Norræn jól : ársrit Norræna félagsins - 01.12.1952, Blaðsíða 23

Norrœn jól
borin var uppi af samstilltum, heitum óskum um, að Finnar fengju að halda frelsi
sínu. Og þegar nazistaherirnir höfðu gefizt upp í Danmörku og Noregi, svall gleði-
og hátíðaralda yfir öll Norðurlönd. Það var ekki um að ræða augnabliksöldu, er
félli um leið og hún risi. Bak við lágu ættartengslin, hin ósýnilegu blóðbönd, sem
sterkust eru allra banda, þó ekki séu alltaf áþreifanleg.
Norrænn samhugur á sér þannig djúpar rætur og varanlegar. Skiptir þar engu
máli, þó stundum kunni að rísa upp fjölskyldukritur og á yfirborðinu allharð-
ar deilur.
Norrænu félögin hafa átt sinn mikla þátt í því að auka og efla samvinnu
frændþjóðanna. Og hvert skref, sem stigið er í því skyni, hvort sem það er beint
á vegum þessara félaga eða ekki, er þeim gleðiefni og tákn þess, að rétt horfi.
Og það er ærin ástæða til þess, að Norræn jól minnist þess, einmitt í sambandi
við 30 ára afmæli Norræna félagsins á íslandi, hversu óðfluga nú miðar í rétta átt
um aukið norrænt samstarf. Það kann að vera að bera á bakkafullan lækinn að
benda á nokkrar staðreyndir í þessum efnum. En þó þykir það rétt.
Þegar að sxðustu heimsstyrjöld lokinni voru tekin upp að nýju öflug norræn
samtök á flestum sviðum mála. Menningartengslin aukast hröðum skrefum. Að
þeim vinnur samnorræn nefnd, er heldur fundi til skiptis á Norðurlöndum. Starf
hennar hefur borið verulegan árangur. Æskan á Norðurlöndum sækir skólana á
víxl í löndunum. Á það ekki einungis við um háskólana. Norrænu félögin hafa
ötullega að því unnið að útvega æskufólki ódýra dvöl og skólavist sitt á hvað og
á gagnkvæman hátt. Samvinnan í norrænum félagsmálum vex og þroskast með
hverju ári, sem líður. Samnorrænir félagsmálafundir eru haldnir annaðhvort ár.
Margar greinar tryggingarlaganna og framfærsluréttur er að verða gagnkvæmur
á Norðurlöndum.
Samvinnan í fjárhagsmálum er skemmst á veg komin. Þó örlar þar á ýmsu í
rétta átt, og að því er ósleitilega unnið að fá samvinnunni þokað áleiðis, þó ekki
verði því neitað, að þar sé við ýmsa örðugleika að etja.
Það eru alltaf gerð mikilsverð átök til þess að samhæfa stefnu Norðurlanda í
utanríkismálum. Þar er sá hængur á, að Finnland getur þar lítið nærri komið
vegna návistar sinnar við Rússland og áhættunnar úr austri. En utanríkisráðherrar
hinna Norðurlandanna koma oft saman til skrafs og ráðagerðar. En nokkuð dregur
það úr sameiginlegum átökum, varðandi hervarnirnar sérstaklega, að Svíar standa
utan við Atlantshafsbandalagið, en Danir, íslendingar og Norðmenn eru í banda-
21