Spássían - 2013, Side 29

29
Geirfinnsmálið; hvernig þessir ungu
rannsóknarlögreglumenn hlupu á
sínum tíma upp tröppurnar á nýju
skrifstofuna sína. Þetta var allt svo
nýtt í okkar litla samfélagi, svona
mál hafði ekki komið upp áður.“
 Bragi segir það því hálfgerða
tilviljun að Geirfinnsmálið rataði
inn í Fjarveruna, enda sé bókin
ekki hugsuð sem komment á það
mál. „Það glittir þó náttúrulega í
einhverja skoðun hjá mér, þessa
almennu skoðun bara; hversu
fáránlegt þetta mál var og hvernig
það var notað pólitískt. Ég vitna
til dæmis í Ólaf Jóhannesson,
þáverandi dómsmálaráðherra, sem
talaði um að martröð væri létt
af þjóðinni. En martröðin virðist
nú ætla að fylgja þjóðinni áfram.
Önnur ástæða fyrir því að ég flétta
Guðmundar- og Geirfinnsmálið
inn í þessa bók er sú að mig
langaði til að láta tvær persónur,
prófarkalesarann Ármann Val og
tónskáldið Markús Geirharð, hafa
skilað einhverju af sér, einhverju
sem héldi nafni þeirra á lífi. Eins og
þeir tveir félagar birtast í Handritinu
mun ekkert liggja eftir þá þegar
þeir hverfa, andstætt félögunum í
Handritinu, þeim Jóni og Erni. En í
Fjarverunni reynast þeir Ármann
og Markús hafa skilið eftir sig lag
og texta með duldum upplýsingum
um Guðmundar- og Geirfinnsmálið.
Mér fannst líka kómískt að láta í
einhverri framandi nútímatónlist,
sem náði aldrei nema til mjög
þröngs hóps, liggja mjög dýrmætar
upplýsingar sem enginn gerir sér
grein fyrir. Mér fannst næstum
póetísk merking í því.“
 Í Fjarverunni er það orðað það
þannig Geirfinnsmálið muni fylla
„út í eitt hólfið í huga Ármanns [...]
eins lengi og heili hans starfar“ (31).
Bragi viðurkennir að hann upplifi
þetta mál þannig sjálfur. „Ég man
þegar ég frétti þetta fyrst, árið
1974, það situr mjög fast í mér.
Það voru allir að tala um þetta;
Keflavík, Hafnarfjarðarhraunið,
Skipasmíðastöðina. Það var einhver
drungi yfir þessu öllu saman. Og svo
hefur verið fjallað áfram um þetta
og allir vita um stærð þessa máls.
Þetta er líka svo skrítið mál vegna
þess að líkin hafa aldrei fundist, það
veit enginn neitt, og maður finnur
það að þetta er stór hluti af íslenskri
sál.“
órAuNSæiSLEgT rAuNSæi
Sú spurning vaknar hvort Bragi eigi
ef til vill bara erfitt með að sleppa
hendinni af persónunum sem
hann skapar. „Nei, mér finnst bara
ástæðulaust að búa alltaf til ný
nöfn á manneskjurnar. Því þessar
persónur sem ég hef búið til, þetta
er einhver blanda af fólki sem ég hef
þekkt og fylgst með; sumar þeirra
eru svo ljóslifandi fyrir mér að mér
finnst að ég verði að nota þær
áfram. Þær eru eins og samnefnari
fyrir einhverja manntegund. Þá
finnst mér sjálfum skemmtilegra að
hafa þær tiltækar í einhverju svona
neti. En ég vil helst ekki auglýsa
það mikið. Þetta er meira fyrir
mig prívat, þótt það geti kannski
um leið verið gefandi eða þakklátt
fyrir lesendur að koma auga á það.
Mér finnst líka áhugavert að sjá
aðra höfunda gera þetta, en það
er ekki algengt nema í seríubókum.
Márquez gerir þetta reyndar, en
hann býr til ákveðið þorp, tilbúinn
heim. Ég gæti aldrei gert það. Ég
verð að nota alvöru umhverfi, til
dæmis alvöru götunöfn. Það er
mjög mikilvægt fyrir mig.“
 Bragi gekk hvað lengst í
slíkri tengingu við veruleikann
í Samkvæmisleikjum, þar sem
hann vísaði í ákveðin götuheiti
og húsnúmer og notaði íbúð
Þórbergs Þórðarsonar og Margrétar
Jónsdóttur sem sögusvið. „Ég geri
þetta til að fá sterkari jarðtengingu
sjálfur. Og ég sé að mörgum
lesendum finnst það gott; þeir eiga
auðveldara með að setja sig inn
í söguna og finnst spennandi að
staðurinn sé til í raun og veru. Svo
fannst mér líka eitthvað fyndið við
það að láta svona atburði gerast
í íbúð Þórbergs, en ég hef komið
sjálfur inn í þessa íbúð einu sinni.
Maður skapar kannski einhverja
ÞEgaR FóLk taLaR um SöguÞRáÐ
og aÐ EIttHvaÐ Sé aÐ gERaSt,
Þá ER ÞaÐ kannSkI aÐ HugSa
um SöguR mEÐ StERku pLottI
EÐa gLæpaSöguR jaFnvEL,
og Þá FInnSt ÞEIm SEm ÞaÐ Sé
EkkERt aÐ gERaSt í mínum
bókum. En ÞEtta ERu mjög
ákvEÐnaR SöguR og ég REYnI
aÐ HaLda EInHvERRI SpEnnu
Innan ÞEIRRa, Líka baRa mín
vEgna. méR má EkkI bYRja aÐ
LEIÐaSt ÞEgaR ég SkRIFa.
YFIRLESIÐ