Morgunblaðið - 11.11.2021, Síða 46

46 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 11. NÓVEMBER 2021
Fíkn
Höf. Rannveig Borg Sigurðardóttir
Les. Birna Pétursdóttir,
Haraldur Ari Stefánsson
Farangur
Höf. Ragnheiður Gestsdóttir
Les. Aníta Briem
Konungsbók
Höf. Arnaldur Indriðason
Les. Arnar Jónsson
Rætur – á æskuslóðum
minninga og mótunar
Höf. Ólafur Ragnar Grímsson
Les. Ólafur Ragnar Grímsson
Meðleigjandinn
Höf. Beth O’Leary
Les. Þórunn Erna Clausen
Heimskautsbaugur
Höf. Liza Marklund
Les. Álfrún Helga Örnólfsdóttir
Sjöundi sonurinn
Höf. Árni Þórarinsson
Les. Hjálmar Hjálmarsson
Reisubók Guðríðar Símonardóttir
Höf. Steinunn Jóhannesdóttir
Les. Steinunn Jóhannesdóttir
vi
ka
44
Fjölskylda fyrir byrjendur
Höf. Sarah Morgan
Les. Sólveig Guðmundsdóttir
Morgunengill
Höf. Árni Þórarinsson
Les. Hjálmar Hjálmarsson
TOPP 10 vinsælustu hljóðbækur á Íslandi
22.995 kr. / St. 40-47
Vnr.: E-811174
22.995 kr. / St. 36-42
Vnr.: E-811173
ECCO XPEDITION
LÉTTIR GÖNGU- OG ÚTIVISTARSKÓR MEÐ GORETEX FILMU
21.995 kr. / St. 36-47
Vnr.: E-811274/3
18.995 r. / St. 36-45
Vnr.: E-811264/3
KRINGLAN - SMÁRALIND - SKÓR.IS KRINGLAN - SMÁRALIND - SKÓR.IS
STEINAR WAAGE
Í ljósi nýafstaðins
þings Norðurlanda-
ráðs og COP2-lofts-
lagsráðstefnunnar er
áhugavert að skoða
málefni þeirra með
samfélagsábyrgð ís-
lenskra fyrirtækja til
hliðsjónar. Katrín
Jakobsdóttir forsætis-
ráðherra undirstrikaði
mikilvægi þess að
bregðast við lofts-
lagsvánni sem við stöndum frammi
fyrir, að samanlögð markmið París-
arsáttmálans dygðu ekki til að
halda breytingum á loftslaginu inn-
an hættumarka og að þjóðir yrðu
að uppfæra þessi markmið. Á þingi
Norðurlandaráðs var meðal annars
rædd framtíðarsýn norrænu for-
sætisráðherranna og þar á meðal
sú ákvörðun að Norðurlönd yrðu
sjálfbærasta svæði heims árið 2030.
Rannsóknir hafa sýnt fram á skýrt
orsakasamband milli loftslags-
breytinga og hegðunar mannsins,
þá sér í lagi viðskiptahátta fyrir-
tækja. Ef skoðaðar eru niðurstöður
úr nýloknu mastersverkefni höf-
undar þar sem rannsökuð var sam-
félagsábyrgð 300 stærstu fyrir-
tækja á Íslandi (e. Corporate Social
Responsibility Activities and Chal-
lenges in Icelandic Companies and
Surrounding Governmental Fram-
ework) er margt sem betur má fara
ef ná á settu marki. Þó að Ísland
hafi sett sér metnaðarfull markmið
sem kveða meðal annars á um að
draga úr losun um 55% fyrir árið
2030 og lögfest markmið um kol-
efnishlutleysi fyrir árið 2040 er enn
margt óunnið í baráttunni gegn
loftslagsvánni, þar á meðal skýr
leiðarvísir fyrir fyrirtækin í landinu
til að ná settum markmiðum. Þegar
skoðuð var stefna stjórnvalda í
samanburði við hinar Norðurlanda-
þjóðirnar mátti finna greinargóða
stefnu danskra, sænskra, finnskra
og norskra yfirvalda, markmið
þeirra og áherslur gagnvart fyrir-
tækjum í landinu (hvort sem er í
einkaeigu eða eigu rík-
is) og samfélags-
ábyrgð þeirra. Niður-
stöður rannsóknar-
innar sýndu aftur á
móti fram á veikburða
stefnumótun íslenskra
stjórnvalda þegar
horft var til samfé-
lagsábyrgðar fyrir-
tækja í landinu sem
sömuleiðis virtist hafa
áhrif á þróun stefnu-
mótunar og stöðlun
þeirra íslensku fyrir-
tækja sem rannsökuð
voru. Þegar niðurstöður rannsókn-
arinnar voru skoðaðar þar sem
þættir eins og virkni, ávinningur,
áskoranir og skýrslugerð voru
kannaðir með tilliti til samfélags-
ábyrgðar mátti sjá að einungis 47%
þeirra 300 fyrirtækja sem rann-
sökuð voru höfðu skýra stefnu um
samfélagsábyrgð þar sem meiri-
hluti fyrirtækjanna lagði áherslu á
umhverfisþætti (einkum að draga
úr losun gróðurhúsalofttegunda),
hin 53% höfðu ekki birt né mótað
sér stefnu um samfélagsábyrgð
fyrirtækisins sem bendir til þess að
íslensk fyrirtæki líti ekki á sam-
félagsábyrgð sem meginatriði í
starfsemi fyrirtækisins. Hvati og
ávinningur þess að innleiða stefnu
um samfélagsábyrgð sýndi fram á
að samfélagsábyrgð var helst talin
mikilvægur þáttur í stefnumótun
fyrirtækisins hvað varðar sam-
keppnisyfirburði (e. comperative
advantage). Hins vegar áttu margir
erfitt með að sjá að ávinningurinn
myndi vega upp á móti kostnað-
inum sem fylgdi því að innleiða
slíkar stefnur og fylgja þeim eftir.
Fyrirtækin nefndu áskoranir líkt
og kostnaðarþætti, reglugerðir og
stöðlun fyrirtækja sem lýsti sér
einkum í því að erfitt væri að setja
sér mælanleg markmið, greina
hindranir á skilvirkan hátt og
breyta ríkjandi hegðun fyrirtækja.
Skýrslur fyrirtækjanna sem
greindu frá samfélagsábyrgð þess
voru af skornum skammti og sama
má segja um þátttöku þeirra í að-
ildarfélögum um samfélagsábyrgð.
Meirihluti fyrirtækjanna birti ekki
skýrslur um starfsemi þeirra hvað
varðar samfélagsábyrgð né studd-
ist við alþjóðlega matsstaðla en ein-
ungis 19% gáfu út eiginlega skýrslu
hvert ár sem skilgreindi starfsemi
þeirra hvað varðar samfélags-
ábyrgð og einungis rúm 17% unnu
samkvæmt alþjóðlegum stöðlum.
Þessar niðurstöður eru í samræmi
við umgjörð stjórnvalda sem hafa
hingað til eingöngu beint sjónum að
stefnumótun samfélagsábyrgðar
hjá opinberum stofnunum og fyrir-
tækjum í eigu ríkis. Hvað varðar
áskoranir sem verða á vegi þeirra
fyrirtækja sem hyggjast innleiða
stefnu um samfélagsábyrgð og
fylgja henni eftir kom í ljós að enga
eiginlega stefnu né stöðlun er að
finna í núverandi ramma stjórn-
valda, sem útskýrir ef til vill
áherslur fyrirtækjanna í landinu
hvað varðar samfélagsábyrgð. Þar
sem virðist vera skýr fylgni milli
þess hvernig íslensk stjórnvöld
vega og meta samfélagsábyrgð fyr-
irtækja, áherslur þeirra, sem og
stefnumótun íslenskra fyrirtækja
er enn mikilvægara fyrir stjórnvöld
að sjá til þess að þeim áskorunum
sem íslensk fyrirtæki standa
frammi fyrir sé fundinn réttur far-
vegur og farsælar lausnir svo að
þau metnaðarfullu markmið sem ís-
lensk stjórnvöld hafa sett fram í
baráttunni gegn loftslagsvánni fari
ekki forgörðum. Veikur grunnur
samfélagsábyrgðar, bæði hjá ís-
lenskum fyrirtækjum og núverandi
stjórnvöldum, virðist vera í sam-
ræmi við stöðu Íslands í baráttunni
gegn loftslagsvánni þar sem mörg
svið eru enn á frumstigi framfara.
Eftir Heiðrúnu
Hödd Jónsdóttur » Vangaveltur um
samfélagsábyrgð
íslenskra fyrirtækja í
núverandi ramma
íslenskra stjórnvalda.
Heiðrún Hödd
Jónsdóttir
Höfundur er meistaranemi í alþjóða-
samskiptum með áherslu á sam-
félagsábyrgð fyrirtækja.
Samfélagsábyrgð
íslenskra fyrirtækja
Nú, misseri fyrir borgarstjórnarkosningar, ættu Reyk-
víkingar að hugleiða hvort þeir kæri sig um vinstri meiri-
hlutann annað kjörtímabil. Borginni hefur verið illa
stjórnað með óhæfan borgarstjóra. Skuldir hafa hlaðist
upp, gatnaviðhaldi verið illa sinnt og þrifnaði verið
ábótavant.
Elliðadalurinn hefur vart verið látinn í friði. Það er
kominn tími til að Sjálfstæðisflokkur komist í meirihluta
í borginni í vor.
Sigurður Guðjón Haraldsson
Velvakandi Svarað í síma 569-1100 frá kl. 10-12.
Borgarbasl
Morgunblaðið/Hari
Vantar þig
pípara?
FINNA.is