Bændablaðið - 15.12.2022, Blaðsíða 34

34 Bændablaðið | Fimmtudagur 15. desember 2022
„Ég er mjög spennt fyrir að halda
áfram með fimm vetra hrossin úr
okkar ræktun, þau Hrefnu, Hryðju,
Hildi, Hrönn og Augastein en þau voru
öll sýnd nú í sumar og verða áfram í
þjálfun,“ segir Helga Una.
„Árgangurinn sem er að fara á
fimmta vetur er mjög lítill. Við eigum
tvær hryssur úr þeim hópi, önnur
undan Kveik frá Stangarlæk og hin
Adrían frá Garðshorni. Það verður
gaman að fylgjast með því hvernig
þær þróast. Við eigum auk þess mjög
flottan árgang fæddan 2019, þau eru
ekki mörg en mjög væn. Tvö undan
Konsert frá Hofi, hryssa undan Álfrúnu
frá Egilsstaðakoti og stóðhestur undan
Spá frá Steinsholti. Við bindum miklar
vonir við hann, það er fallegur hestur,“
bætir hann við.
Loksins Landsmót
Landsmót hestamanna var haldið
hátíðlegt síðastliðið sumar. Þau Helga
Una og Jakob höfðu í mörg horn að
líta en saman voru þau með 22 hross
á kynbótavellinum og 8 hross í keppni.
Hross úr þeirra ræktun, Hildur frá
Fákshólum, stóð efst í flokki 5 vetra
hryssna en Helga Una sýndi hana. Hún
sýndi einnig efstu sex vetra hryssuna
á mótinu, Sögn frá Skipaskaga og
var með annan hæst dæmda 7 vetra
og eldri stóðhestinn, Viðar frá Skör,
sem hafði fyrr um vorið hlotið hæsta
dóm íslenskra hrossa frá upphafi.
Þessi afrek tryggðu henni nafnbótina
kynbótaknapi ársins 2022.
Jakob náði góðum árangri með
Tuma frá Jarðbrú en hann reið honum
upp úr B-úrslitum í annað sætið í
A-úrslitum í B-flokki gæðinga. Einnig
kepptu þau bæði í íþróttakeppni, Jakob
með Kopar frá Fákshólum og Helga
Una með Hnokka frá Eylandi. Þau eru
sammála um það að það hafi verið góð
hugmynd að bæta við íþróttakeppni á
Landsmótið en veðrið á mótinu hafi
sett strik í reikninginn.
„Það var mjög blautt og kalt á
þessu móti. Það svona situr fastast
í mér,“ segir Helga Una og brosir.
„Dagskráin var öll í hnút sem gerði
þetta allt svolítið erfitt. Klárlega voru
vallaraðstæður kynbótamegin alls
ekki nógu góðar og ég held að þær
hafi haft áhrif á útkomuna, sem var
ekki alveg eins og margir ætluðu sér,“
segir Jakob.
Enda bar nokkuð á óánægju meðal
sýnenda og sumra áhorfenda með
kynbótasýningu Landsmótsins. Sú
umræða hefur verið uppi eftir mótið
að breyta þurfi tilhögun sýningarinnar
á mótinu, t.d. með því að hafa sama
fyrirkomulag eins og á Landssýningu
þar sem hross eru ekki dæmd upp á nýtt.
„Mér finnst sú hugmynd glötuð,
sérstaklega á það við um stóðhestana.
Mann langar að fá að sjá þá í reið og fá
samanburðinn. Þótt kynbótadómar eigi
að vera staðlað kerfi þá er ósamræmi
á milli sýninga. Þó að aðstæður séu
ekki nógu góðar, eins og raunin var
á Landsmóti, þá eru þetta svipaðar
aðstæður fyrir öll hrossin og sömu
dómararnir. Einhver hestur skarar
alltaf fram úr á Landsmótum. Mér
finnst við ekki mega missa það. Það
getur mikið breyst á þessum vikum
fram að móti,“ segir Jakob og Helga
Una bætir við að hún hafi alltaf verið
sömu skoðunar og hann. „Fyrir mér
voru kynbótasýningar á Landsmóti
hápunktur mótsins. Ég hugsaði samt
í sumar; til hvers er maður að standa
í þessu? Kannski bara af því það fór
ekki allt alveg eins og ég ætlaði mér.
Ég er samt sammála því að mér finnst
mikilvægt að sjá stóðhestana og að fá
að sjá þá í samanburði.“
Minna um unga alhliðahesta
Talið berst að kynbótastarfinu í ár
og eru þau sammála um að mikið
sé til af gæðahrossum, fjölbreytt úr
mörgum áttum og að gaman sé að sjá
hversu margir leggja mikinn metnað
í ræktunarstarfið.
„Við höfum alveg rætt það hér
heima fyrir að okkur fannst kannski
vanta meira af ungum alvöru
alhliðastóðhestum. Við höfum mikið
verið að nota klárhesta með gott tölt
en okkur langar alveg að halda meira
undir góða alhliðahesta. Við höfum
notað Spuna frá Vesturkoti, Ský frá
Skálakoti, Hrannar frá Flugumýri og
Álfaklett frá Syðri-Gegnishólum svo
einhverjir séu nefndir og okkur finnst
aðeins vanta meira af ungum alhliða
hestum,“ bætir Jakob við og leggur
áherslu á að hann er að tala um fjögurra
og fimm vetra stóðhesta.
Vilja sjá breytingu á mati
á hægu stökki
Ákveðnar breytingar hafa orðið á
kynbótadómskerfinu síðustu árin
og hafa verið misjafnar skoðanir á
því. Vægisbreytingar voru gerðar
á sköpulagi og hæfileikum og
ákveðnum eiginleikum og telja þau
að þessar breytingar hafi verið til
hins góða.
„Ég held samt að þessi línulegi
kvarði sem dómararnir eru að nota
og merkja inn sé ekki að virka eins
og það átti að virka. Hugmyndin
var að dómarnir yrðu staðlaðri og
minni skekkja á milli sýninga en
ég held að það hafi ekki enn tekist.
Við erum öll sammála um að vilja
sjá meira samræmi milli dóma en
það er enn þá of mikill munur. Ég
hef á tilfinningunni að það sé það sé
sama í gangi og er með eldveggina
í íþróttakeppninni. Þetta kerfi ver
dómarana. Dómarar sem eru ekki
alveg öruggir eða eru neikvæðir ná að
skýla sér á bakvið þetta,“ segir Jakob
og bendir á að mikilvægt sé að halda
í fjölbreytnina.
„Við viljum ekki að allir hestar
verði til dæmis skrefastórir og það sé
endalaust verið að einblína á að rækta
skrefastærð. Það endar með því að
við fáum ekkert nema bara einhverja
klunna,“ bætir Helga Una við.
Þau eru sammála um það að löngu
hafi verið tímabært að setja vægi á
hæga stökkið en vilja þó sjá breytingu
á því hvernig það er dæmt.
„Enginn alhliðahestur fær neitt
fyrir hægt stökk af því hann er kannski
örlítið gengur að aftan. Hann samt
lyftir sér mikið upp að framan og er
með gott jafnvægi á hægu stökki.
Alveg ljómandi fínt hægt stökk en
fær samt bara 8,0,“ segir Helga Una
og Jakob bætir við að það þurfi að fara
að meta stökkið öðruvísi.
„Við erum aðeins enn þá að
einblína á að hestar lyfti sér upp að
aftan. Mér hefur fundist þetta hafa
verið að breytast í íþróttakeppni. Það
eru alltaf skiptar skoðanir á því hvernig
hægt stökk við viljum sjá. Við viljum
sjá að hesturinn lyfti sér upp að framan
og rúlli á stökki. Ekki endilega bara
að hann lyfti sér hátt upp að aftan. Það
er alla vega umhugsunarefni af hverju
alhliðahestar fái þessar einkunnir
fyrir hægt stökk.“ Þau bæta síðan við
að kannski séu vægisbreytingarnar
ástæðan fyrir því að minna sé um
alvöru unga alhliðahesta – þær hafi
haft áhrif á mætingu þeirra til dóms.
Tilnefnd sem ræktunarbú ársins
Fákshólar hafa undanfarin tvö ár
hlotið tilnefningu sem ræktunarbú
ársins. Í ár voru sýnd átta hross frá
búinu, meðalaldur þeirra var 5,4 ár
og meðaltal aðaleinkunnar 8,29 sem
er meðal þeirra hæstu í ár.
„Þessi tilnefning skiptir okkur
klárlega máli, það var mikill heiður.
Ekki síst vegna þess að mörg bú voru
með frábæran árangur sem sýnir
okkur að ræktunarstarfið á Íslandi er
á góðri leið,“ segir Jakob. Fram undan
í hrossaræktinni er að halda áfram að
reyna að rækta úrvals hross, temja
trippin og halda áfram með úrvinnslu
annarra hrossa.„Draumurinn er að eiga
öll þessi hross áfram, halda áfram að
þróa þau og geta keppt á þeim og fylgja
þeim enn þá lengra eftir. Það væri
ótrúlega gaman,“ segir Helga Una og
Jakob bætir við: „Það er skemmtilegra
að vera á hesti ræktuðum af sér og
vinna með hann en sambærilegan
hest frá einhverjum öðrum. Manni
finnst maður eiga meira í þeim, sem
maður auðvitað gerir. Þjálfari á alltaf
eitthvað í hverjum hesti og margir af
okkar uppáhaldshestum eru hross sem
við höfum ekki átt né ræktað.
Þegar þú ert allur pakkinn,
ræktandinn, eigandi og þjálfarinn þá
er þetta þreföld ánægja.“
Skeifunni 3h ll Sími: 588 5080 ll dynjandi.is
NÝTT
HEYRNARHLÍFARVINNUBUXUR
ÚLPUR SKOTHLÍFAR
ÖRYGGISSKÓR
Jólagjafirnar
færðu á dynjandi.is
ÚTIGALLAR
LÍF&STARF
Hildur frá Fákshólum, en hún stóð efst í flokki 5 vetra hryssna á Landsmótinu.
Hún er undan Ölni frá Akranesi og Gnýpu frá Leirulæk. Mynd / Óðinn Örn
Hrefna frá Fákshólum, fædd 2017 en hún er undan Hraunari frá Hrosshaga
og Gloríu frá Skúfslæk sem Jakob varð heimsmeistari á í tölti 2017. Hrefna
hlaut 8,24 í aðaleinkunn, 8,28 fyrir sköpulag og 8,22 fyrir hæfileika. Hún fékk
9,0 fyrir háls, herðar og bóga, tölt, brokk, greitt stökk, samstarfsvilja, fegurð
í reið og hægt tölt. Mynd / Linaimages
Jakob Svavar og Tumi frá Jarðbrú enduðu í öðru sæti í B-flokki gæðinga á
Landsmótinu í sumar. Mynd / Kolla.Gr
Farið yfir málin. Jakob, hundarnir Píla og Tumi og Helga Una.