Morgunblaðið - 11.11.2021, Qupperneq 76

76 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 11. NÓVEMBER 2021
silicolgel
Gegn þrálátum magavandamálum
• Matskeið allt að 3 sinnum á dag myndar verndarhjúp í maga
og þörmum.
• Gelið veitir léttir gegn
óþægindum tengdum
meltingu og einkennum
iðraólgu (IBS) t.d. lofti í
maga, flökurleika,
bakflæði og brjóstsviða.
Ég finn að ég er laus við
brjóstsviða og ég fæ síður í
magann. Ég tek alltaf einn sopa á
morgnanna með kaffinu. Ég mæli
hiklaust með Silicol gelinu.’’
Garðar Viðarsson
Fæst í Apótekum
Helgi Snær Sigurðsson
helgisnaer@mbl.is
Án tillits nefnist nýútkomin hljóm-
plata píanóleikarans Magnúsar
Jóhanns og bassaleikarans Skúla
Sverrissonar sem hefur að geyma
tíu lög eftir Magnús í flutningi
þeirra Skúla. Eru þau öll án söngs
og undir hatti djasstónlistar.
Segir í tilkynningu að titillagið
setji tóninn fyrir plötuna með sam-
stiga stefi píanós og bassa sem leiði
hlustandann inn í draumkennda og
lágstemmda veröld þeirra félaga.
Þetta er fyrsta platan sem þeir
Magnús og Skúli vinna saman og var
hún tekin upp í Sundlauginni. Sony
Music á Íslandi dreifir plötunni og er
hún nú aðgengileg á öllum helstu
streymisveitum og kemur út á veg-
legum vínil um miðjan mánuð sem
Reykjavík Record Shop framleiðir.
Báðir úr Árbænum
Skúla ættu flestir landsmenn að
þekkja fyrir afrek sín á tónlistar-
sviðinu en líklega þekkja færri til
Magnúsar. Magnús er því beðinn um
að kynna sig stuttlega fyrir lesend-
um Morgunblaðsins. „Ég er píanó-
og hljómborðsleikari úr Árbæ, eins
og Skúli, við eigum það sameigin-
legt. Að vísu munar 30 árum á okkur
þannig að við kynntumst ekki í
Árbænum heldur í FÍH sem heitir í
dag MÍT. Ég lærði djasspíanóleik
þar hjá Eyþóri Gunnarssyni og Agn-
ari Má og hjá Skúla meðal annars,“
segir Magnús.
Á lokaári sínu hafi hann haft sam-
band við Skúla og spurt hvort hann
væri til í að vera leiðbeinandi hans í
tónsmíðum. „Það var svona líka frá-
bært, Skúli er svo mikill viskubrunn-
ur, stórkostlegur músíkant og frá-
bært tónskáld. Það var æðislegt að
læra hjá honum og í raun hefst okk-
ar samstarf upp úr því. Skúli spilaði
með mér á burtfarartónleikunum
mínum 2019 og þá var ég byrjaður
að semja eitthvað af þessu efni á Án
tillits.“
Magnús segist hafa haldið áfram
að semja og þegar kófið hófst var
kýlt á upptökur í Sundlauginni.
Stóðu þær yfir frá morgni til kvölds
dag einn og segir Magnús að svo vel
hafi tekist til að þær upptökur hafi
endað á plötunni.
Þrátt fyrir ungan aldur hefur
Magnús Jóhann spilað með fjölda
tónlistarmanna, stýrt upptökum og
samið tónlist með mörgum vinsæl-
ustu tónlistarmönnum landsins, t.d.
GDRN, Ingibjörgu Turchi, Bríeti og
Birni. Það er því komið víðar við en í
djassinum og hefur Magnús líka
samið kvikmynda- og leikhústónlist.
„Ég hef komið að ansi fjölbreyttri
flóru og held utan um það með spil-
unarlista á Spotify,“ segir Magnús
en lögin sem hann hefur spilað á þar
eru orðin 364 talsins. „Ég hef alltaf
verið á fullu, var í félagslífinu í
Versló, var líka farinn að spila þá á
fullu og í djassnámi og þegar ég
kláraði Versló og MÍT var rökrétt
skref að ég héldi áfram að spila, það
var það mikið að gera,“ segir
Magnús.
Músíkin væri ekki sú sama með
öðrum bassaleikara
En aftur að plötunni Án tillits.
Magnús segir að þó hann hafi samið
lögin hafi þeir Skúli útsett lögin í
sameiningu. Hann nefnir sem dæmi
lagið „Ferlegur“ sem hann segir
Skúla hafa bætt bassaparti við. Því
hafi lögin tekið breytingum í hljóð-
verinu, sum þó meiri en öðrum.
„Þetta er djassmúsík þannig að
þetta snýst mjög mikið um flytjend-
urna. Þessi músík væri ekki sú sama
ef ég hefði fengið annan bassaleik-
ara til að spila þetta þó ég væri með
sömu nótur. Skúli er með svo sér-
stakt sánd og svo frábær músíkant,
svo víðsýnn í sinni nálgun á tónlist,“
útskýrir Magnús. Því sé stundum
meira talað um tónlist en spilað þeg-
ar þeir hittist. „Hans músík hefur
haft svo mikil mótandi áhrif á mig
sem tónskáld og lagahöfund og það
er mér mikill heiður að hafa náð að
gera plötu með honum,“ segir
Magnús.
Snúningur á „Án titils“
Við fyrstu sýn virðist titillinn vera
Án titils sem er mun algengari í
myndlist en tónlist. Magnús segir
blaðamann ekki þann eina sem hafi
lesið titilinn með þeim hætti. Hann
segir titilinn einmitt útúrsnúning á
hinum kunna ekki-titli án titils.
„Stundum er ansi erfitt að gefa
instrumental tónlist einhver nöfn því
það getur afbakað það sem þú ert að
meina með músíkinni eða þú getur
viljandi afbakað það,“ segir Magnús.
Stundum komi svo lagaheitin ein-
faldlega ekki til hans.
Og lagaheitin eru æði forvitnileg á
plötunni og má sem dæmi nefna
„Bergur Þórisson“, „Clean Teeth“
og „Umboðsmaður almættisins“.
Hvað „Án tillits“ varðar segir Magn-
ús að hann vilji ekki mata fólk með
sínum vangaveltum um titilinn eða
aðra lagatitla. Fólk verði að fá sitt
svigrúm til túlkunar. Tvö lög eru
nefnd í höfuðið á vinum Magnúsar,
þ.e. Bergi Þórissyni og Tuma Magn-
ússyni, og lögin því í raun tileinkuð
þeim. Og titlarnir geta komið víða
að, að sögn Magnúsar, t.d. við lestur
á viðtölum við listamenn. Hann hafi
gaman af því að finna lögum sínum
titla.
Skýrari djassplata
Í tilkynningu er talað um draum-
kenndan og lágstemmdan heim tón-
listarmannanna tveggja á plötunni
en þó verður seint sagt að öll lögin
séu lágstemmd. Magnús segir plöt-
una þó á heildina litið frekar lág-
stemmda, þó stundum æsist leikar á
bassanum og flyglinum.
Hann bendir á að platan sé djass-
plata og það skýrari djassplata en sú
síðasta sem hann sendi frá sér,
Without Listening. „Á þeirri plötu
var ég að vinna með trommur og
saxófón, Magnúsi Trygvasyni Elias-
sen og Tuma Magnússyni, og þar er
sömuleiðis meiri elektróník og ambi-
ent lög og hitt og þetta. En eðli þess-
ara tveggja hljóðfæra, bassans og
píanósins, og þessa tungutaks tón-
listarinnar sem við erum að fást við
er miklu meira djass eða skýrari
djass. Þegar maður er búinn að taka
afstöðu til þess er auðveldara að
leyfa sér að vera með sólókafla hér
og þar og einstaka fríkafla þar sem
kannski er ákveðið að við leysum
þetta upp í frjálsri impróvísasjón
eða tónalíteti,“ segir Magnús.
Algórytmískt listaverk
Hann segir að lokum að vínilút-
gáfan verði mjög vegleg og bendir á
myndina á umslaginu. Í fyrstu virð-
ast þar vera rætur eða plöntur sem
vaxa út úr titlum laganna en það er
mun flóknara en svo. Magnús segir
að Halldór Eldjárn, tónlistar- og
myndlistarmaður, hafi hannað um-
slagið og listaverkið sem prýðir það.
„Hann hannaði algóryþma sem
hlustar á öll lögin og teiknar grein
fyrir hvert lag. Í hvert sinn sem
hann keyrir kóðann þá kemur grein-
in aldrei eins. Þannig að kóverið á
netinu verður „inner sleeve“ á vínil-
plötunni, umslag með gati í miðjunni
og þá sérðu hálft „inner sleeve-ið“
og allar greinarnar og það verða þá
250 mismunandi eintök af umslaginu
og greinunum,“ útskýrir Magnús.
Metnaðarfull útgáfa það enda vand-
að til í alla staði.
Samstilltir Skúli og Magnús ná vel saman á tónlistarsviðinu.
Svigrúm til túlkunar
Algrími Umslag plötunnar.
- Magnús Jóhann og Skúli Sverrisson gefa út Án tillits - Magnús segir heiður að gefa út plötu með
Skúla sem leiðbeindi honum í tónlistarnámi - Platan var tekin upp á einum degi í Sundlauginni
Ljósmynd/Dóra Dúna
Myndlistar- og tónlistarmaðurinn
Guðmundur Óli Pálmason opnar kl.
16 í dag, fimmtudag, sýninguna
Yfirgefin list í Skotinu í Ljós-
myndasafni Reykjavíkur. Guð-
mundur hefur áður vakið athygli
með því að skilja verk sín eftir á
víðavangi en það er mikilvægur
þáttur verksins sem sjá má á þess-
ari sýningu og er gjörningur sem
Guðmundur hófst handa við fyrir
rúmu ári, að því er fram kemur í
tilkynningu.
„Ég er hrifinn af hugmyndinni
um að listin fari heilan hring, komi
aftur heim. Sérstaklega vegna þess
að viðfangsefnið er eyðibýli, og
mér finnst sem ég sé að gefa þeim
einhvers konar líf aftur, að ég sé að
gefa þeim nýjan tilgang. Og nú fer
verkið aftur í heilan hring og end-
ar uppi á hvítum gallerívegg,“ er
haft eftir Guðmundi í tilkynningu.
Segir að þannig séu eyðibýli í
verkum hans ekki myndir af húsum
heldur fólki, á mörkum fortíðar og
nútíðar; fólki sem sé horfið á braut
og eftir standi spurningar sem sé
ósvarað um líf þess, dauða og hvers
vegna enginn hafi tekið við búinu.
„Er nútímafólk, rétt eins og yfir-
gefnu húsin, tóm ílát sem andinn
hefur yfirgefið?“ er spurt.
Guðmundur notar útrunnar pol-
aroid-flysju-filmur (e. peel-apart)
sem hann handvinnur með spilli-
efnum. Filmurnar eru síðan skann-
aðar og enda sem stafrænt prent á
álplötum. Sýninguni lýkur 30. jan-
úar.
Eyðibýli Eitt af verkum Guðmundar á sýn-
ingunni í Skotinu sem opnuð verður í dag.
Yfirgefin list Guðmundar Óla í Skotinu