Bændablaðið - 15.12.2022, Qupperneq 8

8 Bændablaðið | Fimmtudagur 15. desember 2022
FRÉTTIR
Um leið og við óskum viðskiptavinum okkar
Gleðilegra Jóla og farsældar á nýju ári,
Viljum við þakka fyrir viðskiptin á árinu sem er að líða.
Svansson ehf , Melabraut 19 , 220 Hafnarfjörður
Sími : 6974900 , sala@svansson.is , www.svansson.is
Stöðuskýrsla starfshóps um eflingu kornræktar:
Plöntukynbætur frum-
forsenda framleiðslu
– Leggja til breytingar svo ýta megi undir frekari kornrækt strax næsta vor
Afnema verður skerðingu
jarðræktarstyrkja við tiltekin
hektarafjölda eigi kornrækt að
verða undirstöðuatvinnugrein í
landbúnaði hér á landi. Tryggja
verður hvata til að stækka
umfang ræktunar þannig að
framleiðsla verði í auknum mæli
seld á markað.
Þetta kemur fram í stöðu-
skýrslu sem starfshópur um
eflingu kornræktar skilaði til
matvælaráðherra þann 1. desember
síðastliðinn. Í 6. grein reglugerðar
um almennan stuðning við land-
búnað er kveðið á um að jarð-
ræktarstyrkir skerðist ef ræktað er
á meira en 30 hektara landi.
Í stöðuskýrslunni bendir starfs-
hópurinn á að fastur kostnaður
lækki á hvern hektara eftir því
sem umfang eykst, fyrst og
fremst vegna betri nýtingar á
lausafjármunum s.s. vélum og
tækjum. Því er lagt til að afnema
ákvæði um hámark hektara eða að
hækka það umtalsvert.
Risaskref í átt að meiri
kornrækt
Í skýrslunni segir enn fremur að
plöntukynbætur séu frumforsenda
eflingar kornframleiðslu á Íslandi.
Minnisblað þess efnis, undirritað
af Ragnheiði Þórarinsdóttur, rektor
LbhÍ, Jónínu Svavarsdóttur, um-
sjónarmanni jarðræktartilrauna
hjá Landbúnaðarháskóla Íslands,
Sæmundi Sveinssyni hjá Matís og
Árna Bragasyni landgræðslustjóra,
var skilað til matvælaráðherra
þann 10. nóvember sl. Þar eru
settar fram tillögur að stofnun og
rekstrarfyrirkomulagi plöntukyn-
bótamiðstöðvar sem sæi um
plöntukynbætur í nánu samstarfi
við Lantmännen í Svíþjóð, sem
nýlega byggði eina fullkomnustu
plöntukynbótamiðstöð í Evrópu.
„Þetta samstarf gæti verið risaskref
í átt að meiri kornrækt á Íslandi,“ segir
Helgi Eyleifur Þorvaldsson, aðjúnkt
hjá LbhÍ, en í minnisblaðinu er lagt
til að hefja markvissar kynbætur á
þremur tegundum af korni; byggi,
hveiti og höfrum.
Fjárfestingastyrkir
ofarlega á blaði
Starfshópurinn telur að kanna verði
gerð á sérstökum rammasamningi
um kornrækt og akuryrkju í
endurskoðun búvörusamninga.
„Nauðsynlegt er að líta á kornrækt
sem sjálfstæða búgrein og að tryggja
henni stuðning,“ segir Helgi en hann
fer fyrir starfshópnum.
Þó nákvæm útfærsla á tillögum
hópsins sé ekki tilbúin segir hann
líklegt að fjárfestingastyrkir til
innviðauppbygginga verði ofarlega
á blaði, s.s. styrkir til bygginga
kornþurrkstöðva og kaups á þreski-
vélum og flutningatækjum.
Í 12. grein fyrrnefndrar reglu-
gerðar um almennan stuðning við
landbúnað kemur fram að styrkir
vegna jarðræktar, landgreiðslna og
stuðnings vegna ágangs álfta og
gæsa séu greiddar út í lok árs eftir að
úttektir hafi sannarlega farið fram.
Starfshópurinn leggur til að
flýta greiðslu vegna jarðræktar og
landgreiðslna til 15. júní enda geti
kostnaður bænda vegna jarðvinnslu,
áburðar og sáðs verið íþyngjandi
þegar uppskeru er ekki að vænta fyrr
en að hausti. Telur starfshópurinn
að sú aðgerð sé skilvirkasta leiðin
til að ýta undir frekari kornrækt
strax næsta vor.Starfshópurinn mun
skila af sér fullmótuðum tillögum til
matvælaráðherra í lokaskýrslu þann
1. mars næstkomandi. /ghp
Starfshópurinn leggur til að flýta greiðslu vegna jarðræktar og landgreiðslna til 15. júní enda geti kostnaður bænda
vegna jarðvinnslu, áburðar og sáðs verið íþyngjandi þegar uppskeru er ekki að vænta fyrr en að hausti. Mynd / ghp
Helgi Eyleifur Þorvaldsson fer fyrir
starfshópi um eflingu kornræktar.
Félag ungra bænda á Norðurlandi:
Ákvörðun ráðherra
mikil vonbrigði
Taflan sýnir dreifingu greiðslumarks milli aldurshópa og er byggð á gögnum
frá matvælaráðuneytinu árið 2022.
Það var þungt hljóð í fundar-
mönnum á aðalfundi Félags
ungra bænda á Norðurlandi sem
var haldinn í byrjun desember.
Einkum var það fyrirhuguð
niðurtröppun greiðslumarks í
sauðfjársamningi sem á að taka
gildi um áramót sem fór illa í
fundarmenn.
Matvælaráðherra, Svandís
Svavarsdóttir, skrifaði grein í
Bændablaðið þar sem kemur fram að
hún ætli ekki að verða við ósk bænda
um að stöðva niðurtröppunina.
Einstök sátt og einhugur hefur
verið um málið á meðal bænda
um málið og tillögur þess efnis
verið samþykktar á aðalfundum
búgreinadeildar sauðfjárbænda
með öllum greiddum atkvæðum.
Ákvörðun ráðherra er því mikil
vonbrigði.
Í máli fundarmanna kom meðal
annars fram að með því að færa
fjármuni af greiðslumarki yfir á til
dæmis ullargreiðslur mun tekjuflæði
til bænda minnka. Ullargreiðslur
eru greiddar út í eingreiðslu en
greiðslumarkið er borgað út tíu
mánuði ársins. Mun þetta verða til
óþæginda fyrir unga bændur með
tilliti til mánaðarlegra afborgana
lána og mega bændur síst við því í
hækkandi aðfangaverði og hækkandi
vaxtastigi.
Eftirfarandi tillaga var borin upp
á aðalfundi Félags ungra bænda
á Norðurlandi og var tillagan
samþykkt samhljóma:
Aðalfundur Félags ungra
bænda á Norðurlandi, haldinn
föstudaginn 2. desember 2022,
lýsir yfir vonbrigðum með afstöðu
matvælaráðherra að stöðva ekki
niðurtröppun á greiðslumarki
sauðfjársamnings meðan unnið er
að endurskoðun búvörusamninga á
árinu 2023. Sú niðurtröppun sem
boðuð er mun koma mjög illa við
búrekstur ungra bænda sem hafa
verið að fjárfesta í greininni á síðustu
árum.
Miðað við dreifingu eignarhalds
á greiðslumarki eiga yngri bændur
hlutfallslega meira greiðslumark en
þeir eldri, samanber meðfylgjandi
töflu. Þeir sem hagnast hlutfallslega
mest á breytingunni eru bændur 60
ára og eldri sem í flestum tilvikum
standa fyrir búrekstri sem er minna
skuldsettur en hjá ungum bændum.
/VH
Ráðgjafarmiðstöð landbúnaðarins
hefur opnað nýja starfsstöð í
bogahúsinu á Höfðabakka 9 í
Reykjavík.
Áður hafði starfsfólk RML verið
með tímabundna vinnuaðstöðu á
Keldnaholti. Flutningarnir hafa
staðið yfir frá haustmánuðum. Áður
voru skrifstofurnar í Bændahöllinni
við Hagatorg, en eftir að sú bygging
var seld hafa Bændasamtökin,
Ráðgjafarmiðstöðin og önnur tengd
starfsemi þurft að koma sér fyrir
á nýjum stöðum. /ÁL
Ný húsakynni RML
Dýraverndarsamband Íslands
(DÍS) ætlar að vinna úttekt af
reynslu fólks af búfjáreftirliti
Matvælastofnunar (MAST).
Ætlunin er að afla gagna um
gagnrýni og rökstuddar umkvartanir
sem hafa verið hafðar í frammi
gagnvart dýraeftirliti stofnunarinnar
frá árinu 2014, þegar eftirlitið
færðist til stofnunarinnar frá
sveitarfélögunum.
Mun sambandið leggja fram
tillögur til úrbóta þegar niðurstöður
úttektarinnar liggja fyrir, en Ágúst
Ólafur Ágústsson, fyrrverandi
alþingismaður, mun hafa umsjón
með henni.
Ákvörðunin um úttektarvinnu
DÍS kemur í kjölfar harðrar gagnrýni
þess í garð dýraeftirlits MAST í
nýlegum málum í Borgarbyggð.
Í tilkynningu DÍS kemur fram
að eftirlit með velferð dýra þurfi
að vera skilvirkt, gagnsætt og
fyrirbyggjandi. Mikilvægt sé að
þeir aðilar sem sinna eftirliti með
dýravelferð hafi burði til að geta
brugðist hratt við þegar kemur að
dýrum í neyð og að ferlar séu í
samræmi við það.
Leitar DÍS til félaga og
almennings varðandi reynslusögur
af úrvinnslu og eftirliti MAST með
velferð dýra. /smh
Dýravernd:
Úttekt á umkvörtunum í garð MAST
MAST tók við dýraeftirliti árið 2014.