Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.09.1999, Blaðsíða 9

Vettvangsferð í líffræðideild Háskólans. Bekkjarfélagar Jóns toga hann
yfir erfiðasta hjallann.
mínútum síðar fór ég að hallast í
stólnum og eftir tuttugu mínútur náði
ég ekki að rétta mig - varð að gefast
upp í miðjum fréttatíma.
Erfiðasta þrautin fyrstu árin var að
æfa upp setuþol. Eftir tvö ár var ég
búinn að ná tveggja tíma setuþoli.
Mjög margir gefa sig þarna og eru
nánast í rúminu eftir þetta. Merkilegt
hvað sumir eiga auðvelt með þetta,
sem öðrum reynist mjög erfitt.
A þessum árum var hámarks
vinnugeta fyrir lamað fólk talin vera
að sitja við að svara í síma. Aðrir með
mænuskaða á undan mér voru komnir
í símavörslu. Ég sat við símann í tvö
ár, en undi því illa. Símavarsla var
ekki það sem ég leitaði eftir í lífinu.
Fyrsta árið var ég staðráðinn í því að
fara aftur í búskapinn. Hélt endilega
að ég myndi rísa upp úr þessu og geta
farið aftur að hokra.
<Heimsókn í heimahaga opnaði
augu Jóns fyrir erfiðu líkamlegu
ástandi sínu, en gerði hann enn
einbeittari að vinna sig upp úr
þessu.>
Sú ákvörðun mín breyttist fljótt
eftir heimsókn í Úthlíð. Þá fékk ég
fyrsta áfallið. Minningar um keppn-
ishlaup og spretthlaup um hlíðarnar
heima helltust yfir mig. Tilfinningin
að geta ekkert gert heltók mig, en
örvaði mig um leið til enn meiri ein-
beitingar og dugnaðar að vinna mig
upp úr þessu.
Þá ákvað ég að fara að mennta mig.
Haustið 1979 voru möguleikar til
náms fyrir fólk yfir tvítugt gjörbreyttir
með opnun Öldungadeildar
Menntaskólans í Hamrahlíð. Jóhann
Pétur ruddi brautina fyrir mig, þá
nýbúinn að ljúka prófi frá Hamrahlíð.
Ég var bara með venjulegt barna-
skólapróf þegar ég lenti í slysinu og
þorði ekki beint í menntaskóla, en tók
níunda bekk grunnskólans hjá
Námsflokkum Reykjavíkur sem voru
þá í Laugarnesskóla. Vandamálið var
tröppumar upp í skólann, en Baldur
bróðir minn bjargaði mér og mætti á
staðinn á hverju kvöldi. Sjálfur ók ég
þangað frá Reykjalundi, en ári eftir
slysið var ég kominn á eigin bíl.
Geysilegir minnisvarðar
Hjólastóllinn var fyrsta frelsið.
Annað frelsið þegar ég fékk eigin bfl.
Þriðja stórfrelsið var þegar ég náði að
koma hjólastólnum inn og út úr bíln-
um. Þetta eru geysimiklir minnisvarð-
ar á leiðinni til sjálfsbjargar.
Eftir að ég réð við að taka stólinn
inn og út úr bílnum, gat maður farið
hvert sem var - án þess að hafa einn
né neinn til að hjálpa sér. Þetta var
geysilega stórt skref.
Ég kom á Reykjalund gjörsamlega
máttlaus og ósjálfbjarga, en útskrif-
aðist þaðan með stúdentspróf og vel
sjálfbjarga. Félagar mínir á Reykja-
lundi samfögnuðu mér vel þegar
stúdentinn var í höfn. Ég hafði verið í
æfingum að deginum, en öldunga-
deildin var kvöldskóli.
Strax á fyrstu önn í Hamrahlíð fann
ég fagið sem ég leitaði að. Líffræðin
tengdist búskapnum og svaraði mörg-
um spurningum sem brunnu á mér,
eins og: Hvernig starfar lífið? Hver
er grunneiningin í því? Hvernig vinn-
ur þetta allt saman? Lífeðlisfræði og
erfðafræði voru mínar uppáhalds-
greinar og ég tók ákvörðun um að
skella mér í líffræði í Háskólanum og
þaðan lýk ég prófi 1986.”
Nú kennir Jón meira en fulla
kennslu í líffræði við Verslun-
arskóla Islands. Með erfðafræðina
svona mikið í sviðsljósinu er sjálfsagt
að spyrja Jón, hvernig honum finnist
umræðan í þjóðfélaginu?
“Þekking í erfðafræði er orðin svo
geysileg að maður botnar ekki í henni.
Klónun þekktist ekki á minni skólatíð.
Það þarf háskólakúrsa af stórri gráðu
til að skilja þetta, eða framhaldsnám
til að fylgjast. En mér finnst umræðan
alltof mikið snúast um, að þetta megi
ekki út af einhverju almætti, að
einhver hætta sé til staðar sem enginn
veit hver er. Þetta er ekkert annað en
tefja framgang þekkingarinnar.
Spurningin er siðferðileg. Hvað
mönnum leyfist að ganga langt í nátt-
úrunni? En hver hefur leyfi til að tak-
marka notkun á þekkingu? Sterk hald-
bær rök verða að vera fyrir því að það
megi ekki. Allt þetta er mjög forvitni-
legt.
Ég væri ekki að kenna líffræði
nema mér fyndist það skemmtilegt, en
kennsla er mikil tækni og ákaflega
breytileg frá einum bekk til annars.
Þú spurðir mig um sálina áðan. Segja
má að líkja megi lömuðum einstakl-
ingum við marga nemendur mína,
einstaklinga með sár á sálinni sem ég
kennarinn ræð ekki við. Það jákvæð-
asta síðan ég byrjaði að kenna er - að
nú er farið að viðurkenna og lækna
þessi sár með samtölum. Námsráð-
gjafar og sálfræðingar eru komnir í
skólana sem hafa breytt heilmiklu á
síðustu fimm til sex árum.
SEM hópurinn var stofnaður til að
ná sárum úr sálinni, sem því miður
fáir komast yfir. I samtökunum eru
tveir einstaklingar sem hafa náð að
sérhæfa sig í læknisfræði, þau Anna
Geirsdóttir og Óskar Magnússon. Þau
hljóta að hafa náð að lækna sín sár
fyrst þau hafa orku til að lækna sár
annarra.
Hjólar mikið heima og erlendis
Algjör bylting hefur orðið í hjól-
reiðastígum hér heima. Ég reyni eins
og ég get að hjóla stígana eins og
FRÉTTABRÉF ÖRYRKJABANDALAGSINS
9