Fjölrit RALA - 20.04.1999, Síða 74

Kom 1998
66
Tilraun nr. 718-98. Sprettutími byggs.
Tilraunin var gerð á Korpu árin 1993, 1995 og 1996. Samandregnar niðurstöður hafa ekki
birst í jarðræktarskýrslu og verður nú ráðin á því bót þótt seint sé. Allar birtar tölur eru
meðaltal þessara þriggja tilraunaára. Öll árin var notað tvíraðayrkið Mari, landið var framræst
mýri og áburður var jafngildi 60 kg N/ha í Græði la. Samreitir voru 3.
Milli sáðtíma voru 60 daggráður og milli skurðartíma vora líka 60 daggráður. Fyrsti sáðtími
var fyrr á vori en menn myndu sá í raunveralegri akuryrkju. Miðsáðtíminn var nærri þeim
tíma þegar flög vora flest tilbúin til sáningar. Fyrsti skurðartími var þegar 1080 daggráður
vora komnar frá síðasta sáðtíma. Þá vora 1140 daggráður komnar frá miðsáðtímanum og
1200 frá þeim fyrsta. Ef fylgt er skálínum í töflunum niður á við til hægri má sjá raðir með
jafnlangan sprettutíma í daggráðum talið. Þrjár tölur sýna sprettu eftir 1200 daggráður og
aðrar þijár eftir 1260, en tvær eftir 1140 og 1320 daggráður. Tölur eftir fyrsta sáðtíma og
síðasta skurðartíma sýna kom eftir 1380 daggráða sprettutíma.
Sáð (mt.) Sáð (mt.)
18.4. 3.5. 16.5. Mt. 18.4. 3.5. 16.5. Mt.
Skorið (mt.) Korn, hkg þe./ha Þúsundkorn, g
2.9. 25,9 19,0 12,1 19,0 28 23 16 22
9.9. 29,0 23,0 15,6 22,5 31 26 19 25
16.9. 32,7 28,3 21,7 27,6 33 29 23 28
23.9. 34,0 30,5 25,0 29,8 35 31 26 31
Mt. 30,4 25,2 18,6 24,7 32 27 21 27
Korn, % af heild Rúmþyngd, g/lOOml
2.9. 33 26 16 25 56 46 36 46
9.9. 38 30 23 30 58 51 41 50
16.9. 41 35 28 35 61 56 48 55
23.9. 45 39 33 39 62 58 54 58
Mt. 39 32 25 32 59 53 45 52
Hver daggráða að vori nýtist liðlega þriðjungi betur en sama hitasumma að hausti. Það sést
bæði í skálínunum, sem fyrr era nefndar, og við samanburð á jaðarsummum lárétt og lóðrétt.
Skýring á þessu getur verið á þá leið að á vorin nýti komið allan hita, allt frá frostmarki, til
þess að spíra og koma upp sprota. Eftir því sem á ævi komsins líður virðist það þurfa meiri
hita til lífshræringa sinna. Tillífun gengur sennilega ekki, nema hitinn sé yfir 4 stig og kom-
fyllingin þarf enn meiri hita, líklega 10 stig að lágmarki á hinum síðari stigum.
Af þessum tölum má líka sjá að sæmilegur komakur bætir við sig rúmlega 50 kg af fullþurra
komi á dag (60 kg af komi með 15% raka) í september meðan ekki frýs. Munur milli ára var
reyndar nokkur. Dægursveifla hitans réð miklu þar um. Komið fylltist mun hraðar þegar
hitasveiflan var 2-16 stig, svo að dæmi sé tekið, heldur en þegar sveiflan var aðeins 8-10 stig.
Hitasumman, sem nauðsynleg var til þess að skila skurðarhæfu komi, var líka mismikil eftir
áram. Árið 1996, þegar jörð var orðin klakalaus í aprílbyrjun og vorið einstaklega hlýtt, var
komið skurðarhæft kom í tilraunina eftir 1080 daggráður. Árið 1995, þegar jarðklaki náði
niður í um 70 sm dýpt og entist fram í júlí, þurfti um 1200 daggráður til þess að ná sama
þroska. Árið 1993 - þá var jörð klakalítil, en vorið kalt - var þama mitt á milli.