Læknablaðið - 01.09.2022, Blaðsíða 13

L ÆKNABL AÐIÐ 2022/108 389
R A N N S Ó K N
Mynd 1. Flæðirit rannsóknar.
a25 sjúklingar voru í hjartastoppi og
voru undanskildir lifunargreiningu.
Að lokum var rannsóknarþýðinu skipt í þrjá hópa eftir því hvaða
meðferð var veitt í kjölfar kransæðamyndatöku og þeir bornir
saman (mynd 1).
Í SCAAR-gagnagrunninum eru skráðar 99 breytur sem varða
bakgrunn sjúklings, niðurstöður hjartaþræðingar, meðferðar-
áform og niðurstöður kransæðavíkkunar. Í þessari rannsókn var
aðeins unnið með breytur sem vörðuðu bakgrunn sjúklings, svo
sem kyn og líkamsþyngdarstuðul. Fæðingardagur og dagsetn-
ing kransæðamyndatöku voru síðan notuð til að reikna út aldur
sjúklings þegar kransæðaþræðing fór fram. Notaðar voru breytur
tengdar áhættuþáttum kransæðasjúkdóms, svo sem saga um reyk-
ingar, sykursýki og insúlínnotkun, háþrýsting, notkun blóðfitu-
lækkandi lyfja og Killip-flokkun 4 á hjartabilun, sem segir til um
hvort sjúklingur var í hjartabilunarlosti við komu. Ef útreiknuð
kreatínín-hreinsun var lægri en 60 mL/mín var nýrnastarfsemi
skráð sem skert.15 Breytur sem sögðu til um fyrri sögu kransæða-
víkkunar og bráðs hjartadreps voru notaðar, sem og upplýs-
ingar um stungustað í kransæðamyndatökunni og ábendingu
kransæðaþræðingar. Einnig voru notaðar breytur sem sögðu til
um hvort notaðar voru lífeðlisfræðilegar mælingar, innanæðar-
ómun eða lyfjahúðuð stoðnet.
Eftirfylgni sjúklinga var skráð fram til 15. apríl 2021 og dánar-
dagar fengnir frá Hagstofu Íslands. Miðgildi eftirfylgnitíma hjá
víkkunarhóp var 5,2 ár (fjórðungsbil 3,3-8,4) og miðgildi eftirfylgni-
Marktæk höfuðstofnsþrenging var skilgreind sem meira en
50-70% þrenging metin sjónrænt af hjartalækni sem framkvæmdi
kransæðaþræðinguna, en í vafatilfellum voru notaðar við lífeðlis-
fræðilegar mælingar (iFR/FFR) eða innanæðarómun (IVUS) til að
skera úr um marktækni.16,17
Í 10 tilfellum vantaði upplýsingar um meðferð í grunninn og
voru þær þá fengnar úr sjúkraskrá. Sjúklingar undir 40 ára voru 8
talsins og voru skoðaðir sérstaklega í sjúkraskrá. Einn þeirra var
með ranga greiningu í gagnagrunninum og var því ekki tekinn
með í rannsóknina. Sjúklingar sem fóru í fleiri en eina kransæða-
myndatöku innan þriggja mánaða voru 12 alls og í þeim tilvikum
var einungis síðasta skráningin notuð til að endurspegla loka-
meðferðarval og forðast að telja sama sjúklinginn margsinnis.
Upplýsingar um útbreiðslu kransæðasjúkdóms vantaði í íslenska
gagnagrunninn, það er hvort þrengingar voru í öðrum kransæð-
um en höfuðstofni, og var því öllum sjúklingum flett upp í mið-
læga SCAAR-gagnagrunninum og útbreiðsla sjúkdóms skráð.
Nánari greiningu á hjartastoppi vantaði hjá 8 sjúklingum, það er
hvort ST-hækkun var á hjartarafriti (ST elevation myocardial infarct-
ion, STEMI) eða ekki, og var hún fengin úr sjúkraskrá og skráð
í gagnagrunninn. Sjúklingar sem fóru í kransæðaþræðingu eftir
hjartastopp voru 25 talsins og voru þeir undanskildir í lifunar-
greiningu, þar sem skamm- og langtímahorfur þeirra eru mjög
frábrugðnar öðrum sjúklingum sem koma til kransæðaþræðingar.