Dagblaðið Vísir - DV - 05.03.2021, Blaðsíða 16

Hulda Biering og Birta Laufey Thorarensen berjast fyrir því að fá ókeypis tíðavörur í Menntaskólann við Hamrahlíð. MYND/VALLI
Vi n konu r n a r Bi r t a Laufey Thorarensen og Hulda Biering eru á
fyrsta ári í Menntaskólanum
við Hamrahlíð og hafa þær
þegar látið til sín taka í rétt­
indabaráttu innan skólans.
Birtu og Huldu misbauð að
engar tíðavörur á borð við
dömubindi og túrtappa væru
aðgengilegar gjaldfrjálst fyr­
ir nemendur og hafa nú lagt
fram formlega ósk þess efnis.
„Það voru tíðavörur hér en
þær voru rosalega lélegar,
þetta voru svona þunn inn­
legg sem blæðir strax í gegn
um. Kassinn var síðan nánast
alltaf tómur og maður þurfti
þá að fara upp á skrifstofu,“
segir Birta.
Hulda segir það mjög hall­
ærislegt og að auðvitað eigi
tíðavörur að vera til staðar á
baðherberginu. „Þegar þessi
þunnu „panty liners“ voru til
staðar þurfti vinkona okkar
einu sinni að fara heim því
þetta var svo lélegt,“ segir
hún.
Þá segjast þær hafa orðið
sérstaklega hissa á að þetta
væri staðan í MH. „Ég er svo
vonsvikin því þetta er femín­
ískur skóli og maður hefði
haldið að hann væri framar
í jafnréttismálum en þetta,“
segir Hulda.
Könnuðu hug samnemenda
Þær fengu síðan þá hugmynd
að kanna vilja samnemenda
sinna og á þriðjudag deildu
þær spurningalista í Face­
book­hópi nemenda skólans.
„Á fyrstu tveimur mínút­
unum fengum við 35 svör,“
segir Birta en þegar þessar
línur voru skrifaðar höfðu
266 svarað spurningalistan­
um. Þar af sögðust tæp 90
prósent svarenda fara á blæð­
ingar. Nánast allir svöruðu
játandi að það vantaði tíða­
vörur á baðherbergin og þar
tilgreindu sumir sérstaklega
að það vantaði stærri dömu­
bindi. Þá voru aðeins tveir
svarendur ósammála því að
tíðavörur ættu að vera að­
gengilegar fyrir alla.
Eftir að þær birtu spurn­
ingalistann var þeim síðan
bent á að taka málið upp við
Nemendafélag MH og hafa
þær þegar fengið svar um
að félagið ætli að funda um
málið.
Enn of mikið tabú
Hulda segir að það ætti að
vera sjálfsagt mál að boðið sé
upp á tíðavörur bæði í skólum
og á vinnustöðum, og bendir á
hvað það sé undarlegt hversu
dýrar þessar vörur séu. Þá
eru aðeins tæp tvö ár síðan
virðisaukaskattur á tíðavörur
og getnaðarvarnir var lækk­
aður úr 24% í 11%.
„Það þarf í rauninni að
borga fyrir að vera kona,“
segir Birta.
Þær segja mikilvægt að um­
ræða um blæðingar sé opin
enda fari helmingur mann­
kyns á túr og hafi ekkert val
um það.
„Auðvitað ætti ekki að vera
mikið mál að tala um þetta.
Ég held að það hafi bara
slæmar afleiðingar ef maður
skammast sín of mikið til að
tala um líkamann sinn,“ segir
Hulda.
Birta segist í upphafi ekki
hafa þorað að tala um blæð­
ingar. „Ég man fyrst þegar
ég byrjaði, svona tólf ára, þá
þorði ég ekki að segja neinum
frá því í þrjá eða fjóra daga.
Ég sagði ekki einu sinni
mömmu,“ segir hún.
Hulda bendir á að það eigi
ekki að gera þeim sem fara
á túr erfiðara fyrir. „Ég man
eftir því að hafa ekki verið
með neitt og þurft að rúlla
upp klósettpappír til að nota.
Það er betra ef maður kemst
hjá því.“
Þá segja þær líka að það
skipti máli fyrir trans stráka
að hafa aðgang að tíðavörum á
baðherbergi skólans. „Ef það
þarf að biðja um tíðavörur
á skrifstofunni þurfa þeir
kannski að koma út úr skápn­
um fyrir einhverju ókunnugu
fólki bara til að fá túrtappa,“
segir Birta.
Fellt á Alþingi
Í desember síðastliðnum lagði
Andrés Ingi Jónsson, þá þing­
maður utan flokka en nú þing­
maður Pírata, fram breytinga­
tillögu við fjárlagafrumvarp
þar sem hann lagði til að 280
milljónir yrðu eyrnamerktar
til að gera tíðavörur aðgengi­
legar fyrir ákveðna hópa án
endurgjalds.
Hann lagði til að öllum nem­
endum væri tryggt aðgengi
að tíðavörum án endurgjalds
í grunn­ og framhaldsskólum,
og svo að lágtekjufólki væri
gert kleift að nálgast tíðavör­
ur án endurgjalds, til dæmis
á heilsugæslustöðvum eða í
gegnum félagsþjónustu.
Tillagan var felld með 27 at­
kvæðum gegn 26 en tíu þing­
menn voru fjarverandi at­
kvæðagreiðslu. Meðal þeirra
sem sögðu nei voru stjórnar­
þingmennirnir og ráðherr­
arnir Katrín Jakobsdóttir,
Svandís Svavarsdóttir, Bjarni
Benediktsson og Lilja Dögg
Alfreðsdóttir.
Sex dögum seinna skrifuðu
fjórar stúlkur á aldrinum 14­
18 ára opið bréf til Lilju Dagg­
ar sem birt var á Vísi þar sem
þær lýstu yfir vonbrigðum sín­
um með að málið hefði verið
fellt á þingi. Stúlkurnar, þær
Anna María Allawawi Sonde,
Hekla Rist, Gunnhildur Fríða
Hallgrímsdóttir og Saga Mar­
ía Sæþórsdóttir, skoruðu síðan
á Lilju Dögg að taka málið upp
við fjárlaganefnd „… og hjálpa
nefndinni að útfæra hugmynd­
ir Andrésar Inga fyrir fólk í
grunn­ og framhaldsskólum
áður en þingið klárar fjárlög
fyrir næsta ár.“
Raunhæft í lok vorannar
Tveimur dögum eftir það
sagði Lilja Dögg á þingi í um­
ræðum um fjárlög að hún vildi
í samvinnu við formann fjár­
laganefndar upplýsa að tillaga
um að gjaldfrjálsar tíðavörur
séu tryggðar í skólakerfinu
sé komin í farveg í ráðuneyti
hennar.
„Ég tel að það sé bæði sann­
gjarnt og réttlátt að aðgengi
að tíðavörum sé gjaldfrjálst
í skólakerfinu. Ég hef þegar
beint því til skólameistara
að tryggja framgang máls­
ins. Ýmsir framhaldsskólar
bjóða nú þegar upp á gjald­
frjálst aðgengi að tíðavörum.
Ég tel að raunhæft sé að í lok
næstu skólaannar verði búið
að klára málið,“ sagði Lilja í
ræðu sinni. n
VILJA ÓKEYPIS TÍÐAVÖRUR Í SKÓLA
Tvær stúlkur í MH krefjast þess að skólinn sýni fólki sem fer á blæðingar þá virðingu að
bjóða upp á ókeypis tíðavörur. Þær segja mikilvægt að umræða um blæðingar sé opin.
16 FRÉTTIR 5. MARS 2021 DV
Það þarf í raun-
inni að borga fyrir
að vera kona.
Erla
Hlynsdóttir
erlahlyns@dv.is