 var sett nýtt Íslandsmet
þegar mesta mælda innvigtun frá
einum DeLaval mjaltaþjóni fór í
541.053 lítra og komst ekki neinn
mjaltaþjónn nálægt þessu meti í
fyrra.
Afurðahæsti mjaltaþjónn landsins
var að þessu sinni Lely mjaltaþjónn
með 514 þúsund lítra og næstur
honum kom DeLaval mjaltaþjónn
með 507 þúsund lítra. Fleiri mjalta-
þjónar rufu ekki 500 þúsund lítra
múrinn í fyrra en alls voru 14 bú
sem lögðu inn meira en 450 þúsund
lítra eftir hvern mjaltaþjón og er það
nýtt met. Áður höfðu mest 10 bú náð
þessum árangri. Þess má geta að öll
þessi bú voru með einn mjaltaþjón
hvert.
Árið 2015 voru 22,4% mjalta-
þjónanna sem skiluðu meira en 400
þúsund lítrum í afurðastöð en síðast-
liðið ár voru það 26,7% svo ljóst er
að nýting mjaltaþjónanna er að batna
ár frá ári. Af þeim 40 kúabúum sem
lögðu inn meira en 400 þúsund lítra
eftir hvern mjaltaþjón voru einungis
tvö þeirra með 2 mjaltaþjóna.
Enn má auka nýtinguna
Ef horft er til hámarks framleiðslu-
getu miðað við innlagða mjólk
frá hverjum mjaltaþjóni árið 2016
mætti fræðilega séð auka framleiðslu
mjaltaþjónabúanna í 96,7 milljónir
lítra án a.m.k. nýfjárfestinga í mjalta-
tækninni sem slíkri, en auðvitað
þyrftu aðrar aðstæður einnig að vera
til staðar. Í raun svarar þetta til þess
að nýting mjaltatækjanna í dag nemi
um 64,4% sé horft til afurðasemi
þess mjaltaþjóns sem mestu skilar
á landinu öllu. Þetta hlutfall ætti að
geta farið í um 70% en auðvitað er
óraunhæft að ætla öllum að ná sama
árangri við framleiðslu.
92,9% innvigtunarhlutfall
Þegar skoðaðar eru niðurstöður
skýrsluhalds Ráðgjafarmiðstöðvar
landbúnaðarins og þær bornar saman
við skráningar búa með mjaltaþjóna
Íslensk mjaltaþjónabú
setja aftur heimsmet
- Hlutfall innvigtaðrar mjólkur frá mjólkurþjónabúum komið í 41,8%
Aukið landbúnaðarsamstarf
Norðmanna við Kínverja
Síðastliðin sex ár hefur andað
köldu í diplómatísku og pólitísku
sambandi milli Norðmanna og
Kínverja. Nú vona fleiri samtök
og fyrirtæki í þessum geira eftir
bættari samskiptum við Kínverja
eftir að samband ríkjanna varð
eðlilegra á ný í lok síðasta árs.
Rannsóknarfyrirtæki í land búnaði
fagna þessu skrefi og segir fram-
kvæmdastjóri Norsku stofnunarinnar
fyrir lífræna hagkerfið (NIBIO), Nils
Vagstad, að þetta geti skipt sköpum
fyrir þá og að sambandið geti leitt
til þess að löndin verði samstiga í
skuldbindingum í málaflokkum sem
séu áhugaverðir fyrir bæði löndin.
Eitt af markmiðum kínverskra
stjórnvalda er að landið verði gild-
andi í tækni og rannsóknum í land-
búnaði.
Nils segir Kínverjana vera vilj-
uga til að fjárfesta þar sem þeir sjá
tengslanet og tækifæri. Hann bendir
einnig á að Kínverjarnir séu mjög
uppteknir af gæðum vörunnar, hafi
úr miklu fjármagni að spila og séu
áhugasamir um það sem er fram-
andi. Þetta gæti fært norskum mat-
vælaframleiðendum ný og spennandi
tækifæri á risamarkaði.
/ehg - Bondebladet
Auknir fjármunir til lífrænnar
kornræktar í Noregi
Verslanakeðjan REMA 1000,
bændaverslunin Felleskjøpet,
Norgesmøllene AS og Meistara-
bakararnir hafa nú komið á fót
lífrænum sjóði í Noregi og var
stofnféð rúmar 100 milljónir
íslenskra króna.
Markmið sjóðsins er að koma
til móts við umframkostnað bænda
sem skipta úr hefðbundnum land-
búnaði yfir í lífræna kornræktun.
Ferlið við að skipta yfir í lífræna
ræktun tekur tíma og framleiðslan
fer í gegnum breytingarferli og
fyrir bóndann leiðir þetta af sér
óöryggi og áskoranir í sölu á
afurðum meðan á ferlinu stend-
ur. Sjóðurinn á að tryggja þetta
breytingarferli fyrir norska bænd-
ur. REMA 1000 er eigandi sjóðsins
en dreifing fjármuna verður tekin í
sameiningu þeirra sem að sjóðnum
koma. Markmiðið er að bændur
sem skipta yfir í lífræna ræktun
fái breytingartryggingu á sinni
framleiðslu. Einnig er hugsunin á
bakvið að þróa heildarvirðiskeðju
fyrir lífræna kornræktun frá bónda
til fullunninna vara í verslunum.
Að auki mun verðmunur á líf-
rænum matvælum og úr hefð-
bundnum landbúnaði minnka án
þess að bóndinn, kornmyllan eða
kaupmaðurinn tapi á því.
„Við finnum fyrir auknum
áhuga á lífrænum matvælum
og þess vegna viljum við gera
aðgengi neytenda að þeim betri.
Með sjóðnum tökum við saman
stórt skref í lífræna átt sem við
teljum að geti sett frekari kraft í
framleiðsluna hér í landi,“ segir
Lars Kristian Lindberg, fram-
kvæmdastjóri deilda- og innkaupa
hjá REMA 1000.
/ehg - Samvirket
UTAN ÚR HEIMI Á FAGLEGUM NÓTUM
Hvergi í heiminum er hærra hlutfall innveginnar mjólkur frá kúm fengið með aðstoð mjaltaþjóna en á Íslandi. Ekki
Lýðheilsa:
Alvarleg tilfelli af fugla-
flensu á Bretlandseyjum
Nokkur alvarleg tilfelli af
fuglaflensum af völdum H5NB
veirusýkingar hafa komið upp á
Bretlandseyjum frá síðustu ára-
mótum. Verulegar líkur eru á að
fuglaflensan breiðist út til annarra
landa í Evrópu með vorinu.
Ríflega 10.000 fasanar í
Lancashire á Bretlandseyjum
hafa undanfarna daga greinst með
veirusýkingu sem kallast H5NB og
veldur fuglaflensu.
Sýkingarinnar varð vart við hefð-
bundna læknisskoðun fuglanna og
hefur þeim öllum verið fargað.
Í janúar síðastliðnum kom upp
H5NB veirusýking í kalkúnaeldi
í Lincolnshire og þá var ríflega
6.000 fuglum fargað, annað tilfelli
í kjúklingi í Welsh og enn annað
tilfelli í Doset.
Talið er að veira berist í alifugla
með farfuglum og komið hefur til
tals að banna útiveru alifugla á þeim
árstímum sem far villtra fugla er
mest. /VH