Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.09.1999, Qupperneq 7

arslysum. Síðan hitt og þetta. Slys
gera aldrei boð á undan sér.
Árið 1981 voru tíu ungir menn að
ljúka endurhæfingu frá Grensásdeild
Borgarspítalans, bitrir út í lífið og lítt
ánægðir með félög öryrkja. Þeir
ákváðu að taka málin í sínar hendur
og stofnuðu SEM samtökin til að
berjast fyrir húsnæðis- og atvinnu-
málum. Samtökin ásamt öðrurn
stofnuðu Skóla fatlaðra sem m.a. stóð
fyrir tölvukennslu. Eftir skólasetu
fengu sumir starf við sitt hæfi sem var
strax árangur.
Mér fannst umræðan á fyrsta fund-
inum sem ég sat einkennast af óraun-
sæi. Þama var illa hreyfihamlað fólk
í hjólastólunr að tala um það sem lítið
mál - að reisa hús með eins gott
aðgengi og hægt væri til að minnka
áhrif hreyfihömlunar. Ég hafði byggt
í sveitinni og vissi hvaða stórvirki
slíkt var. En ég fór á fleiri fundi,
hreifst af áræðinu og varð fljótlega
virkur þátttakandi.
Fyrsta bygging samtakanna var
sumarbústaður fyrir félagsmenn. Sá
bústaður er austur í Biskupstungum
og leigður út eins og hjá öðrum
félagasamtökum. Rekstur hans hefur
gengið vel og veitt félagsfólki ómælda
ánægju.
Smíði sumarhússins var nýlokið
þegar konur í samtökunum
Ahugafólk um bætta umferðar-
menningu höfðu samband við okkur.
Markmið þeirra var að kanna hvað
yrði um fórnarlömb umferðarslysa.
Þær fundu marga einstaklinga innan
SEM samtakanna sem hafa lifað af
umferðarslys, en standa lamaðir eftir.
Þegar þær heyrðu urn meginmarkmið
SEM hópsins, buðust þær til þess að
standa fyrir fjáröflun. Þetta var
vendipunktur hjá okkur.
Samkoma var haldin á Hótel
Islandi í september 1989 í samvinnu
við Stöð tvö. Áður hjóluðum við
nokkrir félagarnir til Keflavíkur og
ýttum okkur áfram með skíðastöfum.
Sú uppákoma vakti meiri athygli en
við gerðum okkur grein fyrir.
Fjáröflunin fór fram úr björtustu
vonum og skilaði okkur átján millj-
ónum sem nægðu til að við fórum af
stað með húsið árið 1990. Rúmu ári
síðar 1991 gátum við flutt inn.
Draumurinn varð að veruleika.
Hér sit ég í sérhönnuðu húsi fyrir
lamaða - trúi því varla enn - ég er mjög
ánægður með íbúðina mína,” segir
Jón.
Voru SEM félagar ánægðir með
húsið?
“Biddu guð að hjálpa þér. Dóm-
urinn var allt frá því, að húsið væri
ekki mönnum bjóðandi - upp í að vera
mjög gott. Mikið var deilt á okkur
fyrir að byggja blokk þar sem allir
íbúar væru í hjólastólum - slfkt heyrði
fortíðinni til og ætti ekki að líðast.
Ég er ekki sammála þessu. I fyrsta
lagi erum við mjög sterk hérna. Það
styrkir okkur að búa saman. I öðm lagi
er félagslega samveran. Við komum
saman í samkomusalnum um áramót
og höldum þorrablót saman eða ein-
hverja samkomu að vetrinum. Síðast
komum við saman til að horfa á Euro-
vision.
Ég er 55 ára, en íbúamir eru frá
tvítugu til rúmlega sextugs. Síðustu
fimm árin hefur húsfélagið verið að
kaupa íbúðir víðsvegar um bæinn.
Fólki sem flyst í þær finnst betra að
búa út af fyrir sig.” Jón hefur ekki fyrr
sleppt orðinu en síminn hringir og
hann er beðinn um að koma að skoða
íbúð. “Núna erum við að kaupa
níundu íbúðina. Þá erum við komin
með 29 íbúðir,” segir Jón.
Slys gera aldrei boð á undan sér
Geturðu gefið mynd af slysinu sem
gjörbreytti svona lífi þínu?
“Fimmta febrúar 1977 gleymi ég
aldrei. Þá hrapaði ég úr því að vera
einn af bestu hlaupurum landsins - í
að verða ósjálfbjarga sem ungbarn. Ég
hafði orðið íslandsmeistari fjórum
sinnurn og sex sinnum sett Skarp-
héðinsmet. Svanasöngur minn var
Kambaboðhlaupið, frá Kambabrún að
IR-húsinu á Landakoti, hálfum mán-
uði áður. Þá var ég með sjötta besta
tímann.
Þetta var snjólaus laugardagur, en
brakandi frost. Klukkan hálfellefu um
morguninn fór ég að gefa kúnum á
jötuna úr vélbundnum heyböggum í
stórri vélstæðu í hlöðunni. Ég var að
taka upp tvo heybagga þegar ég
heyrði þyt í lofti - og sá heystæðuna
klofna um sex metrum fyrir ofan mig.
Ég reyndi að forða mér í dauðans
ofboði. Síðar kom í ljós að ég leitaði
skjóls á versta staðnum - og trúlega
hafa þrír baggar af fimmtíu lent beint
ofan á hvirfilinn á mér - þannig að
neðsti hálsliðurinn brotnar og mænan
skaddast.
Ég fann engan sársauka, en sortn-
aði stutta stund fyrir augum. Tilfinn-
ingin var undarleg þegar ég rankaði
við mér. Ég þreifaði á einhverjum
fótum og fór að hugsa um hvort ein-
hver hefði verið með mér - en þetta
voru rnínir eigin fætur. Tiltölulega
fljótt gerði ég mér grein fyrir því að
ég var lamaður.
Og liðið lífshlaup rann í gegnum
hugann í leiftursýn, eins og
margir hafa sagt á undan mér sem hafa
lent í svipaðri lífsreynslu.
FRÉTTABRÉF ÖRYRKJABANDALAGSINS
7