Rit Mógilsár - 2019, Blaðsíða 53

R i t M ó g i l s á r | 53

Viðarmagnsspá fyrir Vesturland
Ellert Arnar Marísson*
Leiðbeinendur: Arnór Snorrason1, Benjamín Örn Davíðsson1
og Bjarni Diðrik Sigurðsson2
1Skógræktin; 2Landbúnaðarháskóli Íslands
*ellert@skogur.is
Útdráttur
Hagsmunaaðilar í skógrækt á Vesturlandi hafa mikla trú og áhuga á framtíð skógar-
auðlindarinnar. Því er þetta verkefni tilkomið með það að markmiði að spá fyrir um
vöxt skóga á Vesturlandi. Nánar tiltekið er spáð fyrir um vöxt þeirra skóga sem metnir
hafa verið hæfir til viðarnýtingar. Allt starfsvæði Vesturlandsskóga eins og það var
fram til ársins 2016, frá Gilsfjarðarbotni í norðri og Kollafirði í suðri, var tekið fyrir í
þessu verkefni.
Verkefnið „Íslensk skógarúttekt“ (ÍSÚ) hefur mælt alla skóga á Íslandi frá árinu 2005.
ÍSÚ leggur út fasta mælifleti á öllu landinu með kerfisbundnu móti. Allir mælifletir í
ræktuðum skógum sem ÍSÚ hefur mælt á Vesturlandi komu til greina fyrir þetta verk-
efni, 193 talsins. 91 af þessum 193 hafði verið metinn hæfur til viðarnýtingar og voru
þeir skógar sérstaklega skoðaðir. Af þessum 91 mælifleti voru valdir þeir 72 mælifletir
þar sem trjátegundirnar sitkagreni, stafafura og alaskaösp komu fyrir.
Mæligögn úr þessum 72 mæliflötum voru svo nýtt til að spá fyrir um vöxt skóga með
skógræktaráætlanagerðarforritinu Iceforest. Það nýtir vaxtarjöfnur sem reikna yfir-
hæðarvöxt, hæðarvöxt, þvermálsvöxt og sjálfgrisjun skóga.
Spáð var samkvæmt tveimur mismunandi sviðsmyndum. Í sviðsmynd 1 var ekki gert
ráð fyrir umhirðu í skógunum og sýnir hún því eingöngu hversu mikið gæti mögulega
safnast af viði í skógunum.
Sviðsmynd 2 hefur sjálfbæra og hagkvæma úrvinnslu skóga að leiðarljósi og fylgir
algengum skógræktarleiðbeiningum frá Skandinavíu fyrir jafnaldra, eintegunda
skóga. Forsendur sviðsmyndar 2 eru reglulegar grisjanir sem auka verðmæti skóganna
með því að auka hlutfall flettiefnis við lokahögg. Þetta eru grisjanir þar sem lökustu
trén eru grisjuð út fyrst. Eins er gert ráð fyrir gróðursetningu þar sem lokahögg fer
fram. Þessi gróðursetning fer fram sama ár og lokahögg er framkvæmt til að endur-
nýja um leið viðkomandi hluta skóganna. Umhirða samkvæmt sviðsmynd 2 fylgir
þeirri reglu að meðalársvöxtur allra skóga samanlagt megi aldrei minnka.
Í báðum sviðsmyndunum er spáð fyrir 30 ár, frá 2018 til 2048.