Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.2012, Blaðsíða 42

42 – Sjómannablaðið Víkingur
að tréplanki var fyrir neðan rekkverkið,
og þar hafði mest af skítnum lent. Var
þar í hraukum. Kallaði strax á annan
stýrimann og sagði honum að líta á
þetta. „Náðu strax í spúlinn og sprautum
þetta af, kúkinn.“ Vildi til, að við vorum
ekki í söluferð í Grimsby, hefðum verið
reknir út. Eða í Þýzkalandi. Þar hefðum
við verið settir á svartan lista, það sem
eftir var ... fyrir svona drulludall.
Þeir míga bara í vaskinn
Guðmundur Jörundsson vildi skuttogara,
þegar hann lét smíða Narfann í Þýzka-
landi 1957; Þjóðverjar voru þá að smíða
þannig togara fyrir sig; „þúsund tonna“
togararnir okkar, Sigurður, Freyr, Víking-
ur og Maí voru síðustu síðutogararnir,
sem Þjóðverjar smíðuðu fyrir nokkurn
mann! En „skuttogaranefndin“ neitaði
honum um þetta. Guðmundur Jör. vildi
líka bæta lúkarinn fyrir hásetana, fá
tveggja manna klefa með vaski og kló-
setti. Þá sagði einn í togaranefndinni.
„Hvað ætli þeir hafi að gera með það.
Þeir míga bara í vaskinn.“ Guðmundur
Jör. var á undan sínum tíma. Narfi var
bara með stjórnborðstroll, bakborðsmeg-
in voru frystivélar; og byggt var yfir þær.
Nýstárlegt að sjá þetta.
Um 1960 vorum við orðnir afturúr í
hugsunarhætti. Skipin úrelt frá upphafi
og ekki eins vel smíðuð og menn héldu,
úr brezku brotajárni. Og þegar hér var
komið orðin slitin. Þeim var mikið hald-
ið úti, frá því að þau komu ný eftir 1947
og fram eftir 6. áratugnum, þegar heima-
miðin voru enn aðgengileg fyrir togar-
ana. Hugarfarið gagnvart mannskapnum
var arfur frá Bretum, miskunnarlaus
þrælahaldshugsunarháttur nýlendukúg-
arans. Þannig drabbaðist þetta niður, um
leið og þessum gamaldags skipum var
boðið meira og meira, sóttu lengra og
lengra og á úthafsmið og í íshafsstrauma.
Enginn efast um, að mjög litlu mátti
muna, að áhöfninni á Þorkeli mána tæk-
ist ekki að bjarga honum í Nýfundna-
landsveðrinu 1959. Sagt einstakt, að
skipsdagbók varðveittist frá skipi, sem
var svona tæpt komið. Önnur höfðu öll
farið niður!!
Siggi Kolbeins var 2. stýrimaður á
Mánanum þarna, kastaðist við ísbarn-
inginn út í rekkverk, fengu hnút á sig,
brákaði eða braut í sér hrygginn, náði sér
aldrei; fór illa. Og Svarti riddarinn var
háseti í þessum túr. Fastagestur á Langa-
bar. Þeir hentu honum seinna út af
Þingholtsstræti 25, og hann varð úti
undir tröppunum hjá þeim, fullur; þess
vegna hentu þeir honum út; margra
barna faðir, já, og með ýmsum. Þakkir
þjóðfélagsins? — Hvernig spyrðu,
drengur? Hann hét líka Einar blakkur,
var Austfirðingur, þekkti hann lítið.
Úrvalsáhöfn, sem fórst með Júlí, enn
minna talað um það.
Ólafur: Dómskerfið. Var sett upp
rannsóknarnefnd eins og Bretar mynd-
uðust við að gera, þegar St. Lorella og
St. Roderigo fórust vegna yfirísingar NA
af Horni í janúar 1955.2 Almennings-
álitið hjá þeim heimtaði það. En almenn-
ingsálitið á Íslandi! Var það til um
þetta!? ... bara „Hærra minn Guð til þín“
og „Á hendur fel þú honum“. Prestarnir
gagnrýndu ekkert, og læknar og lög-
menn þögðu. Ekkert upp úr þessu að
hafa.
Framhald
1 Vildi ekki gefast upp – vildi ná til lífsins.
Morgunblaðið, 28. desember 1986, 72. árg.,
292. tbl., bls. 1.
2 Report of the Hughes Hallett Committee on
Matters Arising out of the Loss of the „Roderigo„
and „Lorella.„ August 1955 – February 1956,
Appendix I–X. Report of the Committee of
Enquiry under the chairmanship of Vice-
Admiral Sir Charles Hughes Hallett to investi-
gate the causes of the loss of St Roderigo and St
Lorella in January 1955 and related matters.
(The Hughes Hallett Report),
DBTH/24/44 February 1956.
Í vélarrúminu á Fylki. Sófus Henry Hólm, vélstjóri, til vinstri; kyndari til
hægri.
Á Nýfundnalandsmiðum á Fylki. Beðið eftir því, að karfatrollið komi upp. Frá
vinstri hásetarnir Guðmundur H. Pálmason, Þorsteinn Magnússon, Jón Vattnes
Kristjánsson og Jón Gíslason, bátsmaður.