Landsfundur Sjálfstæðisflokksins - 01.12.1967, Blaðsíða 47

hliðstæðar stéttir þjóðfélagsins, enda hefur
það jafnrétti verið lögboðið áratugum saman
með allra samþykki, þó að það væri fyrst
fyrir forgöngu Ingólfs Jónssonar, sem jafn-
réttið varð raunhæft. Ýmis iðnaðarvara verður
ekki framleidd í landinu nema því aðeins, að
hún njóti tollverndar, sem geri erlendan inn-
flutning mun dýrari en hann ella þyrfti að
vera.
Orðugleikar sumra greina sjávarútvegsins
eru sem sagt ekki sízt því að kenna, að þær
eru mun arðminni en aðrar og þá einkum
síldveiðarnar. Ofan á verðlækkun, gæftaleysi
og minni fiskigegnd bætist ágreiningur um
hver veiðarfæri séu hagkvæmust og hvort nú-
gildandi takmarkanir á notkun vissra veiðar-
færa og þá einkum botnvörpu eigi lengur við.
Um þetta rekast mjög á hagsmunir manna —
raunverulegir eða ímyndaðir — og sýnast
skoðanir flestra mótast af þeim. 1 þessum
efnum er eðlilegast, að vísindaleg þekking
verði látin skera úr og er það raunar óhjá-
kvæmilegt, þegar til lengdar lætur, enda hljóta
vísindamennirnir að taka í dómum sínum rétt-
mætt tillit til reynslu kunnugustu manna. Án
notkunar aflamestu veiðarfæra, sem þó geri
ekki óeðlilegan skaða á fiskistofninum, er efnt
til efnivöruskorts, meðal annars hjá hrað-
frystihúsum, og rekstur þeirra þar með að
sama skapi torveldaður. Raunsætt mat á öllum
þessum aðstæðum er forsenda arðgæfs sjávar-
útvegs.
Flestir telja — að minnsta kosti í orði
kveðnu — nauðsyn á öflun nýrra togara og
segjast fagna því, að ríkisstjórnin hyggistbeita
sér fyrir útvegun nokkurra nýtízku togara
til landsins — og eru þó ekki allir sammála um
hversu áframhaldandi útgerð þeirra frá Is-
landi sé æskileg. En víst er, að ef ekki fæst
rýmkað um veiðiheimildir íslenzkra togara á
heimamiðum, ekki fækkað skipshöfn miðað við
það, sem hjá öðrum þjóðum tíðkast, né lækkað-
ur tollur á ísfisksölum erlendis, þá verður
áfram erfitt fyrir togaraútgerð frá Islandi að
öllum jafnaði, þó að nýtízkuleg skip verði
keypt til landsins.
Á meðan svo mikill munur aðstöðu helzt
sem verið hefur, þá hefur margháttuð fyrir-
greiðsla af hálfu ríkisvaldsins til hinna ver
settu atvinnugreina ekki megnað að vega upp
á móti þeim hag, sem menn hafa talið sig hafa
af þátttöku í síldveiðum. Enda hefur orðið
geysimikil aukning á síldveiðiflotanum og
stöðvum til vinnslu úr honum, og hefði þetta
ekki orðið nema með ýmislegri aðstoð eða
fyrirgreiðslu ríkisins. Með þessu hefur þjóð-
inni verið aflað stórkostlegra tekna, sem varið
hefur verið til margvíslegra nota, þar á meðal
til aðstoðar þeim atvinnugreinum, sem hallari
fæti hafa staðið í samkeppni.
Ef við hirtum um það eitt að beina allri
starfsorkunni að þeirri atvinnugrein, sem þá
og þá gefur mestan arð, mundi íslenzka þjóðin
breytast í rótlausan verbúðal jð, sem flakkaði
á milli eftir því hvar helzt væri aflavon. Við
megum sízt af öllu við því að nýta ekki hina
mestu auðlegð, sem að ber, eins og hina miklu
síldveiði síðustu ára, en ef við viljum halda
uppi sérstöku, sjálfstæðu þjóðfélagi og engum
Islendingi kemur annað til hugar, þá verðum
við að jafna metin, til þess að það sé hægt.
Þetta skapar hátt verðlag og gerir erfitt um
samkeppni við erlenda vöru bæði innanlands og
á erlendum mörkuðum, einkum þegar verðlag
þar fer lækkandi eins og undanfarið hefur
verið á helztu útflutningsvörum okkar. Fram
úr þessum vanda verðum við að ráða og höf-
um ætíð ráðið hingað til með einum eða öðrum
hætti, en það er auðveldara að ráða við vand-
ann, ef menn gera sér grein fyrir orsaka-sam-
henginu.
Engri þjóð, sem nýtir allan sinn vinnu-
kraft og hefur ekki verulegt atvinnuleysi, hef-
ur tekist að forðast verðbólgu. Sá sami vandi
er okkur á höndum, en hann verður hér mun
meiri en annarsstaðar vegna þeirra ástæðna,
sem ég hefi nú talið. Hér er um sameiginlegt
þjóðarvandamál að ræða, vandamál, sem leiðir
af eðli þjóðfélags okkar og lands, en er ekki sök
lélegra stjórnenda, hvorki þeirra, sem hafa
verið hin síðustu ár, né allra hinna, sem verið
hafa við völd síðasta aldarfjórðung. Bæði okk-
ur og okkar fyrirrennurum margt til foráttu
finna. Engir erum við gallalausir, en engir
hafa þó gefist upp fyrir þessum vanda nema
vinstri stjórnin 1958.
Fram úr þessum viðfangsefnum verður ekki
skjótlega ráðið. Þess vegna er það út í hött
þegar sumir tala um það, að við ættum að
lækna verðbólguna með myndun þjóðstjórnar.
Hér er um að ræða vanda, sem að nokkru hlýt-
ur ætíð að fylgja þjóðfélagi okkar og að öðru
leyti verður ekki ráðið við nema á mjög löng-
um tíma. Annað mál er, að ríkisstjórn, hver
45