Landsfundur Sjálfstæðisflokksins - 01.12.1967, Blaðsíða 86

gerð grundvallarbreyting á stofnlánakerf i
sjávarútvegsins með sameiningu Stofnlána-
deildar og Fiskveiðasjóðs. Þá hefur og síðustu
árin orðið gerbylting í starfsemi Iðnlánasjóðs
og fjáröflun til hans bæði með hækkun ríkis-
framlags og framlags frá iðnaðinum sjáflum.
Ennfremur hefur verið settur á laggirnar
sérstakur lánasjóður sveitarfélaga, ferðamála-
sjóður og síðast Stofnlánadeild verzlunarfyr-
irtækja, en til uppbyggingar og fjárfestingar
í verzlun hefur hingað til enginn sjóður lánað
neitt. Með löggjöfinni um framkvæmdasjóð,
hefur síðan endahnúturinn verið bundinn á
kerfisbundna uppbyggingu lánasjóða atvinnu-
veganna, en framkvæmdasjóðurinn á að ann-
ast milligöngu um fjáröflun vegna fram-
kvæmdaáætlunar ríkisins ár hvert, þ. á m. til
umræddra stofnlánasjóða, og gæta þess, að
fjárfestingarféð, sem til ráðstöfunar er á
hverjum tíma sé sem hagkvæmast notað fyrir
þjóðfélagið. Þessar ráðstafanir allar hafa
grundvallarþýðingu fyrir efnahags- og fjár-
málakerfi þjóðarinnar.
Góð afkoma ríkissjóðs forsenda
verðstöðvunar.
Á árinu 1963 var verulegur greiðsluafgang-
ur hjá ríkissjóði og var þá ákeðið að leggja til
hliðar 100 millj. kr. til þess að mæta væntan-
legum áföllum. Skjótt kom í ljós, að þessi ráð-
stöfun hafði verið skynsamleg, því að þegar á
árinu 1965 varð mikill greiðsluhalli hjá ríkis-
sjóði eða um 250 millj. kr., og þrátt fyrir
ýmsar ráðstafanir, sem þegar voru gerðar á
því ári, til þess að bæta afkomu ríkissjóðs,
varð enn greiðsluhalli á árinu 1965, sem nam
rúmum 90 millj. kr. Árið 1966 hefur afkoma
ríkissjóðs hins vegar orðið betri en nokkru
sinni áður og gireiðsluafgangur ríkissjóðs
orðið 474 millj. kr. Þessi mjög hagstæða af-
koma ríkissjóðs hefur gert mögulegt að greiða
að fullu rekstrarhalla áranna 1964 og 1965,
ef notaðar eru einnig þær 100 millj. kr., sem
geymdar voru frá árinu 1963. Er því aftur
komið jafnvægi á í viðskiptum ríkissjóðs og
Seðlabankans, en það er hin brýnasta nauð-
syn á þenslutímum, að ekki sé um greiðslu-
halla að ræða hjá ríkissjóði. Til þess að menn
gerisér enn gleggri grein fyrir því, hversumik-
ilvæga þýðingu góð afkoma ríkissjóðs hefur
fyrir efnahagskerfið í heild og fyrir atvinnu-
vegina, má á það benda, að á sl. ári námu
lánveitíngar bankanna, þrátt fyrir aÍÍar kvart-
anir um ófullkomin lán, yfir 200 millj. kr.
hærri upphæð en öll aukning innlána var á
sama tíma. Þessi óeðlilega útlánaaukning bank-
anna hefði getað haft mjög alvarleg áhrif í
efnahagskerfinu, ef ekki hefði komið til mót-
vægis hin mjög góða afkoma ríkissjóðs. Hin
góða afkoma ríkissjóðs á sl. ári hefur því
beinlínis valdið því, að bankakerfinu reyndist
auðið það ár að verja til atvinnuveganna mun
meira fé en ella hefði verið auðið að gera.
Má því ekki vanmeta þýðingu þess, að góð af-
koma sé hjá ríkissjóði. Ekki síður er það þó
mikilvægt, að þessi góða afkoma ríkissjóðs á
síðastliðnu ári er blátt áfram forsenda þeirr-
ar verðstöðvunarstefnu, sem ríkisstjórnin nú
hefur markað og á áreiðanlega almennings-
hylli, samhliða því, að orðið hefur að hækka
niðurgreiðslur um hundruð milljóna til þess
að halda verðlagi í skefjum. Þá hefur verðfall
útflutningsframleiðslunnar valdið því, að til
viðbótar hefur ríkið orðið að leggja fram
álíka fjárhæð til stuðnings sj ávarútveginum.
Hefði einhvern tíma þótt í frásögu færandi, ef
auðið hefði verið að gera slíkar tvíhliða ráð-
stafanir, er námu svo stórkostlegum fjárhæð-
um, án þess að þurfa að grípa til neinnar
nýrrar skattálagningar.
Aukið athafnafrelsi og frjáls verzlun.
Aukið athafnafrelsi og frjáls verzlun hefur
verið eitt höfuðeinkenni viðreisnartímabilsins,
og hefur hvort tveggja átt sinn stóra þátt í að
bæta lífskjör þjóðarinnar. En grundvöllur
þessara mikilvægu framfara er ákveðin stefna
í peningamálum, fjármálum ríkisins og efna-
hagsmálum almennt. Er nauðsynlegt að leggja
á þetta ríka áherzlu vegna þess einmitt, að á
þessu sviði er mjög reynt að villa um fyrir
mönnum. Frelsi í athöfnum og viðskiptum
koma ekki af sjálfu sér, það þekkjum við af
langri reynslu hafta og vandræða. Þegar nú-
verandi stjórnarstefna var mörkuð, þá var
traust þjóðarinnar erlendis þrotið og lán með
eðlilegum hætti var hvergi auðið að fá. Vegna
skynsamlegra efnahagsráðstafana 1960 tókst
að fá stuðning alþjóðlegra fjármálastofnana
til þess að koma á frjálsum viðskiptum í land-
inu og auknu athafnafrelsi. Árangur þessarar
stefnu varð sem menn höfðu vonað, þannig að
á skömmum tíma tókst að endurgreiða öll þau
gjaldeyrislán, sem fengin voru í sambandi við
84