Bibliotheca Arnamagnæana - 01.06.1979, Page 28
Ari frodes dødsliste for året 1118
Af Povl Skårup
De udenlandske kilder Ari har brugt til sin Islendingabok kan ikke
identificeres nøjagtigt, men kun indkredses med større eller mindre
præcision og sandsynlighed. Det følgende er et bidrag til denne indkreds-
ning.
Dateringen af Olaf Tryggvasons fald til år 1000 stammer muligvis fra
Adam af Bremen (Svend Ellehøj 1965, s. 78, bestyrket af Aksel E.
Christensen 1976). Fra Adam stammer måske også et par andre oplysnin-
ger omkring Olaf Tryggvason (Ellehøj, s. 282) og om pave Leo IX’s dødsår
(Olafia Einarsdottir 1964, s. 22; Ellehøj, s. 66). Ari behøver ikke selv at have
læst Adam, han kan have fået Adams oplysninger gennem et mellemled,
måske fra Sæmund, der havde været udenlands, og fra hvem han vidste at
kristendommen blev vedtaget på altinget samme sommer som Olaf
Tryggvason faldt.
Dateringen af et månecyklusskifte (“aldamot”) til år 1120 er blevet
henført til en påsketavle, der har været beslægtet med den der er bevaret i
AM 732a VII 4to (Olafia Einarsdottir, s. 103).
Dateringen af Edmund den Helliges død til år 870 angiver Ari selv at
have taget fra martyrens ‘saga’. Denne har længe været identificeret med
den Passio sancti Eadmundi der er skrevet af Abbo af Fleury, men den
indeholder nok datoen for Edmunds død, men ikke årstallet; dette findes
derimod i begyndelsen af Liber de miraculis sancti Eadmundi af Herman-
nus, hvor omvendt datoen mangler. Den ‘saga’ Ari henviser til har også
været identificeret med en formodet islandsk Jåtmundar saga hins helga,
som så skulle have årstallet fra Hermannus; ‘sagaen’ skulle ikke være selve
Hermannus’ skrift, fordi Ari næppe ville have betegnet det som en ‘saga’
(Hermann Pålsson 1957). Dette argument er dog næppe holdbart, ‘sagaen’
kan have været Hermannus’ latinske skrift, og der er ikke tilstrækkelig