Hinsegin dagar í Reykjavík - aug. 2020, Síða 69

Listamannatvíeykið Gilbert
og George stunduðu
nám í skúlptúrdeild í
listaháskólanum St. Martins
í London og hafa í meira en
hálfa öld búið og starfað
saman sem eitt skapandi
afl. Um þessar mundir er
verið að undirbúa opnun
á sýningu þeirra, Gilbert &
George: The Great Exhibiton
í Hafnarhúsi Listasafns
Reykjavíkur. Sýningin verður
opnuð fimmtudaginn 6.
ágúst og vonir standa til
að fá þá Gilbert og George
til landsins fyrir sýninguna,
það er að segja ef kófið og
ferðatakmarkanir koma ekki í
veg fyrir það.

Gilbert og George hafa
verið iðnir við að veita viðtöl
í gegnum tíðina en það
kemur sér vel þegar það
fellur skyndilega í minn hlut,
sem hvorki hef formlegan
listfræðibakgrunn né sérstaka
þekkingu á verkum þeirra,
að skrifa um þá. Það er til
ógrynni af efni um þá á
internetinu, umfjallanir, viðtöl
bæði rituð og kvikmynduð,
myndir og alls konar
umfjallanir sem hægt er að
sökkva sér í – og ég sökk.
Fljótlega var ég komin á
bólakaf í viðtöl við þessa
sérkennilegu og sjarmerandi
menn sem láta aldrei sjá sig
öðruvísi en vel til hafðir, í
jakkafötum og með bindi.
Þeir eru uppfullir af húmor og
klára setningar hvors annars
líkt og þeir væru í raun einn
og sami maðurinn.

Gilbert og George eru
þekktir fyrir að hafa haft
mótandi áhrif á gjörningalist
en nýútskrifaðir úr
listaháskólanum, blankir og
verkefnalausir tóku þeir upp
á því að ganga um stræti
Spitalfields í London og litu
á sjálfa sig sem listaverkið,
þeir voru hinn lifandi skúlptúr
og gengu dag og nótt um
borgina sem þeir gerðu að
sínu eigin stúdíói.

Snemma á ferlinum þróuðu
þeir rúðunetsformið sem
má sjá í mörgum af þeirra
þekktustu verkum en þau
gætu minnt á popplist. Í
viðtali þar sem þeir eru
spurðir út í þetta segjast þeir
ekki fagna neysluhyggju eins
og popplistin gerir heldur
fagna þeir húmanisma.
Samkvæmt þeim hefur
popplistin ekki sömu
burði og þeir til þess að fá
almenning til að taka þátt.

Við viljum helst vera hliðhollir
þeim sem er mismunað eða því
sem ekki er elskað. Okkur líkar
vel við tyggjóklessurnar og
æluna á götunni – ekki frægu
kvikmyndastjörnurnar. Allt það
sem fólki þykir ógeðslegt líkar
okkur við. – Gilbert & George

Í list sinni ögra þeir Gilbert
og George borgaralegum
hugmyndum og varpa
ljósi á hvernig það er að
standa utan samfélagsins.
Þannig hafa þeir stuðlað
að breyttum viðhorfum til
samkynhneigðra og annarra
minnihlutahópa. Erótík, trú
og stjórnmál eru ríkjandi
þemu í verkum þeirra líkt
og ofbeldi, fátækt og dauði
en þrátt fyrir þungan tón og
ádeilu er ávallt hægt að finna
í þeim gáskafullan undirtón.

Eftir að hafa baðað mig upp
úr ögrandi verkum þeirra
Gilberts og George, skoðað
heimili þeirra í gegnum
tölvuskjáinn, hlustað á þá
tala um verkin sín og horft
á þá syngja og dansa get
ég ekki annað en hlakkað
til að sjá sýninguna þeirra í
Hafnarhúsinu í ágúst. Þangað
til mæli ég með að fólk fari á
internetið og slái inn Bend it
Gilbert & George í leitarvélina
og dansi með.

Sýningin Gilbert & George:
The Great Exhibition í
Hafnarhúsinu er sérstaklega
unnin fyrir Listasafn
Reykjavíkur í samstarfi
við Luma-safnið í Arles í
Frakklandi og Moderna
Museet í Stokkhólmi í
Svíþjóð. Sýningunni stýra
heimskunnir sýningarstjórar;
þeir Daniel Birnbaum,
safnstjóri Moderna
Museet, og Hans Ulrich
Obrist, listrænn stjórnandi
Serpentine Galleries í
London.
ÖRVIÐTAL
Nafn, fornafn, aldur
Pálmar, hann, 35 ára.
Hvenær fórstu fyrst í
gleðigöngu?
Ég kom út úr skápnum þegar
ég var 19 ára svo það hefur
verið sumarið 2004.
Hefur þú farið í gleðigöngu
annars staðar en á Íslandi?
Nei, ég á það alveg eftir. En
efst á fötulistanum eru San
Francisco og New York.
Hver er þín
uppáhaldsminning tengd
Gleðigöngunni og hvaða ár
var það?
Þær blandast saman í eina
en það er í hvert skipti sem
sungið er Ég er eins og ég
er og það er eins og öll
þjóðin syngi með. Þá fyllist
ég lotningu fyrir fólkinu sem
rutt hefur leiðina að jafnrétti
og þakklæti fyrir að búa á
Íslandi á 21. öldinni. Það er
ómetanlegt.
Hvers vegna gengur þú?
Það er mikilvægt að
fjölmenna í gönguna, hvort
sem maður er með skipulagt
atriði eða rekur lestina,
til að sýna heiminum og
höturunum að við erum til,
stolt, sterk og studd af vinum
og ættingjum og að líf sem
leitt er af ást og virðingu sé
alltaf betra en það sem er
stjórnað af hræðslu og hatri.
69