Veiðimaðurinn - 01.12.1955, Page 12

fitu-augnalok (sem í rauninni er þykkni
á himnunni fyrir ofan augasteininn) á
síldinni og; fleiri fisktesrnndum. Eða t. d.
auðhreyfanlega „þriðja augnalokið“ á
vissri hákarlstegund og öðrum brjóskfisk-
um.
Sofa þá allir fiskar einltvern tíma á
sólarhringnum? Sumir fræðimenn eru
sýnilega þeirrar skoðunar, en aðrir, sem
eru varkárari, fullyrða einungis að nokkr-
ar tegundir sofi og á mismunandi hátt.
Nokkrar fisktegundir sýnast sofa eða
hvílast, að kalla lireyfingarlausar, uppi
í vatnsborðinu eða nálægt því. Aðrar sofa
eða blunda miðja vegu milli botns og
yfirborðs. Dæmi eru til þess að fiskum
virðist falla betur að sofa á hliðinni,
eins og vér gerum stundum. Vafasamt
er þó, að þeir geri það af ótta við mar-
tröð!
Dr. J. R. Norman, sálugi, segir í hinni
sígildu bók sinni, að þess séu mörg
dæmi, að tekist hafi að komast að sof-
andi fiski og ná honum með hendinni.
Athuganir á lúðum í vatnsbúrum hafa
leitt í ljós, að á nóttunni liggja þær rétt
fyrir ofan botn kersins, og er þetta talið
skýra, hvers vegna togveiðimenn „fá
bezta sölufiskinn á nóttunni. Varpan
dregst ekki með botninum, heldur um
það bil eitt fet frá botni. Á daginn slepp-
ur fiskurinn, því hann grefur sig að
nokkru leyti niður í sandinn“. Menn
hafa einnig tekið eftir því, að smálúður
yfirgefa botninn, og leggjast upp í yfir-
borðið þegar dimmt er orðið. Leður
blöku-fiskurinn, sem einnig hefst við á
botninum, „kemur upp í yfirborðið á
nóttunni".
Norman hélt því einnig fram, að lítill
vafi væri á, að allir fiskar lægju lireyf-
10
ingar lausir einhvern tíma sólarhrings-
ins.
Athyglisvert er einnig, að vissar teg-
undir, sem synda í torfum á daginn,
dreifa sér á nóttunni og hver einstakl-
ingur leitar sér hvílustaðar á botninum.
Komi styggð að þeim, leita þeir strax
upp í yfirborðið og safnast þar saman
í torfu.
Brian Curtis segir frá því á sinn
stæða og skemmtilega hátt, að til séu
fiskar, sem „bókstaflega hátta og breiða
upp yfir höfuð. Látið einhvern þeirra
í ker með sandi á botninum og kveikið
svo að nóttu til. Þá sjáið þér engan fisk."
Þessi tegund heitir Iridio Bvittata, af-
brigði af karfaættinni, kallaður á ensku
„Slippery Dick“. „Þú verður að rann-
saka botninn vandlega," segir Curtis.
„til þess að taka eftir örlítilli mishæð
á sandlaginu, sem ýmist hækkar eða lækk-
ar, eftir andardrætti fisksins. Og ef þú
sérð liann þegar hann er að búa um sig,
er það eins og töfrabragð: Fiskurinn
skáskýtur sér niður í sandinn, slær nokkr-
um sinnum til sporðinum og er horfinn
á svipstundu."
Eitt verðum vér að muna, hvort sent
fiskar eða önnur dýr eiga í hlut, þar á
meðal manneskjur, að enginn virðist
vita, hvað hugtakið, sem vér nefnum
svefn, er í raun og veru. Þess vegna eru
skýringarnar svo margar og ófullkomnar.
Hinn skarpvitri lífeðlisfræðingur, Sir
J. Arthur Thomson, sem nú er látinn,
hélt því fram, að hugtakið „svefn" yrði
því aðeins skýrt, að greint væri á milli
þess og „hins venjulega hvíldarástands
ýmissa fiska og skriðdýra, .... vetrar-
dvalar, vitundarleysis af völdum lækkaðs
líkamshita og dáleiðslu á dýrum“ og enn
Veiðimaðurinn