Landsfundur Sjálfstæðisflokksins - 01.12.1967, Blaðsíða 84

stjórnarinnar. Hefur þetta ekki sízt haft mikla
þýðingu fyrir hin minni sveitarfélög, sem oft
hafa átt í miklum erfiðleikum með fjáröflun
til hafnargerða sinna.
Það hefur lengi verið ljóst, að nauðsyn-
legar hafnargerðir væru mörgum sveitarfélög-
um algerlega ofviða nema til kæmi aukin að-
stoð ríkissjóðs. Hefur afleiðingin orðið sú, að
vanskilaskuldir hafa í verulegum mæli fallið á
ríkisábyrgðasjóð. Er slíkt ástand óviðunandi og
raunar niðurdrepandi fyrir viðkomandi sveit-
arstjórnir. Með nýsettum hafnarlögum er stórt
spor stigið til lagfæringar á þessu ástandi, þar
sem kostnaðarhluti ríkissjóðs í hinum erfiðari
hafnargerðum er aukinn mjög verulega og
hafnabótasjóður jafnframt efldur í því skyni
að geta hlaupið undir bagga í sérstökum erfið-
leikum, þótt því miður næðist ekki samstaða um
að tryggja hafnabótasjóði þann tekjuauka, er
frumvarpið gerði ráð fyrir. Ætti með þessum
umbótum að vera auðið að uppræta vanskilin
á ríkisábyrgðalánunum.
Veittar eru árlega ríkisábyrgðir í stórum
stíl til að greiða fyrir fjáröflun til margvís-
legra þjóðnytjaframkvæmda. Því miður voru
ríkisábyrgðir oft veittar af lítilli varfærni og
þess hugsunarháttar var mjög farið að gæta
að ekkert væri við það að athuga að láta
skuldina lenda á ríkissjóði. Enda var afleið-
ingin orðin sú, að fyrir nokkrum árum voru
útgjöld ríkissjóðs vegna ríkisábyrgða komin
yfir 100 millj. króna árlega og hækkuðu geig-
vænlega ár frá ári. Varð auðvitað að inn-
heimta þetta fé af skattborgurunum. Með lög-
unum um ríkisábyrgðir og ríkisábyrgðasjóð
var stigið heillaspor til úrbóta á þessu sviði,
enda hefur ástandið í þessum efnum nú batnað
ár frá ári þannig að hrein útgjöld ríkissjóðs
vegna ríkisábyrgða urðu ekki nema 35 millj.
á sl. ári Auðvitað snerust Framsóknarmenn
hatrammlega gegn þessum ráðstöfunum, enda
höfðu þeir manna mest átt sök á óreiðunni,
þótt þeir nú, er þeir sjá hinn góða árangur
breyttra starfshátta, hafi gersamlega snúið við
blaðinu og reyni að ásaka ríkisstjórnina fyrir
að ganga ekki nógu rösklega fram í innheimtu
ríkisábyrgðavanskila.
Framkvæmdaáætlanir, — nýtt spor í stjórn
efnahagsmála.
Með gerð framkvæmdaáætlana er stigið nýtt
spor í stjórn íslenzkra efnahagsmála. Fyrsta
82
framkvæmdaáætlun var gerð 1962 og var til
fjögurra ára sem rammaáætlun, en síðan hef-
ur árlega verið fyllt út í þann ramma með
sérstakri framkvæmdaáætlun fyrir hvert ár.
Þetta áætlunartímabil er nú liðið og hefi ég
gert á Alþingi mjög rækilega grein fyrir nið-
urstöðum þessa tímabils varðandi framkvæmd-
ir, og það væri allt of langt mál hér að fara
að gera framkvæmdaáætlunina að umræðuefni.
Unnið er að undirbúningi framkvæmdaáætl-
unar fyrir næstu fjögur ár. Þykir eðlilegt,
að það falli í hlut væntanlegrar ríkisstjórnar
að binda endahnútinn á þá áætlun, og var því
valinn sá kostur að gera sérstaka áætlun fyrir
árið 1967, og hefur sú áætlun þegar verið á-
kveðin og grein fyrir henni gerð. Til þess að
það valdi ekki misskilningi, þá er nauðsynlegt
að leggja á það ríka áherzlu, að þessi áætlun-
argerð á ekkert skylt við sósíalisma, heldur er
þar annars vegar um að ræða fjáröflun til
opinberra sjóða, sem fyrst og fremst veita
stofnlán til uppbyggingar atvinnuveganna og
hins vegar fjáröflun til einstakra framkvæmda
á vegum ríkisins, sem eðli málsins samkvæmt
eru á þess vegum, en ekki er af ýmsum ástæð-
um auðið eða eðlilegt að verja sama ár fé til
að fullu úr ríkissjóði. Þessi vinnubrögð hafa
reynzt mjög vel og er nauðsynlegt að útfæra
þessa áætlunargerð meira, þannig að hún nái
einnig til framkvæmda sveitarfélaganna. Enn-
fremur þyrfti að vera auðið að gera sér grein
fyrir fjárfestingarfyrirætlunum einkaaðila. Að
vísu er þetta gert að töluverðu leyti í sam-
bandi við fjárfestingalánasjóðina, en þó er
alltaf töluvert af framkvæmdum, sem liggja
utan þeirra ramma. Er æskilegt að geta fyrir-
fram fylgzt sem allra bezt með fjárfestingar-
framkvæmdum til þess að geta í tæka tíð hafizt
handa, ef um ofþenslu virðist ætla að verða
að ræða. Okkur er sagt af hálfu Framsóknar-
manna, að eitt meginatriðið í hinni leiðinni
sé, að það eigi að raða framkvæmdum, en þó
án þess að taka upp höft. Með framkvæmda-
áætlanagerð ríkisins og starfi Efnahagsstofn-
unarinnar er í fyrsta sinn gerð kerfisbundin
tilraun til þess að gera sér grein fyrir fram-
kvæmdum í þjóðfélaginu fyrirfram og með sér-
stökum fjáröflunaraðgerðum að stuðla að því,
að þær framkvæmdir sitji fyrir um fjármagn,
sem brýnust nauðsyn er að komist í fram-
kvæmd. Eigi að útfæra þessa röðun fram-
kvæmda lengra en gert hefur verið í tið núver-