Víðförli - 15.09.1993, Blaðsíða 14

LIKNARSTARF OG FRÆÐSLA
Námsferð til Þýskalands
Ragnheiður Sverrisdóttir djákni
Dr. Sigurjón Árni Eyjólfsson héraðsprestur
Inngangur
Uppbygging heilbrigðis- og félags-
málakerfisins í Þýskalandi er með
nokkuð öðrum hætti en hér á landi.
Hjá okkur sér ríkisvaldið nær alfarið
um þessa málaflokka, en í Þýskalandi
hefur það náið samstarf við kirkjuna,
bæði varðandi skipulag og rekstur
þeirra stofnana er þessu starfi tengj-
ast. Þetta fyrirkomulag byggir á
löngu samstarfi ríkis og kirkju er hófst
með siðbótinni. Mikill vöxtur hljóp í
þetta samstarf í kjölfar iðnbyltingar-
innar, en þá gjörbyltist þjóðskipulag
Þýskalands, er fólk streymdi til borga
og sveitir tæmdust. Afleiðing þessa
var að aðlaga þurfti félagsmála- og
heilbrigðiskerfi að borgarsamfélagi
nútímans. Kirkjan tók ekki einungis
fullan þátt í að móta það kerfi er hent-
aði borgaralegu samfélagi heldur ann-
aðist hún einnig rekstur viss hluta
þess.
I dag sinnir kirkjan tæpum fiórð-
ungi alls heilbrigðis- og félagsmála-
kerfisins. Þýska ríkið fjármagnar þátt
kirkjunnar, en hún sinnir rekstrinum.
Hann er að litlu leyti frábrugðinn hin-
um ríkisbundna rekstri enda lúta báð-
ir sömu löggjöf.
Das Diakonische Werk er samband
allra stofnana kirkjunnar er sinna fé-
lags- og heilbrigðismálum. Það hefur
á sínum snærum 230.000 starfs-
menn, á hinum ýmsu sviðum félags-
legrar þjónustu, er starfa að málefn-
um aldraðra, þroskaheftra, unglinga,
sjúklinga og þeirra sem undir hafa
orðið í þjóðfélaginu.
Das Diakonische Werk býður ár-
lega starfsmönnum sínum upp á
námsferðir og á síðasta ári var meðal
annars farið til íslands. í lok slíkra
ferða er þeim aðilum er tóku á móti
þeim í viðkomandi landi boðið til
Þýskalands og kynnt starfsemi Das
Diakonische Werk. Við undirrituð
þáðum þetta boð.
Islenska kirkjan mun innan
skamms fá fleiri djákna til liðs við líkn-
arþjónustu sína og í ljósi þess beindist
áhugi okkar að líknarþjónustu og full-
orðinsfræðslu Evangefisku Lút-
hersku kirkjunnar í Stuttgart en þar
er Diakonische Werk með aðalstöðv-
ar sínar.
Það sem mesta athygli okkar vakti
var heimahjúkrunin, aðhlynning
þeirra sem orðið hafa undir í þjóðfé-
laginu og fullorðinsfræðslan.
Heimahjúkrun.
I mörgum söfiiuðum starfa djáknar
sem hafa að meginstarfi að sinna öldr-
uðum. Það gefur að skilja að þetta
starf hefur vaxið í hlutfalfi við hækkun
meðalaldurs fólks í dag. Þegar ljóst
var að þetta starf varð ekki lengur
borið uppi af starfsmönnum safnaða
var reynt að létta heimilisaðstoð og
heimahjúkrun af einstökum söfnuðum
með því að færa hana í hendur sér-
stakra aðila. Myndaðar voru stærri
einingar á grunni prófastsdæmanna
og einnig var nágrannaþjónusta stofn-
uð. I nágrannaþjónustunni bindast
einstaklingar samtökum og taka að
sér viðvik og heimilisstörf fyrir eldri
borgara með þá tryggingu að þeir fái
sambærilega aðstoð er þar að kemur.
Heimahjúkrun sem slíkri sinnir ná-
grannaþjónustan ekki.
Aftur á móti hafa prófastsdæmin
ráðið til sín hjúkrunarlærða djákna er
sinna beinu hjúkrunarstarfi og sál-
gæslu er henni tilheyrir. Þessi starf-
semi hefur bætt úr mikilli þörf og vax-
ið að sama skapi. Hún myndar sjálf-
stæða heild en reynt er að vera í nánu
samstarfi við sóknir skjólstæðing-
anna. í söfnuðunum starfa djáknar
eftir sem áður sem m.a. heimsækja
aldraða en miðla einnig tengslum til
heimahjúkrunar.
í þessu samhengi kynntumst við
athygfisverðri starfsemi er felst í
heimahjúkrun deyjandi sjúklinga.
Konan er við hittum sinnti sérstak-
lega krabbameinssjúklingum. Starf
hennar fólst í því að auðvelda eða
leysa fyrir sjúklinga sína þau „papp-
fisvandamál“ er snéru að tryggingar-
stofnun, útvegun hjálpartækja og
slíkt. Reyndi hún eftir megni að skapa
aðstæður er gerðu sjúklingum fært
að kveðja sína nánustu og undirbúa
14