Skessuhorn - 15.01.2020, Qupperneq 22

MIÐVIKUDAGUR 15. JAnúAR 202022
Ég eignaðist barnið mitt árið 2017,
þá 29 ára gamall. Ég hafði beð-
ið lengi eftir því að verða ,,tilbú-
inn“ að eignast barn. Ég horfði á
vini mína eignast börn og rúlla því
hlutverki upp en samt fannst mér
ég ekki vera nægilega tilbúinn til
að leysa þetta ábyrgðarmikla hlut-
verk. Ég hélt alltaf að ég yrði meira
og betur undirbúinn eftir því sem
ég yrði eldri.
Meðgangan gekk ótrúlega vel upp
í alla staði. Konan mín var búin að
bíða lengi eftir að við eignuðumst
barn og hún stóð sig eins og hetja
alla meðgönguna. Hún ætlaði allt-
af að hafa gaman af meðgöngunni
og stóð svo sannarlega við það. Ég
er stoltur af því hvernig hún tækl-
aði öll þau verkefni sem komu upp
á meðgöngunni. Það var sama hvað
við gerðum, hvort sem við vorum
að mæta í eftirlit upp á Landspít-
ala eða ræða um meðgönguna við
vini og ættingja, hún var alltaf glöð
og spennt yfir því sem koma skyldi.
Skipti þá engu máli hvort hún hafði
sofið illa og fyndi fyrir verkjum og
auknu álagi á líkamann, hún brosti
hringinn.
Konan mín er ljósmóðir og veit
því mun meira um barneignir,
meðgöngu og fæðingar heldur en
ég. Ég hafði alltaf séð fyrir mér að
það væri mikið af blóði sem fylgdi
fæðingum. Ég er ekki sérlega hrif-
inn af blóði og horfi nánast undan-
tekningalaust undan ef sýnt er frá
aðgerðum í sjónvarpsfréttunum. Þá
starir hins vegar konan mín spennt
á sjónvarpið.
Konan mín var búin að reyna oft
og mörgum sinnum að ræða við
mig um fæðingar. Hún hafði lýst
þeim fyrir mér og reyndi að selja
mér þá hugmynd að það væri ekki
algengt að þeim fylgdi mikið blóð.
Ég hafði aldrei séð konu fæða barn
áður. Aftur á móti hef ég tekið þátt
í sauðburði en það er allt öðruvísi
finnst mér.
Til þess að undirbúa mig und-
ir fæðinguna okkar sendi hún mér
tengla á fæðingarmyndbönd á You-
tube. Það voru ekki konur að fæða í
þeim myndböndum heldur dýr þar
sem hún vissi að mér þætti óþægi-
legt að horfa á konur fæða. Fyrsta
fæðingin sem ég horfði á á ævinni
fyrir utan sauðburðinn var því gír-
affi að eignast afkvæmi. Önnur
fæðingin sem ég upplifði á ævinni
var þegar fíll eignaðist sitt afkvæmi.
Þriðja fæðingin var svo fæðingin
okkar.
Aðdragandinn að fæðingunni
var frekar langur. Ég tók mér frí
í vinnunni daginn áður en barn-
ið fæddist þar sem verkir voru að
aukast og við vissum ekki hvern-
ig þetta myndi þróast. Við vorum
heima hjá okkur í Kópavogi rétt
eftir kvöldmat þegar konan mín fór
að finna fyrir meiri og tíðari verkj-
um. Við hringdum því í ljósmóð-
urina okkar sem kom heim og tók
stöðuna. Upprunalega planið var
að fæða í glænýrri fæðingarstofu í
Björkinni. Ljósmóðirin bauð okk-
ur að fara niður á Landspítala svo
konan mín gæti fengið örlitla hvíld
þar sem lítið hafði gerst þrátt fyr-
ir mikla verki. Við keyrðum af stað
um miðnætti og því var engin um-
ferð og við fljótlega mætt á fæðing-
ardeildina á Landspítala, þar með
breyttist planið með Björkina.
Ég man eftir því að þegar við
höfðum lagt bílnum og vorum að
ganga sem leið lá að spítalanum,
heyrðust mikil og hávær hljóð úr
einu herberginu sem sneri að bíla-
stæðunum. Ég gat ekki ímyndað
mér hvað væri að gerast á þessari
stofu en vonaði það besta fyrir við-
komandi. Þá stoppaði ástin mín og
horfði upp í átt að glugganum og
sagði með mikilli ró „þarna er barn
að fæðast“ og svo brosti hún. Ég
reyndi að halda andlitinu en mér
var ekkert sérlega skemmt að hugsa
til þess að þessi óhljóð væru fram-
undan hjá okkur.
Þegar inn var komið fékk betri
helmingurinn lyf til að sofa og
slaka á. Sjálfur svaf ég alla nóttina
og vaknaði síðan um morguninn
og þá höfðu verkirnir minnkað um
nóttina í eina klukkustund og kom-
ið svo jafnsterkir aftur. Konan mín
fékk glaðloft og svaf á milli verkj-
anna. Ég var með samviskubit yfir
því að hafa sofið svona mikið. Dag-
urinn leið þannig að við reyndum
að slaka á en verkirnir voru alltaf
sterkir og glaðloftið var sannarlega
að vinna sína vinnu.
Ég held að þær hafi þurft að fylla
sérstaklega á glaðloftskútinn eftir
að við fórum heim.
Seinni partinn fengum við svo
stofu með baði. Þá fóru verkirnir
enn að aukast. Þeir jukust jafnt og
þétt eftir því sem leið á kvöldið. Ég
reyndi að aðstoða eins og ég gat
sem fólst aðallega í að rétta henni
vatnsflöskuna sem oftast og halda
utan um hana og hvetja með hæfi-
legu millibili. Konan mín stóð sig
auðvitað eins og hetja og ég fylgdist
fullur aðdáunar með henni og því
sem fram fór. Þegar fæðingin var
farin af stað gerðust hlutirnir nokk-
uð hratt. Ég var sem fyrr á hliðar-
línunni með vatnið klárt og reyndi
að halda í höndina á henni og hvetja
hana áfram.
Þegar um fimm mínútur voru
í að kollurinn sæist gerðist nokk-
uð skemmtilegt atriði. Ljósmóð-
irin sagði við okkur að núna stytt-
ist mjög í kollinn. Þá hættir konan
mín allt í einu að rembast og lítur
snöggt á mig og spyr: ,,Er allt í lagi
með þig?“ Ég játti því strax og sagði
henni að hún stæði sig frábærlega.
Þegar ég hafði sleppt þeim orðum
leit ég á ljósmóðurina og ég man
ennþá eftir svipnum á henni. Hún
var augljóslega hissa á þessari spurn-
ingu en fannst þetta líka skemmti-
legt. Konan mín ræddi þetta atvik
síðar við mig og sagði mér þá að
hún vissi að það væri stutt í barnið
þarna og að hún ætlaði sko ekki að
láta líða yfir mig þarna rétt áður en
að því kæmi.
Ég kom sjálfum mér og fleirum
á óvart þegar kom að því að klippa
naflastrenginn. Ljósmóðirin rétti
mér þá skæri og bauð mér að klippa.
Ég tók bara við skærunum og sarg-
aði í gegnum strenginn með skærun-
um eins og ég hefði ekki gert neitt
annað. Það var ótrúlega skrítin til-
finning en á sama tíma ógeðslega
mögnuð og ánægjuleg.
Við vorum alltaf sammála um að
fá ekki að vita kyn barnsins alla með-
gönguna. Við pössuðum að segja
snemma í sónarskoðunum að við
vildum ekki fá að vita kynið svo að
það yrði ekki sagt óvart við okkur.
Þegar barnið fæddist var það búið
að vera í fangi konunnar minn-
ar dágóða stund þegar ljósmóðir-
in spyr okkur hvort að við viljum
ekki kíkja á kynið. Mér var alveg
sama hvort kynið það væri ég var
svo yfir mig glaður og hugfanginn
af þessu barni. Meistaraverkið var
stúlka.
Þegar stúlkan okkar kom í
heiminn helltust yfir mig alls kon-
ar tilfinningar sem erfitt er að lýsa
með orðum. Ég hafði oft fengið að
heyra það frá vinum mínum hvað
það væri yndislegt að eignast barn.
Ég gat auðvitað alveg skilið það
upp að ákveðnu marki en ég átt-
aði mig ekki á því hvaða tilfinn-
ingar þetta voru nákvæmlega sem
þeir voru að lýsa. Ég var hins veg-
ar fljótur að átta mig þegar dóttir
okkar kom í heiminn að þarna var
þessi tilfinning sem margir höfðu
reynt að lýsa fyrir mér en fáir get-
að. Það var eins og ég hefði fengið
heilt nýtt sett af tilfinningum sem
ég gat núna farið að upplifa. Því
verður ekki lýst svo glatt hvernig
það er að eignast barn og fá þessa
miklu ábyrgð sem því fylgir. Það
er algjörlega sturluð upplifun.
Ísak Hilmarsson
Hólmarinn Ísak Hilmarsson og
Gréta María Birgisdóttir kona
hans safna fæðingarsögum feðra
fyrir bók sem þau ætla að gefa út.
Hugmyndin kviknaði síðasta sum-
ar en þar sem Gréta er ljósmóðir
eru fæðingar oft ræddar í vinahópi
þeirra hjóna. „Ég sagði við hana
síðasta sumar að kannski væri snið-
ugt að safna saman fæðingarsögum
feðra og gefa út. Ég verð samt að
viðurkenna að ég sagði þetta meira
í gríni en Grétu fannst þetta svo
frábær hugmynd að við fórum að
skoða þetta af alvöru og sáum að
þetta var ekki svo galin hugmynd,“
segir Ísak í samtali við Skessuhorn.
Þau byrjuðu á að afla sér upplýs-
inga og skoða hvort það væru til
sögur eða bækur með upplýsingum
um fæðingarsögur feðra. „Ég held
að ég hafi fundið tvær frásagnir frá
feðrum á netinu. En það voru mun
fleiri sögur frá mæðrum, eðlilega
þar sem þær eru í miklu aðalhlut-
verki í fæðingum,“ segir Ísak.
Vilja að sögurnar
lifi áfram
Ísak og Gréta opnuðu síðuna Fæð-
ingarsögur feðra á Facebook 10.
nóvember á síðasta ári, á feðradag-
inn, og fóru þá formlega að safna
sögum. Þau fengu strax mikla at-
hygli og góð viðbrögð. „Það komu
inn sögur strax á fyrstu sólarhring-
unum en hugmyndin er að safna
þeim saman í bók til að gera sög-
urnar aðgengilegar fyrir fleiri og
láta þær lifa áfram. Við viljum ekki
safna sögunum saman og hafa þær
svo bara á einhverri heimasíðu eða
Facebook síðu því ég held að til
lengri tíma verði þær ekki jafn að-
gengilegar svoleiðis,“ útskýrir Ísak
og bætir því við að þau stefni á að
bókin komin út í lok þessa árs.
Vilja fjölbreyttar sögur
Aðspurður segir hann sögurn-
ar sem þau hafa þegar fengið vera
jafn ólíkar og þær eru margar en
allar eiga þær það sameiginlegt að
vera flottar og áhugaverðar. „Flest-
ar sögurnar eru frá yngri feðrum,
þeir virðast vera móttækilegri fyr-
ir að segja sínar sögur. En við höf-
um fengið eldri sögur líka og vilj-
um endilega fá fleiri svoleiðis. Það
væri gaman að hafa mismunandi
sögur frá mismunandi tímabilum,“
segir Ísak og bætir því við að sög-
urnar verði allar birtar nafnlaust.
Það eina sem þau Gréta vilja að
komi fram er fæðingarár föður og
barna og fæðingarstað. „Það þarf
ekki að vera nákvæm staðsetning.
Það getur verið Akranes, Landspít-
alinn eða jafnvel bara Ísland. En
við myndum einmitt endilega líka
vilja fá sögur frá feðrum sem hafa
reynslu af að eignast barn erlend-
is svo við séum með sögur úr sem
fjölbreyttustu áttum. Svo væri líka
gaman að fá sögur frá feðrum sem
einhverra hluta vegna hafa kannski
misst af fæðingunni en verið virkir
þátttakendur í meðgöngunni.“
Allar fæðingarsögur
feðra eiga erindi
Ísak og Gréta taka vel á móti öllum
spurningum, pælingum og ábend-
ingum varðandi verkefnið og hægt
er að hafa samband við þau í gegn-
um Facebook síðuna Fæðingar-
sögur feðra eða á netfangið faed-
ingarsogurfedra@gmail.com.
„Allar fæðingarsögur feðra eiga
erindi í þetta verkefni. Það halda
margir feður að þeirra saga sé bara
venjuleg og ekkert merkileg en það
er ekkert sem heitir venjuleg fæð-
ingarsaga. Allar fæðingarsögur eru
áhugaverðar og einstakar á sinn
hátt. Það er ekkert hámark eða lág-
mark á lengd sögunnar, við viljum
endilega fá þær allar,“ segir Ísak.
„Við munum svo greina sögurnar
betur þegar þær eru allar komnar
en eitt sem við höfum tekið eftir í
þeim sögum sem við erum komin
með er að feður upplifa sig svolítið
á hliðarlínunni í fæðingu og finnst
þeir ekki geta gert neitt. En vissu-
lega hafa þeir hlutverk, þeir veita
stuðning og eru til staðar fyrir
mæðurnar. Þeir hafa líka sína upp-
lifun sem við viljum endilega að
þeir tali um. Og ef þetta verkefni
hvetur feður til að ræða um sína
reynslu erum við ótrúlega ánægð,
þó sagan þeirra skili sér kannski
ekki til okkar,“ segir Ísak.
arg/ Ljósm aðsendar
Hjónin Gréta María og Ísak ætla að gefa út bók með fæðingarsögum feðra.
Safna fæðingarsögum feðra í bók
Fæðingarsaga:
Faðir í fyrsta sinn