Bændablaðið - 15.12.2022, Qupperneq 24

24 Bændablaðið | Fimmtudagur 15. desember 2022
Framleiðsla nautakjöts á Íslandi hefur gengið í
gegnum visst breytingaskeið undanfarin fjögur
ár. Í ársbyrjun 2018 voru flest sláturhúsin að
innleiða EUROP matskerfið sem er vel þekkt í
sauðfjárræktinni en einnig var verið að kynna
nýtt erfðaefni til leiks.
Sambland þessara þátta, þar sem fleiri
holdanautablendingar voru komnir í ræktun
sem og að EUROP matið sýnir stöðu hvers
grips mun nákvæmar en fyrra mat hefur leitt
til bættrar ræktunar á íslensku nautakjöti og
árangurinn það sem af er ári 2022 sýnir að
stefnumótunarmarkmið LK frá árinu 2018 í
UN gripum mun að öllum líkindum nást í ár,
sex árum fyrr en vonir stóðu til.
Ef skýrsla MATÍS um upptöku og áhrif
EUROP kerfisins í sauðfjárræktinni er
skoðuð kemur það ekki á óvart, en áhrifin
á nautgriparæktina voru á svipuðum nótum
fljótt á litið. Samhliða upptöku nýs matskerfis
var mikil aukning á framboði tollkvóta til
innflutnings frá Evrópusambandinu, niðurstaða
samninga sem voru kláraðir skömmu áður.
Kvótaaukningunni fylgdi ekki mikil breyting
á innflutningi fyrst um sinn og því má segja að
meira magn innflutningsins hafi rúmast innan
kvóta. Þrátt fyrir það lækkaði nautakjöt lítið
skv. Undirvísitölu Hagstofunnar
Afleiðingin af því virðist hafa verið sú að
afurðaverð til nautgripabænda hafi farið niður
á við og ekki þarf að leita lengi í Bændablaðinu
eða á svæðum nautgripabænda á netinu til að
sjá umræður um versnandi afkomu greinarinnar.
Á sama tíma reið vissulega heimsfaraldur
yfir þar sem að framboð á erlendum mörkuðum
breyttist og nú hefur stríðið í Úkraínu sett strik
í reikninginn og því hættulegt að horfa á fylgni
sem orsakasamhengi en í ár, sem er fyrsta
árið þar sem ekki kemur til aukningar kvóta,
þá loksins hækkar afurðaverðið skv. VATN
vísitölunni.
Tíðar hækkanir sláturleyfishafa í vor voru
vissulega jákvæðar fréttir en þó er ljóst ef að
VATN vísitalan er skoðuð og borin saman við
vísitölu neysluverðs að þrátt fyrir hækkanir
ársins er VATN vísitalan engu að síður einungis
rúmum 6% hærri í október 2022 en hún var í
janúar 2018 meðan vísitala neysluverðs hefur
hækkað um rúm 25% á sama tíma.
Afkoma greinarinnar hefur þannig versnað
og á enn töluvert í land með að ná jafnvægi
eins og niðurstöður rekstrarverkefnis RML
sýndu glögglega.
En hið jákvæða er að eftirspurn eftir vörum
nautgripabænda hefur sjaldan verið meiri og
biðlistar í slátrun nánast horfnir. Leiðrétting
ársins á afurðaverðum gerir framtíðina bjartari
og grundvöll greinarinnar sterkari.
Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga óskar eftir að leigja vönduð
sumarhús eða orlofsíbúðir fyrir félagsmenn sína.
Leitað er eftir húsnæði víðs vegar um landið. Eignirnar þurfa að vera
snyrtilegar, fullbúnar húsgögnum og öðrum viðeigandi búnaði.
Áhugasamir sendi upplýsingar á hjukrun@hjukrun.is
eða hafi samband við skrifstofu í síma 540 6400.
Átt þú orlofseign sem þú vilt leigja?
Þróun á nautakjötsmarkaði:
Ná markmiðum sex árum fyrr
FRÉTTASKÝRING
2018 2019 2020 2021 2022*
O+ og lakar 93,51% 91,46% 87,28% 86,89% 84,79%
R- og betra 6,49% 8,54% 12,72% 13,11% 15,21%
*2022 einungis jan-okt.
Höskuldur Sæmundsson
hoskuldur@bondi.is
Þróun undirvísitölu sýnir að verð á nautakjöti hefur hækkað hægt og rólega frá árinu 2018. Á sama tíma og vísitala neysluverðs hefur hækkað um rúm 25% hefur vísitala afurðaverðs til
nautgripabænda (VATN) einungis hækkað um 6%.
Innflutningur jókst ekki í sama hlutfalli og aukning tollkvóta á árunum 2015 til 2022.
Þróun EUROP mats UN nautgripa.
Hvatning til kvenna
í landbúnaði
Nýsköpunarverðlaun fyrir konur
í landbúnaði í Evrópusambandinu
fóru fyrst fram árið 2010 en þeim
var ætlað að varpa ljósi á hundruð
nýsköpunarverkefna sem unnin
eru á hverju ári í Evrópu af
konum í landbúnaði.
Evrópusamtök bænda, Copa
Cogeca, halda utan um verðlaunin
en á næsta ári verða þau veitt í
sjöunda sinn og hefur nú verið opnað
fyrir skráningu á heimasíðunni
womenfarmersaward.eu
Yfirskrift verðlaunanna í ár er;
„Hún getur ekki verið það ef hún
sér það ekki!“ og er einnig ætlað
að hvetja fleiri konur til að taka
þátt í landbúnaði. Framtíðarsýn
fyrir dreifbýli verður í fararbroddi
í tengslum við verðlaunin. Vilja
Copa Cogeca viðurkenna starfið
sem konur hafa frumkvæði að
á landsbyggðinni og jákvæð
áhrif þeirra þvert á efnahagslega,
félagslega og umhverfislega þætti
á nærsamfélag sitt.
Haft var eftir Lotta Folkesson,
einum aðstandenda verðlaunanna hjá
Copa, að markmið þeirra sé tvíþætt;
annars vegar að skapa vettvang til
að varpa ljósi á hvernig konur taka
þátt í landbúnaðargeiranum, hvort
sem þær eru bændur, verkfræðingar
eða vísindamenn. Hins vegar
snúast verðlaunin um að skapa
fyrirmyndir og hvetja fleiri konur til
að velja sér starfsframa í landbúnaði.
Frestur til að skila inn tillögum að
verðlaunahöfum er til 31. mars 2023
en verðlaunaathöfnin fer fram í
október á næsta ári. /ehg
19% af Evrópubúum búa í
dreifbýli
50% af þeim mannfjölda eru
konur
96% af sveitabæjum í ESB eru
fjölskyldubú
30% af framkvæmdastjórum á
sveitabæjum í ESB eru konur