Stefnir - 01.03.1951, Blaðsíða 48

46
STEFNIR
Karfaveiðar við ísland.
Karfaveiðar hér við land er
tiltölulega nýtt fyrirbæri. Þjóð-
verjar munu hafa orðið fyrstir
til að veiða karfa hér við land
að nokkru ráði, enda fóru íslenzk-
ir togarar fyrst að leggja sig
eftir karfanum þegar útflutning-
ur ísvarins fisks hófst til Þýzka-
lands fyrir um 20 árum. Jfér var
þó aðeins um lítið magn að ræða.
Svo skeði það árið 1935, að
síldveiðarnar við Norðurland
brugðust hrapallega á miðju
sumri. Síldarverksmiðjurnar
istóðu því uppi hráefnislausar.
Hófu þá fjórir togarar karfaveið-
ar fyrir verksmiðjurnar. For-
stöðumaður rannsóknarstofu
Fiskifélagsins, dr. Þórður Þor-
bjarnarson, átti mikinn þátt í til-
raunum þessum með rannsóknum,
sem hann hafði áður framkvæmt
í Lonodon og hér á landi á hag-
nýtingu karfa á þennan hátt. Varð
þetta upphaf að karfaveiðum
þeim, sem togararnir stunduðu
árlega upp frá því, allt þar til
styrjöldin hófst. Á mælikvarða
þeirra tíma var hér um allmikið
aflamagn að ræða. Sýnir eftir-
farandi yfirlit hversu mikið afl-
aðist árlega á tímabilinu 1935—
1939:
1935 — 6.000 smál
1936 — 32.334 —
1937 — 13.000 —
1938 — 9.000 —
1939 — 4.600 —
Það var mjög áberandi hversu
veiðin minnkaði árlega miðað við
úthaldstíma togaranna. Fyrst
þegar veiðarnar hófust var afl-
inn á hvern úthaldsdag 27 smál.
af karfa. Fór veiðin síðan jafnt
og þétt minnkandi frá ári til árs
þar til árið 1939, að hún var
komin niður í 15 smál. aðeins.
Allan tímann voru veiðarnar
stundaðar úti fyrir Vestfjörðum,
mest á Halamiðum. Mönnum varð
brátt ljóst að nauðsynlegt yrði
að finna ný karfamið ef unt
ætti að vera að halda veiðunum
áfram svo svaraði kostnaði. Var
þegar árið 1936 hafist handa
um leit að nýjum miðum, eink-
um fyrir Austfjörðum, þar sem
talið var, að aðstæður þar gæfu
vonir um að þar mætti finna
auðug karfamið. Voru rannsókn-
ir þessar framkvæmdar undir
stjórn Árna Friðrikssonar fiski-
fræðings. Fundust karfamið, þar
sem talið var að svara mundi
kostnaði að stunda veiðar en
ekki varð úr því, að þau mið
yrðu hagnýtt og mun þar mestu