Morgunblaðið - 20.06.2020, Page 28

28 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 20. JÚNÍ 2020
Sveitarstjórn-
armenn fagna því að
nú í júní eru liðin 75 ár
frá því að Samband ís-
lenskra sveitarfélaga
var stofnað en árið
1945, þann 11. júní,
komu sveitarstjórn-
armenn saman til
þriggja daga stofn-
fundar í Alþingishús-
inu og markar sá dag-
ur upphaf samstarfs
sveitarfélaga á Íslandi.
Það var mikil gæfa fyrir sveit-
arstjórnarstigið í landinu að strax
var mönnum ljóst mikilvægi þess að
sveitarfélögin ættu sér öflugan,
sameiginlegan málsvara. Málsvara
sem komið gæti fram fyrir hönd
allra sveitarfélaga gagnvart Alþingi
og ríkisstjórn og gætt þar hags-
muna sveitarstjórnarstigsins. Hef-
ur alla tíð síðan verið lögð áhersla á
að góð samskipti og traust einkenni
samskipti þessara tveggja stjórn-
sýslustiga. Hefur góðum árangri
verið náð hvað það varðar þó auð-
vitað sé það ekki þannig að allir
gangi ávallt sáttir frá borði. Það er
þó öllum til hagsbóta að þessi tvö
stjórnsýslustig gangi sem mest í
takt, magni ekki deilur, en reyni
frekar að ná sáttum. Enda er það
fyrst og síðast sameiginlegt við-
fangsefni ríkis og sveitarfélag að
búa íbúum landsins eins góða þjón-
ustu og búsetuskilyrði og kostur er.
Hornsteinn í stjórnskipan
landsins
Sveitarstjórnarstigið sinnir mik-
ilvægum verkefnum og nærþjón-
ustu við íbúa og í því samhengi er
rétt að geta þess að sveitarfélögin
hafa frá upphafi byggðar verið
hornsteinn í stjórnskipan landsins,
verandi elsta stjórn-
sýslustigið, eldra en
framkvæmdavald rík-
isins. Í þau 75 ár sem
Sambandið hefur
starfað hefur það
ávallt gengt veiga-
miklu hlutverki sem
sameiginlegur vett-
vangur allra sveit-
arstjórnarmanna. Á
vettvangi þess er unn-
ið að þeim verkefnum
sem sveitarfélögum
eru falin með lögum og
þeim sem sveitarfélög
hafa valið að sinna. Þar er á fjög-
urra ára fresti unnin sameiginleg
stefnumótun með breiðri þátttöku
fulltrúa allra sveitarfélaga og er
það síðan verkefni stjórnar og
starfsmanna að vinna að framgangi
þeirrar stefnumörkunar.
Sífellt fleiri og
fjölbreyttari verkefni
Sambandið hefur stóru hlutverki
að gegna sem vettvangur umræðu
um hin ýmsu hagsmunamál og hef-
ur verið drifkraftur ýmissa verk-
efna sem til hagsbóta eru talin fyrir
sveitarstjórnarstigið og íbúa lands-
ins.
Í gegnum tíðina hefur sveit-
arstjórnarstigið bætt við sig verk-
efnum og má þar nefna yfirfærslu
grunnskólans til sveitarfélaganna
árið 1996 og yfirfærslu málefna fatl-
aðs fólks árið 2011. Enginn efi er
um það að þeim verkefnum er vel
fyrir komið í höndum sveitarstjórn-
armanna enda standa sveitarfélögin
nær fólkinu í landinu sem eiga þar
oft greiðari leið að ákvarðanatöku. Í
því ljósi ætti enginn að velkjast í
vafa um mikilvægi þess að sveit-
arfélögin séu öflugar stjórnsýslu-
einingar, fjárhagslega sjálfstæðar,
og í stakk búin til að veita íbúum
nauðsynlega þjónustu.
Bakhjarl sveitarstjórnarmanna
Þegar Samband íslenskra sveitar-
félaga var stofnað fyrir 75 árum var
Ísland nýstofnað lýðveldi. Seinni
heimsstyrjöldin var nýafstaðin og
lífið á Íslandi var ekki samt og áður.
Bjartsýni ríkti í landinu og verk-
efnin sem biðu íbúa voru óþrjótandi.
Á Íslandi hafði heimskreppan haft
mikil áhrif og mörg sveitarfélög
börðust í bökkum. Þörfin á sam-
stöðu og samvinnu var óumdeild.
Sveitarstjórnarmenn þéttu raðirnar,
stóðu sameinaðir að verkefnum og á
árunum sem fóru í hönd efldist
sveitarstjórnarstigið. 75 árum síðar
blasa við sveitarstjórnarmönnum
krefjandi verkefni. Verkefni af
þeirri stærðargráðu sem engan gat
órað fyrir. Risavaxin verkefni tengd
loftslagsmálum og framtíð barna
okkar og barnabarna í síbreyti-
legum heimi en ekki síður krefjandi
verkefni tengd atburðum síðustu
mánaða og afleiðingum heimsfarald-
urs.
Samband íslenskra sveitarfélaga
er nú sem fyrr bakhjarl sveit-
arstjórnarmanna og mun hér eftir
sem hingað til sinna þeim fjöl-
breyttu verkefnum sem síbreytilegt
samfélag kallar eftir.
Ég færi öllum núverandi og fyrr-
verandi sveitarstjórnarmönnum,
starfsmönnum Sambands íslenskra
sveitarfélaga fyrr og nú og öllum
þeim öðrum sem komið hafa að
starfi sveitarstjórnarstigsins þakkir
fyrir þeirra mikilvæga starf. Megi
starf Sambands íslenskra sveitarfé-
laga eflast og dafna eins og það hef-
ur gert svo farsællega frá árinu
1945.
Öflugur málsvari
sveitarfélaga í 75 ár
Eftir Aldísi
Hafsteinsdóttur » Það var gæfa sveit-
arstjórnarstigsins í
landinu að strax var
mönnum ljóst mikilvægi
þess að sveitarfélögin
ættu sér öflugan, sam-
eiginlegan málsvara.
Aldís
Hafsteinsdóttir
Höfundur er formaður Sambands ís-
lenskra sveitarfélaga.
aldis@samband.is
Á morgun, 21. júní,
verður haldið upp á
alþjóðalegan dag jóga,
IDY2020. Er það í
sjötta skipti sem þess-
um merkisdegi er
fagnað víða um heim.
Árið 2014, á 69. al-
herjaþingi Sameinaðu
þjóðanna, lagði for-
sætisráðherra Ind-
lands, Narendra Modi, til að 21. júní
yrði gerður að alþjóðlegum degi jóga,
IDY2020 og var sú þingsályktun sam-
þykkt á mettíma, með samþykki 175
aðildarríkja, þar á meðal Íslands.
Jóga er æfagömul menningarfleifð
frá Indlandi sem krefst bæði lík-
amlegrar og andlegar þjálfunar. Heitið
jóga á rætur að rekja úr sanskrít-ritum
og þýðir að sameina og tengja saman
hið líkamlega og hið andlega. Víða um
heim eru mismunandi tegundir af jóga
stundaðar og hefur jóga orðið stór hluti
í lífi margra. Vinsældir jóga vaxa hratt
um allan heim, einkum hér á Íslandi.
Ályktun alherjaþings Sameinaðu
þjóðanna er skýr skilaboð um mik-
ilvægi þess að einstaklingar jafnt sem
hópar fylgi heilsusamlegri lífstíl. Þessi
skilaboð undirstrika að alheims-
heilbrigði sé langtímamarkmið og að
jóga sé heildræn lausn að heilsu. Með
því móti miðast hinn alþjóðlegi dagur
jóga að því að upplýsa fólk um kosti
þess að stunda jóga.
Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin
hefur einnig hvatt fólk til að hreyfa sig
daglega því hreyfing er lykilatriði að
góðri heilsu. Það að lífa lífinu án þess að
hreyfa sig er ein helsta dánarorsökin
um allan heim. Hreyfingarleysið á stór-
an þátt í aukningu smitlausra sjúk-
dóma, svo sem hjarta- og æða-
sjúkdóma, krabbameina og sykursýki.
En jóga snýst um meira en bara lík-
amlega æfingu. Jóga leggur áherslu á
samtengingu hins andlega og lík-
amlega, milli einstaklingsins og þjóð-
félagsins, milli mannkyns og náttúru.
Sendiráð indverska ríkisins um allan
heim hafa unnið að því með stuðningi
stjórnmálamanna og hins opinbera að
taka saman höndum og gera alþjóð-
legan dag jóga að merkisdegi og við
höfum séð stórkostlegar jógaathafnir
skipulagðar fyrir almenning víða um
heim. Á Íslandi hefur at-
höfnin farið fram í Ráðhúsi
Reykjavíkur.
Almenn jógaiðkun
(Common Yoga Protocol
(CYP)) hefur verið kjarni
alþjódadags jóga frá 21.
júní 2015. CYP var þróað
af hópi leiðandi jóga-
sérfræðinga og sýnir
öruggar jógastöður sem
bæta líkamlega, tilfinn-
ingalega og andlega heilsu.
Þessar stöður eiga allir
auðvelt með að stunda.
Alþjóðadag jóga í ár ber upp á tíma
þegar mannkynið á í baráttu við
heimsfaraldur, COVID-19. Jóga hefur
hjálpað mörgum að viðhalda heil-
brigðum lífsstíl á tímum einangrunar
og félagslegrar fjarlægðar. Jóga hefur
bætt varnarkerfi líkamans og veitt til-
finningu fyrir jafnvægi á þessum
óvenjulegu tímum.
Vegna þess hve smitandi COVID-19
er hefur þetta ástand takmarkað
möguleika á sameiginlegum hátíða-
höldum í ár. Í staðinn er áherslan lögð
á að æfa jóga heima með fjölskyldu og
vinum. Nú er sviðið stafrænt og tækn-
in notuð um allan heim til að fagna
IDY2020, þar á meðal á jóga-
Facebook-síðu indverska sendiráðsins
í Reykjavík. Jógaáhugafólk er hvatt til
að taka þátt hvar og hvænar sem því
hentar. Nú hafa verið birt teikni-
myndbönd af forsætisráðherra Ind-
lands, sem er ákafur jógaiðkandi, að
æfa ýmsar stöður. Í tilefni af deginum
eru aðrir unnendur jóga enn fremur
hvattir til að deila myndböndum af
jógaæfingum sínum á samfélags-
miðlum og nota „hashtaggið“ #MyLif-
eMyYogaICELAND.
Ég óska öllum góðrar heilsu og til
hamingju með jóga.
Að stunda jóga
í heimsfaraldri
Eftir T.
Armstrong
Changsan
» Alþjóðlegi jógadag-
urinn er á morgun
og eru unnendur jóga
hvattir til að deila
myndböndum sínum á
samfélagsmiðlum.
T. Armstrong Changsan
Höfundur er sendiherra
Indlands á Íslandi.
amboff.reykjavik@mea.gov.in
Í ljósi umfjöllunar í
fjölmiðlum síðustu
daga um starfsemi Ar-
ion banka vegna eign-
astýringar og reksturs
Frjálsa lífeyrissjóðsins,
er vert að benda á að
það er sameiginlegt
hlutverk þessara sam-
starfsaðila að gæta
langtímahagsmuna
sjóðsfélaga Frjálsa. Við
mat á árangri lífeyrissjóða skiptir
langtímaniðurstaða sjóðfélaga mestu
en ekki niðurstöður einstakra ára eða
styttri tímaskeiða. Auðvelt er því að
draga upp villandi mynd af frammi-
stöðu hvaða lífeyrissjóðs sem er með
því að einblína á tiltekin styttri tíma-
skeið í stað árangurs yfir lengri tíma.
Þegar horft er fimm ár, tíu ár eða
lengra aftur í tímann, má sjá að ár-
angur Frjálsa lífeyrissjóðsins stenst
fyllilega samanburð við aðra sjóði og
vel það.
Samkeppnishæfni
Samstarf Frjálsa og Arion banka
hefur skilað góðri ávöxtun sem stenst
allan samanburð, bæði varðandi
skyldusparnað og við-
bótarsparnað, og rekstr-
arkostnaður sjóðsins fer
markvisst lækkandi. Á
vef Landssamtaka líf-
eyrissjóða er að finna
samanburð á ávöxtun líf-
eyrissjóða og þar má sjá
að ávöxtun samtrygg-
ingadeildar og sér-
eignadeilda Frjálsa líf-
eyrissjóðsins er með
ágætum miðað við aðra
lífeyrissjóði. Einnig er
að finna samanburð á
langtímaávöxtun lífeyrissjóða í úttekt
Gylfa Magnússonar hagfræðings á
efnahagsmal.is og í úttekt Analytica
sem er að finna á vef Frjálsa. Nánari
upplýsingar um samanburðinn má
m.a. finna í grein framkvæmdastjóra
Frjálsa sem birtist á vef sjóðsins,
www.frjalsi.is. Þess má einnig geta að
tryggingafræðileg staða sjóðsins um
sl. áramót var jákvæð um 1,6%, sem
er fimmta besta staða allra lífeyr-
issjóða. Tryggingafræðileg staða er
mikilvægur mælikvarði á stöðu sam-
tryggingarsjóða en hún mælir hlutfall
á milli eigna og skuldbindinga þeirra
og segir til um getu sjóðanna til að
greiða sjóðfélögum í framtíðinni áunn-
in og framtíðarlífeyrisréttindi.
Óhæði
Það er ófrávíkjanleg áhersla starfs-
fólks Arion banka að koma í veg fyrir
að hagsmunaárekstrar geti skaðað
hagsmuni viðskiptavina bankans.
Samkvæmt lögum ber fjármálafyr-
irtækjum, sem sinna eignastýringu
fyrir þriðja aðila, að vera með ráðstaf-
anir til að tryggja að hagsmuna-
árekstrar skaði ekki viðskiptavini.
Við eignastýringu sjóðsins á bank-
inn í viðskiptum við fjölmargar fjár-
málastofnanir þar sem leitað er bestu
kjara. Í fyrra voru til að mynda flest
viðskipti með einstök verðbréf við
sjálfstætt starfandi miðlun sem var
óháð Arion banka og um 80% af eign-
um Frjálsa í verðbréfa- fjárfestinga-
og fagfjárfestasjóðum eru hjá öðrum
sjóðastýringarfyrirtækjum en Stefni,
sem er dótturfélag Arion banka.
Stjórnarmenn Frjálsa eru ávallt upp-
lýstir af hálfu Arion banka um þessa
stöðu á hverjum tíma.
Stjórnarmenn Frjálsa eru kosnir af
sjóðfélögum, enginn stjórnarmaður er
á vegum Arion banka, fram-
kvæmdastjórinn er starfsmaður
sjóðsins, innri endurskoðun er á hönd-
um Deloitte og ytri endurskoðun er á
vegum KPMG.
Gegnsæi
Mikið er lagt upp úr góðri og skýrri
upplýsingagjöf til sjóðfélaga. Þar má
nefna nýlega grein þar sem fjallað er
um árangur sérhæfðra fjárfestinga
síðustu ár, upplýsingafundi, fræðslu-
fundi, ýmis greinaskrif og upplýsingar
á samfélagsmiðlum með það að mark-
miði að ná til sem flestra. Þá er
rekstrarsamningur Frjálsa lífeyr-
issjóðsins við Arion banka aðgengileg-
ur öllum á vef sjóðsins og eigna-
samsetning er uppfærð og birt
árfjórðungslega. Sjóðurinn birtir í
ársreikningi sundurliðun á verðmæti
allra einstakra eigna sjóðsins, sem
ekki eru með ábyrgð ríkisins eða
sveitarfélaga. Frjálsi var fyrsti ís-
lenski lífeyrissjóðurinn til að birta
sundurliðun á eignum sjóðsins á vef
sínum.
Arion banki hefur átt farsælt sam-
starf við Frjálsa lífeyrissjóðinn í um
12 ár og annast daglegan rekstur
sjóðsins. Í því felst m.a. áhættustýr-
ing, eignastýring, iðgjaldaskráning,
bókhald, gengisútreikningur, sölu- og
markaðsmál og stafrænar lausnir.
Samstarfið er byggt á traustu við-
skiptasambandi tveggja sjálfstæðra
aðila.
Sjóðsfélagar í Frjálsa hafa frelsi til
að ákveða að greiða iðgjald sitt í ann-
an lífeyrissjóð og geta því hvenær sem
er flutt séreign sína til annarra vörslu-
aðila, telji þeir hagsmunum sínum
betur borgið með þeim hætti. Þetta
frelsi sjóðsfélaga veitir því sjóðnum og
Arion banka mikið aðhald. Þess vegna
hefur okkur sem störfum hjá Arion
banka þótt afar ánægjulegt að sjá hve
sjóðsfélögum hefur fjölgað mikið á
undanförnum árum. Fjölgunin nemur
58% sl. 10 ár og eru sjóðfélagar í
Frjálsa lífeyrissjóðnum nú um 60 þús-
und talsins. Athygli vekur að af frjáls-
um lífeyrissjóðum velja flestir að
greiða skylduiðgjöld í Frjálsa á hverju
ári sem er okkur áframhaldandi
hvatning til að sinna rekstri sjóðsins
af heilindum.
Árangursmiðað samstarf Arion
banka og Frjálsa lífeyrissjóðsins
Eftir Margréti
Sveinsdóttur
Margrét Sveinsdóttir
» Við mat á árangri líf-
eyrissjóða skiptir
langtímaniðurstaða
sjóðfélaga mestu en
ekki niðurstöður ein-
stakra ára eða styttri
tímaskeiða.
Höfundur er framkvæmdastjóri
markaða hjá Arion banka.
Veiði