Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1929, Síða 67

sóttleysi eða flýta fæðingu. I}ó mun slík hjálp hvergi nærri fulltalin,
s>z_t í bæjunum, þar sem hún er orðin mjög algeng.
I þessu sambandi er vert að minnast á þá iæknishjálp, sein mun
tierast talsvert í vöxt i Rvík og' í grend við hana, að læknar eyða burði
vanfærra kvenna með meira hispursleysi en áður hefir tíðkazt og vera
'uun að mestu óþeklct úti um land. Skýrslur lækna um fæðingarhjálp
l)egja gersamlega um þetta, en sjúkraskrá St. Jósephs spítala í Hafn-
arfirði (því miður vantar sjúkraskrá St. Jósephs spítala í Rvík) gef-
l|r hins vegar nokkrar upplýsingar. Þar hafa á árinu verið til með-
terða 17 fósturlát. Um 11 þeirra er hcinlínis tekið fram, að um abortus
provocatus sé að ræða, og hefir auðsjáanlega oft ekki verið leitað langt
;ið tilefni, þó að það 1 coini fyrir. Hyperemesis gravidarum (sem fæstar
vanfærar konur eru lausar við) er tíðast tilefnið, stundum exhaustio
°g stundum aðeins graviditas 1—4 mánaða. Auk fósturlátanna eru á
þessu sama sjúkarhúsi skafin leg 16 kvenna af ýmsum öðrum ástæð-
am, að því er tálið er, og verða þessar aðgerðir samanlagðar grun-
samlega há hundraðstala af öllum aðgerðunum á þessu litla sjúkra-
húsi. Geta má þess, að um 25 sjúklinga, sem á sjúkrahúsinu hafa
legið á þessu ári, er ekkert tilgreint, hvað að þeim hefir gengið eða
við þá verið gert, án þess að sagt sé, að það standi í nokkru sambandi
við það, sem að ofan er greint.
Löggjöf vor um fósturevðingar (194 gr. hegningarlaganna frá 1869)
er svo öfgafull og úrelt, að allar fóstureyðingar eru gersamlega bann-
aðar, hvernig sem á stendur, að viðlögðu allt að 8 ára, 16 ára eða jafn-
vel æfilöngu fangelsi. Eftir þeim ákvæðum er það þannig' tvímælalaus
fangelsissök að lima lifandi fóslur frá konu lil að bjarga lífi hennar,
hvað þá ef minna er í húfi. Og hlýtur slikt að vera dauður bókstafur.
En af því leiðir þó ekki það, að læknum sæmi að fara svo að. sem
engin lög um þetta efni séu til.
Krefjast verður endurskoðunar á þessum Iagaákvæðum, og þeim
verður að breyta hið allra fyrsta í samræmi við fullkomnari þekkingu
og hugsunarhátt hins nýja tíma, og setja síðan skynsamlegar reglur
um allt að þessu lútandi. En á meðan það er ekki gert, hvílir mikil á-
byrgð á læknunum, og ættu þeir sín á milli að koma sér saman um
höfuðreglur til að fara eftir með eins miklu tilliti til gildandi laga-
lvrirmæla og unnt er.
Það er óverjandi ástand, að annað eins skuli geta átt sér stað og
það, að kona kemur til vel metins læknis, ber upp fyrir honum kvein-
stafi sina og kröfur, og fær það svar, að hún sé að biðja um það,
sem jafngildi manndrápi, er við liggi margra ára fangelsi (sem raun-
ar engin kona skilur), en næsti læknir, sem hún hittir og er ekki
síður vel metinn, sinnir aftur á móti kröfu hennar jafngreiðlega og
beðið sé um að draga út skemmda tönn. En annað eins og þetta er
engan veginn dæmalaust. Og' eru Iæknar úti á landi farnir að fá þau
svör, er þeir láta konur synjandi frá sér fara, að þetta sé gert í Rvík.
Þangað fara þær svo stundum, sem á því hafa ráð, og koma aftur
eftir full erindislok. Verða hér að gilda ákveðnar, öllum læknum,
opinberar reglur og fullt samræmi að vera í svörum þeirra þegar
til þeirra er komið í þessum erindum. Konurnar í landinu, sem þetta
5