Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.2012, Blaðsíða 31

Sjómannablaðið Víkingur – 31
meðan Danir réðu siglingunum hefðu
þeir kverkatak á Íslendingum, sögðu
menn, og úr þeirri greip myndu Íslend-
ingar ekki losna nema þeir eignuðust
eigin skip til millilanda- og strandsigl-
inga. Þetta var ein meginástæða þess að
þeir, sem beittu sér fyrir stofnun Eim-
skipafélags Íslands, fengu svo góðar und-
irtektir sem raun bar vitni. Mikill meiri-
hluti Íslendinga leit á stofnun Eim-
skipafélagsins sem veigamikinn þátt í
sjálfstæðisbaráttunni, stórt framfaraskref
sem sýndi og sannaði, að Íslendingar
væru að rísa úr öskustónni, væru orðnir
menn með mönnum og gætu sjálfir ann-
ast samgöngur og samskipti við aðrar
þjóðir. Þess vegna var stofnfundur Eim-
skipafélagsins árið 1914 í raun hátíðar-
stund engu síður en stofnfundur at-
vinnufyrirtækis, þess vegna var komu
fyrstu fossanna fagnað með fánum og
lúðrablæstri um allt land og þess vegna
varð Goðafossstrandið árið 1916 allri
þjóðinni þungbært áfall. Eimskipafélagið
var sannkallað óskabarn.
Fullveldið, sem fékkst með Sambands-
lagasáttmálanum árið 1918, hleypti
Íslendingum kappi í kinn og á 3. ára-
tugnum átti sér stað mikil uppbygging á
flestum sviðum þjóðlífsins. Þar var vöxt-
ur kaupskipaflotans aðeins eitt dæmi,
en engan veginn hið veigaminnsta. Þar
skipti einnig miklu, að skipshafnir á
íslensku kaupskipunum voru frá upphafi
nánast undantekningarlaust alíslenskar.
Á skömmum tíma varð þannig til öflug
og býsna fjölmenn stétt íslenskra far-
manna, manna sem sigldu á íslenskum
skipum undir íslenskum fána víða um
höf. Það átti mikinn þátt í að efla sjálfs-
mynd þjóðarinnar og eftirsótt var að
komast í skipsrúm á farskipum á þessum
tíma. Laun og öll kjör á þeim þóttu góð
og farmenn nutu virðingar. Þeir höfðu
flestir víða farið, miklu víðar en flestir
aðrir, og kunnu frá mörgu að segja.
Mestu máli skipti þó, að þeir sem heima
sátu litu margir á skipverja á farskipu-
num, einkum þó yfirmennina, sem full-
trúa þjóðarinnar erlendis, menn sem
stóð jafnfætis útlendum starfsbræðum í
flestum efnum.
Margar hliðar voru þannig á kaup-
skipaútgerðinni. Hún skipti vissulega
miklu máli fyrir íslenskt efnahagslíf, en
huglægu áhrifin voru ekki minni. Íslend-
ingar voru stoltir af skipunum sínum,
margir kunnu á þeim góð skil og þess
voru dæmi að myndir af þeim prýddu
veggi í híbýlum fólks, jafnvel þeirra
sem aldrei höfðu á sjó komið og höfðu
engin bein tengsl við skipin eða áhafnir
þeirra.
Smiðjuvegi 66 • 200 Kópavogi
Sími 580 5800 • www.landvelar.is
Sjóþolnir olíukælar
og varmaskiptar
www.kemi.is • Sími: 544 5466 • Tunguhálsi 10 , 110 Reykjavík
BYLTINGARKENNT OG UMHVERFISVÆNT
BÆTIEFNI FYRIR ELDSNEYTI
ALLT AÐ 20%
ELDSNEYTISSPARNAÐUR
YFIR 50%
MINNI MENGUN
BYLTING!