Þjóðmál - 01.06.2019, Blaðsíða 32

30 ÞJÓÐMÁL Sumar 2019
RÚV fari af auglýsingamarkaði
Þá að öðru. Lilja kynnti síðastliðinn vetur
drög að frumvarpi sem felur í sér opinberan
stuðning við einkarekna fjölmiðla. Frumvarpið
er enn í vinnslu enda er ágreiningur um
það meðal stjórnarliða – og þá sérstaklega
meðal þingmanna Sjálfstæðisflokksins. Rétt
er að taka fram að forveri Lilju í starfi, Illugi
Gunnars son, skipaði nefnd sem ætlað var
að skila tillögum um bætt rekstrarumhverfi
fjölmiðla í lok árs 2016 og sú nefnd skilaði
tillögum sínum í lok janúar 2018. Þá hafði
Lilja tekið við embætti ráðherra.
„Í þessu ferli hefur verið horft til Norður-
landanna og sérstaklega til Danmerkur. Þar
er stuðningur við einkarekna fjölmiðla sem
er sambærilegur þeim stuðningi sem ég hef
verið að boða,“ segir Lilja.
„Við sjáum líka að þar er danska ríkisútvarpið
ekki á auglýsingamarkaði. Ég hef stutt þá
stefnu og lagt til að Ríkisútvarpið verði tekið
af auglýsingamarkaði en það hefur ekki verið
pólitískur stuðningur við það fram til þessa.
Ég ætla hins vegar að kanna það til hlítar
í haust. Það er þó ljóst að við förum ekki
þá leið nema gætt verði að tekjum Ríkisút-
varpsins og mismunurinn brúaður.“
Ríkisútvarpið fær rúma fjóra milljarða árlega
með þvinguðu útvarpsgjaldi og aðra tvo í
auglýsingatekjur. Er ekki hægt að reka öflugt
fjölmiðlafyrirtæki fyrir fjóra milljarða á ári?
„Ég mun ekki styðja þá stefnu að Ríkisútvarpið
veikist, fari svo að ákveðið verði að það af
auglýsingamarkaði. Ríkisútvarpið hefur stutt
vel við íslenska menningu og tungu. Traust til
RÚV er mikið og hlustun á Rás 1 hefur vaxið,“
segir Lilja.
„Eins og ég hef áður sagt erum við stödd í
upplýsinga-, samskipta- og tæknibyltingu.
Samhliða því erum við að horfa upp á allt
aðra tekjuafkomu fjölmiðla en áður var.
Frakkar hafa til dæmis ákveðið að skattleggja
Facebook, Google og fleiri aðila sem taka til
sín auglýsingatekjur. Tekjuafkoma fjölmiðla,
ekki bara á Íslandi heldur úti um allan heim,
er gjörbreytt samhliða því hvernig við
neytum þeirra. Efnið er sniðið að okkur
sjálfum og áhugamálum okkar og það heyrir
til undantekninga að neyta fjölmiðlaefnis í
línulegri dagskrá. Auglýsingar taka mið af
þessu, við þurfum ekki annað en að opna
símann okkar til að sjá íslenskar auglýsingar
á Google. Það skiptir einnig máli í þessu
samhengi að við viljum standa vörð um
íslenskuna og RÚV er mikilvægur aðili hvað
það varðar.“
En Stöð 2, Hringbraut, Síminn og aðrir miðlar
framleiða ekki minna af íslensku efni. Er þá
ástæða til að halda sérstaklega upp á ríkis-
fjölmiðilinn?
„Sumir þessara aðila sem þú nefnir selja
áskriftir og allir hafa, og munu áfram hafa,
aðgang að auglýsingamarkaði. Við sjáum að
auglýsendur eru helst að leitast eftir því að
auglýsa í kringum íslenskt efni enda er það
gjarnan vinsælt,“ segir Lilja.
Hún ítrekar að á Norðurlöndum séu einka-
reknir fjölmiðlar styrktir með fjölbreyttum
hætti og að hægt sé að sækja mörg fordæmi
þaðan. Helsta málið sé að koma sér saman
um hvernig best sé að standa að því.
Ég hef stutt þá stefnu og lagt til að Ríkisútvarpið verði tekið af auglýsingamarkaði
en það hefur ekki verið pólitískur stuðningur við það fram til þessa.
Ég ætla hins vegar að kanna það til hlítar í haust.