Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.2012, Side 25

Sjómannablaðið Víkingur – 25
Hvorugt viðgerðarskipanna í Hvalfirði hafði rétta efnið sem
þurfti til smíði á nýjum stýrisuggum á L-15. Í stað þess að bíða
eftir að efni bærist til landsins var ákveðið að kafbátnum skyldi
siglt til Skotlands til viðgerðar. Hélt hann
frá Hvalfirði um hádegi 4. febrúar í fylgd
tveggja vopnaðra breskra togara, HMT
Fetlar og HMT Bute, enda ófær um að leita
skjóls neðansjávar.
Sigling kafbáta um Atlantshaf var mikið
hættuspil. Fjöldi skipa og flugvéla banda-
mann var á sífelldu sveimi í leit að þýskum
kafbátum og réðust umsvifalaust til atlögu.
Þótt tilkynnt væri um ferðir vinveittra kaf-
báta fyrirfram var sú hætta ávallt fyrir
hendi að ráðist yrði á þá í misgripum. Eina
örugga leiðin var því að banna árásir á alla
kafbáta á tilteknu hafsvæði á meðan búast
mætti við umferð vinveitts kafbáts þótt
vænta mætti að um leið kynni óvinakaf-
bátur að sleppa við árás. Árásir voru því á
bannaðar á alla kafbáta á siglingarleið L-15
frá Íslandi fyrsta sólarhring ferðarinnar til
Skotlands.
Við komuna til Skotlands beið yfirmað-
ur kafbátadeildarinnar, Alexander Tri-
polski, sem stigið hafði frá borði S-51 í
Hvalfirði og haldið á undan til Skotlands
til þess að stjórna kafbátum sínum þar.
L-15 og S-54 voru síðastir til þess að ljúka
þessari löngu og viðburðaríku ferð sovésku
Kyrrahafskafbátanna um hálfan hnöttinn til nýrrar heimahafnar
sem lauk 7. júní 1943.
Sovésku Kyrrahafskafbátarnir héldu uppi eftirliti og árásum
á þýsk skip og kafbáta á Barentshafi og með ströndum Norður-
Noregs ásamt öðrum kafbátum Norðurflota Sovétríkjanna.
S-54 og S-55 hurfu báðir með allri áhöfn á Barentshafi síðar í
stríðinu en hinir þrír, L-15, S-51 og S-56 urðu ekki fyrir
skakkaföllum.
Heimildir:
Submarines of the Russian and Soviet Navies, 1718-1990 eftir Norman Pol-
mar og Jurrien Noot.
It seems almost impossible!, Soviet Submarines sail across the Seven Seas
(http://www.oocities.org/dutcheastindies/soviets.html sótt 13. maí 2012)
Skýrsla breska flotaforingjans á Íslandi til flotastjórnarinnar, 9. júlí 1943, í
breska þjóðskjalasafninu.
Dagbók bandarísku flotastjórnarinnar á Íslandi, janúar og febrúar 1943, í
bandaríska þjóðskjalasafninu.
Dagbók bandaríska viðgerðarskipsins USS Vulcan, janúar og febrúar 1943 í
bandaríska þjóðskjalasafninu.
Alfræðivefurinn Wikipedia (http://en.wikipedia.org).
Óskar Þórðarson frá Haga: Bréf með frásögn til höfundar.
Breska birgða- og viðgerðarskipið HMS Blenheim þjónaði breskum herskipum í Hvalfirði á árunum 1942 –
1944. Skipið var smíðað sem flutningaskip árið 1919 en keypt fyrir breska flotann í upphafi síðari heims-
styrjaldar og breytt í móðurskip fyrir tundurspilla og fylgdarskip með skipalestum.
Breska flotkvíin AFD 17 sem kafbáturinn L-15 var tekinn upp í til viðgerðar í
janúar 1943 var dregin frá Hvalfirði áleiðis til Ástralíu 22. september 1944.
Drættinum lauk í Sidney eftir viðburðaríka ferð í júní árið eftir. AFD 17 var
sömu gerðar og smærri flotkví Vélsmiðju Orms og Víglundar í Hafnarfirði.