Rit Mógilsár - 2019, Blaðsíða 27

R i t M ó g i l s á r | 27

rannsóknir og mælingar á kolefnisbindingu trjáa hafa farið fram hérlendis á undan-
förnum árum, en í einungis tveimur tilfellum hafa farið fram mælingar á heildar-
kolefnisjöfnuði alls vistkerfisins, ofanjarðar og neðan, með sömu aðferðum og hér var
beitt (e. eddy covariance); sjö ára asparskógur í Gunnarsholti batt 3,7 tonn CO2 á ha á
ári (Valentini o.fl., 1999) og ellefu ára lerkiskógur á Austurlandi batt 7,2 tonn CO2 á ha
á ári (Bjarnadottir o.fl., 2009). Báðar þessar rannsóknir sýndu semsé jákvæð loftslags-
áhrif með skógrækt, þ.e. meiri binding en losun átti sér stað í þeim á ársgrundvelli og
í báðum tilfellum var umtalsverð binding í jarðvegi en ekki bara í lífmassa trjánna.
Hvað framræsluna varðar hafa rannsóknir á kolefnisjöfnuði framræstra mýra einkum
farið fram á Vesturlandi (Óskarsson, 1998). Að meðaltali losa framræstar mýrar í N-
Evrópu um 20,9 t CO2 á ha á ári (IPCC, 2014). Niðurstöður á þykkri mýri á Vesturlandi
sýndu losun upp á 14,1 t CO2 á ha á ári (Ólafsdóttir, 2015). Önnur nýleg MS-ritgerð sem
bar saman magn kolefnis í mó nokkurra framræstra og nálægra óframræstra mýra á
Suðurlandi sýndi að tap úr framræstu mýrunum nam á bilinu 2,6 til 11,4 t CO2 á ha á ári
(Gunnarsdóttir, G.E.G, 2017).
Markmið MÝRVIÐAR-verkefnisins var að skoða samanlögð áhrif þessara tegunda
landnýtingar (framræslu og skógræktar) á kolefnisjöfnuð. Í verkefninu er leitað svara
við spurningum eins og: Hvað gerist þegar nýskógrækt er stunduð á framræstum
mýrum hérlendis; þ.e. þegar kolefnisríku vistkerfi sem hefur verið raskað er breytt í
annað kolefnisríkt vistkerfi? Nær skógurinn að vega upp aukna losun á koltvíoxíði frá
jarðvegi framræstu mýrarinnar? Er skógrækt leið til að draga úr neikvæðum loftslags-
áhrifum framræslu, þar sem endurheimt verður ekki komið við og ekki er verið að nýta
landið á annan hátt?

1. mynd. Rannsóknarsvæði MÝRVIÐAR. Guli punkturinn sýnir staðsetningu iðufylgnimælitækja og bláir punktar
sýna skógmælingafleti. Bláu örvarnar sýna vatnshallann í átt að aðliggjandi skurðum, græni tígullinn er lokuð
stífla en sá rauði er opin stífla. Bláa punktalínan afmarkar afrennslissvæðið.

Efni og aðferðir
Verkefnið hófst árið 2014 og fór fram í Skeiða- og Gnúpverjahreppi en þar stendur um
85 ha stór asparskógur (Populus trichocarpa) sem var gróðursettur í framræstri mýri,