Bæjarins besta - 20.12.2001, Blaðsíða 11

FIMMTUDAGUR 20. DESEMBER 2001 11
Óskum starfsfólki okkar, viðskiptavinum og Vestfirð-
ingum öllum gleðilegra jóla og farsæls nýs árs með
þökk fyrir viðskiptin á árinu sem er að líða.
Orkubú Vestfjarða
Stakkanesi 1 • Ísafirði • Sími 456 3211
Sendum okkar bestu óskir um gleðilega jóla-
og nýárshátíð og þökkum árið sem er að líða.
Bæjarstjórn Bolungarvíkur sendir
íbúum sveitarfélagsins og viðskiptavinum
sínum bestu jóla- og nýárskveðjur með
þökk fyrir hið liðna.
Bæjarstjórinn
Sendum okkar bestu óskir um gleðilega jóla-
og nýárshátíð og þökkum árið sem er að líða.
í Önundarfirði segir frá heimsókn Rauða kross félaga á Vestfjörðum til Uzice í Serbíu í síðasta mánuði
fði þetta fólk átt betra líf,
húsnæði og bjarta framtíð
byggt hænsnahús og svínahús
fyrir peninga frá íslenska
Rauða krossinum. Fólkið
hafði nokkrar geitur og einnig
hafði verið komið upp vinnu-
stofu þar sem nokkrir fengu
vinnu við að pakka klósett-
pappír.
Sum þeirra stunduðu
handavinnu, prjónuðu peysur
og ýmislegt annað sem þau
stundum komu í verð, eins og
þegar við komum og keyptum
af þeim peysur úr ullinni
þeirra, fallegar útprjónaðar
flíkur.
Í búðunum hittum við unga
konu um þrítugt sem var
hjúkrunarfræðingur. Hún var
búin að vera þar í nokkur ár
og sagðist mundi vilja fara
hvert sem henni byðist að fara
í heiminum. Jafnvel til Afg-
hanistan.
Tólf manns
í einu herbergi
Í hinum búðunum sem við
heimsóttum og eru í bænum
auðveldar flóttaleiðir á milli
fjallanna en Uzice liggur vð
landamæri Bosníu-Herzegó-
vínu.
Engin leið,
engin framtíð
Aðrar búðirnar sem við
heimsóttum voru uppi í fjall-
inu fyrir ofan bæinn með ofur-
lítið landsvæði í kring. Í þeim
búðum eru um 400 manns.
Margir eru búnir að vera þar í
10 ár, eða síðan stríðið hófst,
og sáu ekki fram á bjartari
framtíð. Það er enga vinnu að
fá og ekkert heimili í Serbíu
og engir möguleikar á að
hverfa aftur til heimahaganna.
Fólk hefur hreinlega misst
heimili sín og vinnu og í raun-
inni réttinn til að búa á því
landsvæði sem það hraktist
frá. Þetta er því í raun land-
laust fólk, ungt fólk, menntað
fólk, börn, unglingar og aldr-
aðir.
Svolítið landrými var um-
hverfis búðirnar og hafði verið
fjöldamörgum sveitaþorpum
og smábæjum í héraðinu um-
hverfis. Framkvæmdastjóri
Rauða krossins í Uzice, Drag-
omir Citic, tók á móti okkur,
ungur kraftmikill maður sem
skipulagði dvöl okkar og var
með okkur mestallan tímann.
Faðir hans hafði verið sjálf-
boðaliði Rauða krossins í 40
ár og formaður deildarinnar
um árabil, svo að ungi maður-
inn var svo að segja fæddur
inn í Rauða krossinn. Hann
fór eitt kvöldið með okkur í
heimsókn til foreldra sinna,
sem voru bændur og bjuggu
uppi í fjalli og ræktuðu ávexti
og grænmeti.
Við fórum í heimsókn í
tvennar flóttamannabúðir af
þeim sex sem eru á umráða-
svæði deildarinnar. Ástæða
fyrir þessum mikla fjölda
flóttamanna á svæði þessarar
litlu deildar er sú, að á stríðs-
árunum var gífurlegur flótta-
mannastraumur yfir fjöllin frá
Bosníu-Herzegóvínu og
seinna frá Króatíu. Þarna eru
Hænsnakofinn góði sem RKÍ byggði í flóttamannabúðunum í Uzice.
er nær eingöngu flóttafólk
sem kom frá Kósóvó í NATO-
árásinni. Það fólk fékk mat í
súpueldhúsi í næstu götu en
þar eru framleiddir 600 matar-
skammtar á dag. Í báðum
þessum búðum er hver fjöl-
skylda með lítið herbergi.
Við heimsóttum tvo bræður
sem voru saman í litlu her-
bergi með fjölskyldur sínar,
konur og átta börn á aldrinum
5 mánaða til 16 ára. Þau höfðu
stúkað herbergið í tvennt með
hillum og höfðu svo þrefaldar
kojur öðrum megin og eldun-
araðstöðu hinum megin. Al-
drei var nema eitt klósett á
gangi fyrir um 40-50 manns.
Einstaka sinnum geta karl-
mennirnir orðið sér úti um
vinnu á sumrin hjá bændum
við að reyta arfa og þess háttar.
Einu sinni ...
Við gistum á fallegu fjalla-
hóteli þar sem við höfðum
allt til alls og meira en það.
Þegar ég lagði höfuðið á
koddann kvöldið sem við
heimsóttum flóttamannabúð-
irnar kom svefninn seint. Úr
huga mér fóru ekki þær mynd-
ir sem höfðu greypt sig í vit-
und mína þarna í búðunum
og þá aðallega vonleysið í
andlitum og augum fólksins.
Einu sinn hafði þetta fólk átt
betra líf, atvinnu og húsnæði
og bjarta framtíð, alveg eins
og við hér á Íslandi núna. En
svo var þetta allt tekið frá þeim
í óskiljanlegu stríði milli
þjóðabrota.
Við fórum í heimsókn í
barnaskóla þar sem eru um
1.400 nemendur. Það hafði
verið reynt eins og kostur var
að halda uppi skólastarfi á
stríðsárunum, þó að stundum
hafi börnin ekki verið mörg.
Núna er verið að vinna í því
Hörður Högnason afhendir Brabko, formanni Rauðakross
deildarinnar í Uzice, vestfirskt handverk. Standandi vinstra
megin á myndinni eru Dragomir Citic, framkvæmdastjóri
deildarinnar, og Vesna Milenovic túlkur.
Séð yfir hluta Uzice.
að fá börnin til að koma aftur
í skólann. Erfiðlega gengur
að fá unga menntaða kennara
eða námsefni í samræmi við
nútímann. Allar opinberar
byggingar eru illa farnar enda
ekki verið neitt viðhald síðasta
áratug og engir peningar til
að hefjast handa nú.
Þegar við gengum um skól-
ann var ekki upplífgandi sjón
sem blasti við okkur inni í
þessari byggingu, sem eitt
sinn hafði verið virtasta skóla-
stofnun héraðsins. Hræðilega
illa farnir veggir, ömurleg sal-
ernisaðstaða, léleg húsgögn
og nær engin kennslugögn.
Jafnvel sjálfsagðir hlutir eins
og töflukrítar voru af skornum
skammti.
Andleg líðan
og fíkniefni
Skólastjórinn ræddi mikið
um líðan barnanna. Áhersla
hefur verið lögð á að styrkja
þau andlega enda mikil þörf
eftir allt það sem þau höfðu
upplifað. Til þess að byggja
upp sjálfstraust og bæta sjálfs-
mynd hefur Rauði krossinn í
Uzice komið upp leikhúsi
fyrir ungt fólk, Regnbogaleik-
húsið. Við fengum að sjá eitt
af leikritum þeirra í skólanum
sem sýnt var fyrir börn á
51.PM5 19.4.2017, 09:5211