Bæjarins besta - 20.12.2001, Blaðsíða 10

10 FIMMTUDAGUR 20. DESEMBER 2001
Sendum okkar bestu óskir um gleðilega
jólahátíð og þökkum árið sem er að líða
Sendum okkar bestu óskir um gleðilega
jólahátíð og þökkum árið sem er að líða
Sendum okkar bestu óskir um gleðilega
jólahátíð og þökkum árið sem er að líða
Sendum okkar bestu óskir um gleðilega
jólahátíð og þökkum árið sem er að líða
Sendum okkar bestu óskir um gleðilega
jólahátíð og þökkum árið sem er að líða
Sendum okkar bestu óskir um gleðilega
jólahátíð og þökkum árið sem er að líða
Sendum okkar bestu óskir um gleðilega
jólahátíð og þökkum árið sem er að líða
Sendum okkar bestu óskir um gleðilega
jólahátíð og þökkum árið sem er að líða
Eiríkur & Einar Valur ehf.,
Skeiði, Ísafirði
Byggingavöruverslun
Ljóninu Skeiði, Ísafirði
Mjólkursamlag Ísfirðinga
Sindragötu 2 – Ísafirði
Árnagötu 1 – Ísafirði
Aðalstræti 21 – Bolungarvík
Pollgötu 4 – Ísafirði
Sindragötu 12b – Ísafirði
Sigríður Magnúsdóttir á Kirkjubóli í Valþjófsdal í Önundarfirði segir frá h
Einu sinn hafði þet
atvinnu og húsnæð
Vorið 1999 …
... þegar sprengjum rigndi yfir Serbíu í nær fjóra mánuði stanslaust,
... þegar fréttaflutningur umheimsins var á einn veg, Serbum í óhag,
mest vegna eins manns, Slobodans Milocevic,
... þegar efnahagsþvinganir voru settar á Serbíu og dregið var úr
neyðaraðstoð í flóttamannabúðum og annars staðar í Serbíu,
... þegar Ríkisstjórn Íslands hætti við að taka flóttafólk
úr flóttamannabúðum í Vojvodína í Serbíu,
... þá ákváðu Rauða kross deildirnar á norðanverðum Vestfjörðum að
stofna til vinadeildasamstarfs við Rauða kross deildina í fjallahéraðinu í
Uzice. Þar var mikil neyð sem skapast hafði bæði í upphafi stríðs 1991
þegar mikill fjöldi flóttafólks kom yfir fjöllin frá Bosníu og eins í árás
NATO-ríkja þetta vor þegar gífurlegur fjöldi flóttafólks flúði frá Kósóvó
og Metohija.
Fyrir utan þann fjárhagslega
stuðning sem deildirnar á
Vestfjörðum veittu Rauða
kross deildinni í Uzice, þá var
það mikill móralskur stuðn-
ingur að fólk í svo fámennu
byggðarlagi í litlu landi skyldi
bjóðast til að koma til hjálpar
þegar neyðin var stærst.
Ég átti þess kost að fara í
heimsókn sem sjálfboðaliði
til Uzice dagana 11.-18. nóv-
ember sl. á vegum Rauða
kross deildanna á norðanverð-
um Vestfjörðum. Ferð þessi
rennur mér seint úr minni,
bæði vegna ömurlegra að-
stæðna fólksins í þessu fallega
landi, sem svo illa er búið að
fara með, og eins vegna þeirrar
vináttu, höfðingsskapar og
þakklætis sem mætti okkur
hvarvetna. Ég hafði ekki gert
mér grein fyrir því hversu mik-
ilvæg þessu fólki var sú litla
aðstoð sem við höfðum veitt.
Það var svæðisráð Rauða
kross deildanna, Hafdís Kjart-
ansdóttir, Gunnhildur Elías-
dóttir og Sigríður Magnús-
dóttir sem þetta ritar, ásamt
þeim Herði Högnasyni í stjórn
RKÍ og Bryndísi Friðgeirs-
dóttur starfsmanni á svæðis-
skrifstofu, sem lagði upp í
þessa för til Uzice í Serbíu.
Hjá Rauða krossi Íslands
hefur stefnan verið sú, að
sjálfboðaliðar í deildunum séu
í auknum mæli beinir þátttak-
endur í erlendu hjálparstarfi
til að auka skilning á alþjóða-
starfi og alþjóðamálum og til
að stuðla að uppbyggingu
landsfélaga. Það er því mikil-
vægt að vera í nánu sambandi
við þá sem þiggja hjálp.
Tilgangur ferðarinnar var
því að treysta vinasamstarfið,
sjá hvernig verkefni það sem
við höfum verið að fjámagna
og var á lokastigi gengi og
kanna hvernig áframhaldandi
stuðningur kæmi sér best.
Áður en við lögðum af stað
óskuðum við einnig eftir því
að fá að sjá m.a. sjúkrahús,
skóla og flóttamannabúðir til
að gera okkur betur grein fyrir
ástandinu á svæðinu.
Haust í Belgrad
Það var komið haust í Bel-
grad. Rigning, drungi og mikil
mengun var yfir borginni þeg-
ar við lentum á flugvellinum.
Við urðum þess fljótt áskynja
að ekki var mikið um ferða-
fólk í Belgrad eða atvinnan
mikil, því það var erfitt að
komast út úr flugstöðvarbygg-
ingunni fyrir leigubílstjórum
sem vildu ólmir fá að aka okk-
ur hvert sem við vildum fara.
En við settum upp okkar
Rauða kross merki og fljót-
lega birtist bílstjóri frá júgó-
slavneska Rauða krossinum
og bjargaði okkur frá æstum
leigubílstjórum. Rauði kross-
inn í Júgóslavíu lét okkur í té
bíl, bílstjóra og túlk, þau Ivan
og Vesnu Milenovic, frábært
fólk. Þau voru með okkur
þessa daga sem við vorum í
Serbíu.
Þeir erfiðleikar sem Rauði
krossinn í Júgóslavíu hefur
þurft að standa frammi fyrir á
undanförnum árum og áratug-
um eru meiri en hjá mörgum
öðrum landsfélögum Rauða
krossins. Saga serbnesku
þjóðarinnar og annarra þjóða
innan Júgóslavíu er mörkuð
væringum og umbrotum síð-
ustu 10 árin. Ólýsanlegar
hörmungar hafa riðið yfir
landsmenn, ekki síst vegna
sprengjuárása NATO-ríkja
vorið 1999. Í kjölfarið hafa
efnahagsleg og félagsleg kjör
versnað svo mjög að það mun
verða mjög erfitt að vinna bug
á vandanum án utanaðkom-
andi aðstoðar.
Gífurlegar loftárásir
NATO-ríkja
Á 78 daga tímabili vorið
1999 fóru 1.100 flugvélar
25.200 árásarferðir inn yfir
Júgóslavíu. Þær vörpuðu rúm-
lega 25.500 tonnum af
sprengiefni á landið, sem var
margfalt meiri sprengikraftur
en í þeim kjarnorkusprengjum
sem sleppt var á Hiroshima
og Nagasaki í seinni heims-
styrjöldinni. Okkur var sagt
að nú fyrst, tveimur árum eftir
árásirnar, væri farið að birta
almennilega til í lofti eftir
mengunina sem sprengingun-
um fylgdi.
Í þessum árásum létust þús-
undir manna og helstu stoðir
samfélagsins voru eyðilagðar.
Verksmiðjur og fyrirtæki að
Með Rauðakross félögum við birgðaskemmuna í Uzice.
andvirði meira en tíu þúsund
milljarða íslenskra króna eru
nú rústir einar. Landbúnaður
liggur að mestu leyti niðri
vegna þess að olíuiðnaður og
áburðarframleiðsla eru ekki
lengur til staðar. Um fimmtíu
mikilvægar brýr, allir flugvell-
ir og fjöldi járnbrautarmann-
virkja voru sprengd í loftárás-
um NATO. Umhverfisspjöll
voru mikil og fjöldi sögulegra
minja og þjóðargersema var
eyðilagður.
Eitt af því sem olli almenn-
ingi hvað mestum þjáningum
voru grafítsprengjur þær sem
notaðar voru til að eyðileggja
raforkuver og spennistöðvar.
Þessar aðgerðir gerðu það að
verkum að milljónir manna
urðu vatns- og rafmagnslaus-
ar. Lítill greinarmunur virðist
hafa verið gerður á hernaðar-
mannvirkjum og þeim mann-
virkjum sem fyrst og fremst
þjónuðu almenningi. Á með-
an við dvöldum í Uzice kom
það oft fyrir að rafmagnið fór
í smátíma og virtist fólk vera
orðið vant þessum rafmagns-
truflunum.
Bjargarlaust
flóttafólk
Örlög um 600.000 flótta-
manna frá Króatíu og Bosníu-
Herzegóvínu eru sérlega sorg-
leg. Staða þeirra í Júgóslavíu
var mjög slæm fyrir árásirnar
en er nú orðin erfiðari en
nokkru sinni fyrr. Eftir 10. júní
1999 hófst flótti þeirra sem
ekki voru af albönsku bergi
brotnir frá Kósovó og Meto-
hija.
Þótt lífskjör almennings í
Júgóslavíu séu mjög slæm,
þá eru aðstæður flóttamanna
enn erfiðari. Þeir eiga sjaldn-
ast möguleika á að fá atvinnu
og hafa enga von um að kom-
ast úr búðunum. Jafnvel fyrir
loftárásirnar var áætlað að um
300.000 manns hefðu ekki
nægan mat og um það bil
50.000 væru á mörkum þess
að svelta.
Þrátt fyrir yfirlýsta stefnu
alþjóðasamfélagsins um að
gera flóttamönnum kleift að
snúa heim, þá hefur slíkt verið
nánast útilokað í framkvæmd.
Erfiðleikar þessa fólks eru svo
umfangsmiklir, að útilokað er
að leysa megi vandann án
mikillar alþjóðlegrar aðstoðar.
Komið til Uzice
Til Uzice er um þriggja tíma
akstur frá Belgrad. Bærinn
liggur talsvert hátt inni á milli
hárra skógi vaxinna fjalla með
51.PM5 19.4.2017, 09:5210