Fréttablaðið - 09.05.2020, Síða 32

Vinna og ábyrgð
Það voru um 60 fjölskyldur sem
buðu sig fram til að taka þátt í
rannsóknarverkefninu, en það
tók sinn tíma að finna þær réttu.
Á meðan fjölskyldan býr í húsinu
þarf hún reglulega að mæla hita-
stig á ólíkum stöðum í húsinu
og skrásetja upplifun sína með
myndbandsbloggi.
„Flestir vildu fá 15 mínútur
af frægð og gerðu sér ekki grein
fyrir því hvað verkefninu fylgdi
mikil vinna og ábyrgð,“ sagði
Dmitry Filippov, umsjónarmaður
verkefnisins, í samtali við Russia
Beyond. „Þess vegna var umsókn-
arferlið þrískipt og bæði læknar og
sálfræðingar komu að valinu.“
Vitaly og fjölskylda hans f luttu
inn í húsið 2. desember 2019 og
í lok febrúar, eftir rétt tæplega
þriggja mánaða dvöl, sagðist hann
ánægður með upplifunina.
„Ég sótti um vegna þess að
mig langaði að komast burt frá
borginni og vera nær náttúrunni
og fjöllunum,“ sagði hann. „Ég
keyri enn þá í vinnuna á hverjum
degi og það eina sem veldur vand-
ræðum er að ef eitthvað bilar í
húsinu þarf ég að gera við það
sjálfur.“
Alexander Efremov sagði líka að
heilt yfir væri hann og fjölskylda
hans ánægð á nýja heimilinu.
Hlýrra í hvelfingunni
Fljótlega varð ljóst að hvelfingin
tryggir íbúum mun hærra hitastig.
„Það fyrsta sem við tókum eftir
er að það er munur á hitastiginu
utan og innan hvelfingarinnar,“
sagði Dmitry Filippov. „Eins lags
hvelfing veitir töluverða vernd og
varðveitir hita sem myndast bæði
frá sólar ljósi og húsinu sjálfu.“
Mesti munurinn sem mældist
á hitastiginu innan og utan hvelf-
ingarinnar var 20 gráður. Þá var 50
stiga frost utan hvelfingarinnar,
en ekki nema 29 stiga frost innan
hennar.
Gæti bætt líf verkamanna
Dmitry Filippov segir enn of
snemmt að segja til um hvort hús
í hvelf ingum verði nothæfur val-
kostur á köldum svæðum.
„Þetta er dýrt og ég get bara
ímynd að mér að þessi tækni veki
áhuga þeirra sem búa og vinna á
svæðum þar sem loftslagið er kalt
og það er mikið rok og rigning,“
segir hann. „Það væri líka hægt að
nota hvelfingarnar til að vernda
námur, vinnslustöðvar, verksmiðj-
ur og húsnæðiseiningar starfsfólks
til að gera líf verkamanna örugg-
ara og þægilegra.“
Tilraunin stendur yfir út maí-
mánuð en niðurstöður hennar
verða kynntar síðar.
Vísindatilraunin fer fram í sífreranum í Jakútíu í Rússlandi, þar sem fjöl-
skyldur prófa að búa til lengri
tíma í húsi undir hvelfingu. Ef
tilraunin heppnast vel verða f leiri
hús byggð undir hvelfingum í
Jakútíu, sem er í norðausturhluta
Rússlands og eitt kaldasta byggða
svæði heims.
Tilraunin hófst í desember
síðastliðnum og til að byrja með
voru það hjónin Vitaly og Regina
Litvinov ásamt ketti sínum, Zack,
sem bjuggu í húsinu. Í byrjun mars
tóku svo hjónin Alexander og
Aina Efremov, ásamt dóttur sinni
og ketti, við húsinu.
Húsið er hluti af vísindatil-
raun Sinet-rannsóknarhópsins
og ríkisháskóla (North-Eastern
Federal University eða NEFU) í
borginni Yakutsk, sem er höfuð-
borg Jakútíu. Tilgangur þess er að
athuga hvort þessar óvenjulegu
byggingar geti bætt líf þeirra sem
búa á köldum svæðum. Það er líka
verið að kanna hvernig hvelfingin
hefur áhrif á orkunotkun hússins,
sífrerann undir því og hvernig
það fer með andlega og líkamlega
heilsu íbú anna að búa á slíkum
stað.
Eitt kaldasta svæði heims
Jakútía er mjög kalt svæði. Á
veturna er oft yfir 40 stiga frost
og og í höfuðborginni Yakutsk
gengur lífið sinn vanagang svo
lengi sem frostið er ekki meira en
50 gráður.
Í borginni búa yfir 300 þúsund
manns. Hún er kaldari á veturna
en nokkur önnur stórborg heims,
stærsta borgin sem er byggð á
sífrera og ein stærsta borgin sem
enginn vegur liggur til. Meðalhit-
inn yfir árið er tæplega níu stiga
frost, en það er stundum mjög
heitt á sumrin, þrátt fyrir mikinn
kulda á veturna.
Húsið í hvelfingunni er stað-
sett um 40 kílómetra frá Yakutsk.
Það er 128 fermetrar og því fylgir
tveggja bíla bílskúr og verönd. Í
raun er ekkert sérlega markvert
við húsið fyrir utan risastóru
plasthvelfinguna sem umlykur
það, sem er 20 metrar í þvermál og
10 metra há.
Oddur Freyr
Þorsteinsson
oddurfreyr@frettabladid.is
Mesti munurinn
sem mældist á
hitastiginu innan og
utan hvelfingarinnar var
20 gráður. Þá var 50 stiga
frost utan hvelfingar-
innar, en ekki nema 29
stiga frost innan hennar.
Undir hvelfingu í Síberíu
Nú stendur yfir tilraun í sífrera Síberíu sem gengur út á að athuga hvort það geti verið þægilegra
að búa í húsi undir hvelfingu í miklum kulda og hvaða áhrif slík búseta hefur á íbúa og umhverfi.
Húsið er á einni
hæð og situr
undir hvelfingu
sem er 20
metrar í þver-
mál og 10 metra
há. Það er 128
fermetrar og því
fylgir tveggja
bíla bílskúr og
verönd. FRÉTTA-
BLAÐIÐ/GETTY
Vitaly Litvinov og Regina Sukhoroslova voru fyrst til að flytja inn í húsið
með kettinum sínum. Þau voru ánægð með vistina þar. FRÉTTABLAÐIÐ/GETTY
Á veturna er reglulega yfir 40 stiga
frost á svæðinu. FRÉTTABLAÐIÐ/GETTY
FERMINGARGJAFIR
Fimmtudaginn 15. mars gefur Fréttablaðið út
bráðsniðugt aukablað sem innheldur ótal
hugmyndir að fjölbreyttum fermingargjöfum.
Allir sem hafa fermst vita að dagurinn og ekki síst
gjarnar lifa í minningunni um aldur og ævi.
Tryggðu þér gott auglýsingapláss
í langmest lesna dagblaði landsins.
Upplýsingar hjá auglýsingadeild Fréttablaðsins í síma 512 5402
eða sendu okkur póst á netfangið serblod@frettabladid.is
Föstudaginn 15. maí gefur Fréttablaðið út sérblaðið
ÚTIVIST
Í þessu glæsilega blaði verða skemmtileg viðtöl við allskonar fólk
sem hefur smitast af útvistarbakteríunni.
Fjallgöngur, hlaup, hjólreiðar eða skokk um göngustíga borgarinnar.
Tryggðu þér gott auglýsingapláss
í langmest lesna dagblaði landsins.
Nán ri upplýsi ar um blaðið veitir
Arnar Magnússon sölu- og markaðsfulltrúi Fréttablaðsins.
Sími 550 5652 / arnarm@frettabladid.is
4 KYNNINGARBLAÐ FÓLK 9 . M A Í 2 0 2 0 L AU G A R DAG U R