Morgunblaðið - 08.12.2020, Blaðsíða 1

Þ R I Ð J U D A G U R 8. D E S E M B E R 2 0 2 0
Stofnað 1913  289. tölublað  108. árgangur 
16 dagartil jóla
Sendu jólakveðju á
jolamjolk.is
HVETUR FÓLK
TIL AÐ ANDA
MEÐ NEFINU
ÞAÐ SELST
ALLT UPP
SEM HEITIR TAFL
NÁLÆGT ÞVÍ AÐ
VERA BESTA VIKAN
Á FERLINUM
DROTTNINGARBRAGÐ 14 INGIBJÖRG MEISTARI 27JÆJA GOTT FÓLK 28
„Þegar vélarnar eru ekki í loftinu þarf að halda
þeim við,“ segir Hörður Már Harðarson, yfir-
flugvirki Icelandair.
Flugvirkjar Icelandair hafa mátt glíma við
ný verkefni vegna kórónuveirufaraldursins.
Menn sitja ekki með hendur í skauti þótt flug-
umferð hafi dregist mikið saman síðustu mán-
uði. Sinna þarf flugvélum af kostgæfni þótt
þær séu ekki í notkun og tryggja að þær séu til
taks þegar kallið kemur. Það er ekki alltaf auð-
velt þegar allra veðra er von.
Hörður segir að einhverjar vélar Icelandair
hafi verið settar í geymslu erlendis þar sem er
hlýrra og minni raki. Hann segir að þær verði
klárar í slaginn þegar flugumferð fer að aukast
á ný. Sama gildir um þær vélar sem geymdar
eru á Íslandi.
„Við þurfum að halda vélunum flughæfum.
Það kallar á að smyrja þær reglulega og bera
sérstök efni á bera málmfleti til að verja þá. Þá
þarf að setja loftræstikerfi reglulega í gang til
að ekki safnist raki í vélunum og jafnvel setja
hreyflana í gang,“ segir Hörður Már enn
fremur.
„Stærsta og mikilvægasta verkið er þó að
þvo vélarnar reglulega svo ekki safnist salt og
drulla á þær. Það er ódýrasta en besta viðhald
sem þú getur beitt; að þvo flugvélar.“
Þurfa fullt viðhald þótt ekki sé flogið
Morgunblaðið/Árni Sæberg
 Flugvélar Icelandair allar í flughæfu ástandi  Ódýrasta og besta viðhaldið að þvo þær reglulega
Í viðbragðsstöðu Flugvirkjar Icelandair sjá til þess að vélar félagsins séu flughæfar þegar kallið kemur. Þessi B757-200-vél var í toppstandi á Keflavíkurflugvelli á dögunum.
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Páll Ragnar Karlsson, Ph.D. í
læknavísindum, var í gær útnefndur
„rannsóknarmaður ársins“ hjá
Dönsku sykursýkiakademíunni
(Danish Diabetes Academy – DDA).
Hún veitir árlega tvenn verðlaun
þeim sem hafa náð góðum árangri á
sviði sykursýkirannsókna og hafa
notið stuðnings DDA til rannsókn-
anna. Viðurkenningunni fylgdu
verðlaun, 25.000 danskar krónur,
eða um 500 þúsund krónur.
Páll var heiðraður fyrir rann-
sóknir sínar á verkjum sykursjúkra.
Hann varð fyrstur í Danmörku til að
beita nýrri aðferð við töku og grein-
ingu húðsýna sem geta sagt til um
ástand tauga í húðinni. Aðferðin er
sögð geta valdið tímamótum.
Í fréttatilkynningu DDA sagði að
sérfræðiþekking Páls skipi honum í
fremstu röð vísindamanna sem
stunda rannsóknir á þessu sviði í
heiminum. DDA bendir á að ekki séu
nema sjö ár síðan Páll varði Ph.D.-
ritgerð sína og hann sé því á fyrsta
áratug sínum sem vísindamaður við
rannsóknir.Hann hefur starfað við
Dönsku verkjarannsóknamiðstöðina
í Árósum frá 2010 og þar gegnir að-
ferðin sem Páll þróaði veigamiklu
hlutverki að sögn DDA.
„Það má nota húðsýnin til að
greina taugabólgur sem eru algeng-
ur fylgisjúkdómur sykursýki og
finnast einnig hjá mörgum öðrum
sem eru með þráláta verki,“ sagði
Páll í samtali við Morgunblaðið. „Við
erum með litlar skyntaugar rétt
undir húðinni sem láta okkur finna
fyrir verkjum, snertingu, hita, kulda
og ýmsu öðru sem við skynjum. Í
sýnunum sést að sjúklingar með
þráláta verki eru með mun færri
virkar skyntaugar í húðinni en aðrir.
Það er ákveðin þversögn í því að þeir
sem finna mikið fyrir verkjum eru
með færri verkjataugar en aðrir.“
Páll fann þrjár mismunandi sam-
eindir utan á skyntaugunum sem
tengdar eru verkjum. Verið er að
hanna meðferðarrannsókn þar sem
prófa á lyf sem gæti haft áhrif á eina
af þeim verkjasameindum sem Páll
hefur fundið. Vonast er til þess að
lyfið lini verkina.
Þótt verkirnir séu einn algengasti
fylgikvilli sykursýki eru þeir samt
það sem einna minnst hefur verið
rannsakað við sjúkdóminn.
Ný nálgun við rann-
sóknir á verkjum
 Verðlaunaður í Danmörku fyrir sykursýkirannsókn
Ljósmynd/Danish Diabetes Academy
Vísindamaður Páll Ragnar Karls-
son Ph.D. með viðurkenninguna.
MEins og að ganga á glóðum »6
Yngvi Harðarson, hagfræðingur og
framkvæmdastjóri Analytica, segir
gengisstyrkinguna undanfarið svo
mikla að hún hafi áhrif á verðlag í
gegnum verðlag innfluttra vara.
Gjarnan sé miðað við að innflutt
vara vegi 30-40% í útreikningum á
verðbólgu. Því geti styrkingin dreg-
ið úr verðbólgu en geti dreifst yfir
tíma og sé m.a. háð því hvenær
vörur komi til landsins eða séu tekn-
ar úr tollvörugeymslu.
Erna Björg Sverrisdóttir, aðal-
hagfræðingur Arion banka, segir
ýmsa þætti skýra styrkingu krón-
unnar að undanförnu. Það hafi kom-
ið á óvart hversu mikið hún hafi
styrkst en bankinn hafi spáð þrýst-
ingi til veikingar. »12
Ýtir niður
verðlagi
Meðalgengi evru
og bandaríkjadals
170
160
150
140
130
120
Heimild: Landsbankinn.is
2. október 7. desember
EUR/ISK
USD/ISK
162,2
138,2
165,2
140,8
152,7
125,7
 „Við höfum aldrei áður séð annað
eins magn af sendingum og nú. Við
vorum að keyra út alla helgina og
náðum að afhenda nánast allt. Svo í
morgun komu fjórfalt fleiri send-
ingar en á venjulegum degi,“ sagði
Björn Viðar Ásbjörnsson, sölu- og
markaðsstjóri DHL Express, í gær.
Flugvél DHL fer líka oftast full-
hlaðin af vörum frá landinu. »4
Mikið pakkaflóð
til og frá landinu