Fréttablaðið - 20.03.2021, Side 30

að fara í keisaraskurð og brjóstnám
í sömu aðgerðinni, sem var fyrir-
huguð í nóvember. „Það komu þarna
þrjár vikur þar sem ég var „bara“
ólétt og gat notið þess,“ segir hún.
Á þessum þremur vikum, á
meðan aðgerðardagurinn nálgað-
ist, fjölgaði smituðum af COVID-19
á Íslandi verulega.
„Það tók á að ganga í gegnum
þetta allt í miðri þriðju bylgju
COVID-19. Ég er mikil félagsvera
og nýt þess að vera í kringum fjöl-
skyldu og vini en þurfti að einangra
mig mikið svo ég ætti ekki á hættu
að þurfa í sóttkví eða að smitast
og geta þá ekki haldið áfram með-
ferðinni. Þannig að á sama tíma
og ég þurfti hvað mest á vinum og
fjölskyldu að halda, hitti ég nánast
engan því ég gat ekki tekið sénsinn
vegna COVID,“ segir Eva. „Það var
mjög erfitt, því ég hefði svo mikið
viljað umvefja mig öllu fólkinu
mínu og ég veit að fólkið mitt hefði
viljað vera mikið meira til staðar
fyrir mig en það gat.“
Keisari og brjóstnám saman
Þann 19. nóvember fór Eva í keisara-
skurð og brjóstnám í sömu aðgerð-
inni. Aðgerðin var ákveðin með
frekar stuttum fyrirvara, eða um
það bil fimm vikna, segir Eva.
„Það tók smá tíma að ákveða
hvernig þetta yrði gert. Hvort ég
myndi fæða fyrst og fara svo í brjóst-
námið. En ég var gengin það stutt
að besta lausnin var að gera þetta
í sömu aðgerðinni og framkvæma
keisara frekar en að ég myndi reyna
fæðingu,“ útskýrir Eva, en það mátti
ekki svæfa hana fyrr en barnið væri
fætt.
Hulda Hjartardóttir, yfirlæknir
fæðingarteymis Landspítalans, segir
í samtali við Fréttablaðið að þetta
hafi verið í fyrsta skipti sem brjóst-
nám og keisaraskurðaðgerð hafi
verið framkvæmd saman á Íslandi.
„Það var fyrst gerður keisara-
skurður, þar sem ég var vakandi og
svo var ég svæfð og brjóstaskurð-
teymið kom inn og gerði brjóst-
námsaðgerðina. Það voru einnig
teknir átta eitlar úr holhöndinni. Ég
fékk að vera vakandi í keisaranum
og upplifa fæðinguna en svo var ég
svæfð korteri seinna,“ segir Eva.
Sóley Eva var færð á vökudeild þar
sem hún dvaldi í viku, en hún þurfti
smá öndunarstuðning í upphafi en
var fljót að jafna sig og braggast vel.
„Ég reyndi við brjóstagjöfina en hún
gekk ekki upp og er hún því bara á
pela, sem gengur vel og hún dafnar
eðlilega,“ bætir hún við.
Það heyrir til undantekninga að
barnshafandi konur séu sendar í jafn
kröftuga lyfjameðferð á meðgöngu
og Eva.
„Eftir aðgerðirnar helltust yfir
mig alls konar tilfinningar. Maður
er fullur af hormónum eftir fæðingu
og þar með mjög tilfinninganæmur
og svo bættist ofan á það hræðsla og
kvíði tengt krabbameininu og allri
þeirri vegferð. En ég hef hægt og
rólega verið að vinna mig út úr því
og líður alltaf aðeins betur eftir því
sem tíminn líður.“
Erfitt að treysta líkamanum
„Ég fékk að vita eftir aðgerðina
að það fannst ekkert í því sem var
tekið. Sem segir að meðferðin hafi
virkað fullkomlega og það voru
engar lifandi krabbameinsfrumur,“
segir Eva.
„Ég átti pínu erfitt með trúa því.
Ég tek öllu svona með miklum fyrir-
vara, maður er náttúrlega bara skít-
hræddur og á erfitt með að treysta
líkamanum sínum eftir svona.“
Núna tekur við reglulegt eftirlit
og myndrannsóknir hjá krabba-
meinslækni ásamt krabbameins-
lyfjameðferð næstu fjóra til sex
mánuðina.
„Svo fer ég líklegast í geislameð-
ferð. Ég hef ekki fengið staðfest hve-
nær en það verður líklega ekki fyrr
en eftir þessa töflumeðferð sem ég er
í núna. Þeir vildu að ég færi í meðferð
eftir meðgönguna líka til öryggis. Af
því þeir vita ekki hvað gerist í líkam-
anum eftir svona miklar breytingar
sem fylgja fæðingu. Þannig að þeir
þora ekki annað en að gefa mér lyf,“
Ekki verið gert áður hér á landi
Hulda Hjartardóttir, yfirlæknir fæðingarteymis
Landspítalans og fæðingarlæknir Evu, segir að það
sé alls ekki algengt að konur séu sendar í keisara-
skurð og síðan beint í krabbameinsaðgerð. Um er
að ræða sjaldgæfa og stóra aðgerð sem hún minnist
ekki að hafi verið framkvæmd áður hérlendis.
„Þetta er sjaldgæft. Ég veit ekki til þess að þetta
hafi verið gert áður í einni og sömu aðgerðinni hér
á Íslandi,“ segir Hulda, en aðgerðirnar hafa verið
framkvæmdar saman erlendis.
„Ég hef verið hérna í rúm tuttugu ár, þannig að ég
held að ég myndi nú vita það ef þetta hefði verið
framkvæmt hér undanfarið,“ bætir hún við.
Meta hvert tilvik fyrir sig
Hún segir að meta þurfi hvert tilvik fyrir sig út frá
sögu konunnar og heilsu.
„Áður hefur verið gerður keisaraskurður og svo
aðgerð í framhaldi af því, en vegna annars konar
krabbameins. Til dæmis í tengslum við legháls-
krabbamein,“ segir Hulda. „Þegar maður er með
svona sjúklinga verður maður að sníða meðferðina
og aðgerðina á eftir, að hverri konu. Byggt á þeirra
sögu og þeirra stigi af krabbameini.“
Hún segir aukna áhættu fylgja því að svæfa þung-
aðar konur, eða konur sem eru nýbúnar að fæða
barn. „Það er aðeins meiri bjúgur í hálsinum. Oft
þegar þær eru ekki búnar að fæða þá er kúlan stór
og þung, brjóstin eru stór og þung og svona ýmis-
legt sem gerir það að verkum að það eru ákveðnar
áhættur sem aukast við svæfingu,“ segir Hulda og
bætir við að það þurfi að meta hvert tilvik fyrir sig
svo inngripið hafi sem minnst áhrif á barnið.
Eva segist hafa sloppið vel og varð ekki mikið veik af lyfjameðferðinni þrátt fyrir höfuðverk, þyngsli og brjóstsviða.
Eva með Sóleyju Evu í fanginu. MYND/AÐSEND
Eva segir það hafa verið erfiða ákvörðun að raka af sér hárið þar sem það var stór hluti af sjálfsmyndinni.
MAÐUR ER FULLUR AF
HORMÓNUM EFTIR FÆÐ-
INGU OG ÞAR MEÐ MJÖG
TILFINNINGANÆMUR OG
SVO BÆTTIST OFAN Á ÞAÐ
HRÆÐSLA OG KVÍÐI TENGT
KRABBAMEININU OG ALLRI
ÞEIRRI VEGFERÐ.
segir Eva, en hún var með þrínei-
kvætt brjóstakrabbamein.
„Það eru til nokkrar tegundir af
brjóstakrabbameini, hormóna,
jákvætt og svo framvegis. Mitt var
ekki með neina viðtaka og getur þá
vaxið í líkamanum undir eðlilegum
aðstæðum og er mjög líklegt til að
koma aftur, en það er auðvitað erfitt
að segja.“
Spurð hvort það hafi verið lán
í óláni að hún hafi fundið meinið
sjálf svona snemma, segir Eva að ef
hún hefði greint meinið fyrr hefði
mögulega þurft að binda enda á
meðgönguna.
„Ég fann þetta einmitt á þeim
tímapunkti sem ég mátti fara í með-
ferð. Eftir 16. viku er talið að það sé
í lagi að veita krabbameinslyfja-
meðferð á meðgöngu. Fyrir þann
tíma er fóstrið enn að skapast og
það getur haft slæm áhrif. Þannig
að ég greindist á hárréttum tíma.
Meðgangan getur líka haft jákvæð
áhrif og komið þessu út úr líkam-
anum mínum, en maður er auð-
vitað aldrei öruggur. Það eru bara
þrír mánuðir í einu,“ segir Eva, en
hún fer nú í myndatökur á þriggja
mánaða fresti.
Eva segir líðan sína mjög sveiflu-
kennda þessa dagana. „Ég á góða
daga og slæma en það kemur ekki sá
dagur sem ég hugsa ekki um krabba-
meinið og þá hvort eða hvenær það
kemur aftur. Ég er stanslaust að
reyna að vinna í því að sætta mig við
þessa breytingu á lífinu og breytta
líkamsímynd, en það mun taka
tíma og krefst mikillar sjálfsvinnu,“
segir Eva. Aðspurð að lokum hvernig
Sóley Eva hafi það, segir Eva hana
hafa það ótrúlega gott. „Það er ekk-
ert hægt yfir henni að kvarta,“ segir
hún í léttum tón.
2 0 . M A R S 2 0 2 1 L A U G A R D A G U R28 H E L G I N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð