Bændablaðið - 27.04.2023, Qupperneq 10

10 Bændablaðið | Fimmtudagur 27. apríl 2023
FRÉTTIR
Reykjabúið ehf auglýsir eftir röskum aðila til að taka að sér þrif
á fuglahúsum í Ölfusi.
Fuglahús eru mokuð og sápu þrifin eftir hverja eldislotu.
Áríðandi að viðkomandi temji sér verklag og umgengnisreglur
sem gilda í svona starfsemi.
Nánari upplýsingar veitir Jón Magnús,
s. 566 8250 - reykjabuid@kalkunn.is
Atvinna í boði
Reykjabúið ehf / Ölfus
Reykjabúið ehf, 271 Mosfellsbæ
Ungneyti hröktust
eftir þreifandi byl
– Girðingar tjónuðust og gripir féllu niður í á
Útigangsgripur að vetri. Mynd / Jón Eiríksson
Nautgripirnir sem fundust
dauðir í fjörum á Suðurlandinu
í kringum páska voru geldneyti
sem hröktust eftir óveður í byrjun
mars. Sautján ungneyti stungu af
og þar af voru sex sem drápust
við að falla í á. Fjögur hræ hafa
fundist undanfarnar vikur.
Eigandi gripanna, sem ekki vill
vera nafngreindur, segir að aðstæður
hafi verið einstaklega erfiðar þarna
og girðingar tjónuðust í veðrinu.
Skafrenningur olli skaflamyndun
og fylltust skurðir og lægðir í
landslaginu af snjó. Hann segist ekki
hafa upplifað álíka veður, en skyggni
var nokkrir metrar þegar verst lét.
Hann segir sína útigangsgripi hafa
aðgang að rúmgóðu skjóli sem
uppfyllir aðbúnaðarreglugerðir –
þ.e. lokað á þrjár hliðar og með þaki.
„Ef ég hefði reynt að líta til með
þeim í þessu veðri hefði ég farið
út í þreifandi byl og þá hefði ég
allt eins getað orðið úti. Þar sem
ég vissi að þær voru með nóg hey
við skjólið átti ég von á því að þær
myndu hanga þar,“ segir bóndinn.
Hann telur ungneytin hafa farið á
flakk um það leyti sem veðrinu var
að slota – skömmu áður en hann kom
til að líta til með þeim. Allir vegir
og slóðar voru ófærir, sem gerðu
það að verkum að hann náði ekki
til þeirra fyrr.
Sá hóp handan árinnar
Þegar bóndinn fór að gefa
ungneytunum sá hann að marga
einstaklinga vantaði í hópinn. „Þá
fór ég að leita um allt. Óttaðist
jafnvel að það hefði snjóað yfir
þær, þannig að ég gekk með
bökkum og stikaði niður eins og
við snjóflóðaleit. Svo fann ég för
og sá hvert þær fóru,“ segir hann,
en fljótlega eftir það sá hann
nautgripi handan árinnar. Þeim var
gefið gróffóður við fyrsta tækifæri
og smalað heim daginn eftir. „Það
var brugðist eins hratt við og hægt
var.“
Féllu í gegnum fönn
Bóndinn segir kýrnar hafa gengið
á þriggja til fjögurra metra djúpum
snjóskafl sem huldi djúpan ál í ánni
rétt við bæinn. Ellefu nautgripir
komust óhultir yfir, en fönnin gaf
sig með þeim afleiðingum að sex
lentu í ánni og hlutu af því bana.
Þegar hann sá að vantaði í hópinn
hóf hann leit um haga og fjörur
og tilkynnti Matvælastofnun um
atvikið, eftir að hafa leitað af sér
allan grun. Málið hefur einnig
komið á borð lögreglu og segir
bóndinn því vera lokið af hálfu
áðurnefndra stofnana.
Málið hefur tekið á bóndann,
enda hefur umræðan í fjölmiðlum
hljómað þannig að um búskussahátt
sé að ræða.
„Það er ekki glæsilegt hjá
manni dýrauppeldið ef maður er
dauður úti í skafli,“ segir hann,
sem telur aðstæður hafa verið
óviðráðanlegar. Hann kemur ekki
undir nafni þar sem hann vill
ekki verða fyrir aðkasti frá fólki
sem þekkir ekki atvik málsins.
Aðspurður um fjárhagslegt tjón
telur hann tapið liggja á bilinu ein
til tvær milljónir króna.
Voru merktar fyrir atvikið
Þegar fréttir bárust um ómerkt
kýrhræ í fjöru undir Eyjafjöllum
taldi bóndinn það ekki tengjast sér,
því allir hans gripir hafi verið með
eyrnamerkingar. Þegar merktur nár
fannst skömmu síðar fór hann að
grennslast fyrir hvort viðkomandi
hefði verið frá sér. Hann hefur oft
lent í að merki brotni eða detti úr
gripum við lítið hnjask, sem hefur
gerst í tilfelli ómerktu gripanna sem
fundust fyrst.
Bóndinn segir aðstæður
hafi almennt verið góðar fyrir
útigangsgripi í vetur, því þrátt fyrir
mikinn kulda hafi verið þurrt.
/ÁL
Grænbók um
sjálfbært Ísland
Drög að grænbók um sjálfbært
Ísland hafa verið sett í samráðsgátt
stjórnvalda til umsagnar.
Um er að ræða fyrsta skrefið
í mótun stefnu fyrir Ísland um
sjálfbæra þróun og á sér rætur í
víðtæku samráði sem farið hefur
fram á vettvangi Sjálfbærniráðs á
undanförnum vikum og mánuðum.
Drögunum að grænbók er skipt
upp í kafla eftir málefnasviðum og
undir kaflanum um stöðulýsingu
og stöðumat, þar sem fjallað er um
tiltekin viðfangsefni sem stjórnvöld
og aðrir lykilaðilar vinna að varðandi
meginstoðir sjálfbærrar þróunar,
má finna innlegg Bændasamtaka
Ísland (BÍ) og Samtaka fyrirtækja
í landbúnaði (SAFL) til stöðu mála.
Sjálfbærni lykilþáttur
BÍ segja sjálfbæra nýtingu lands
og annarra auðlinda vera lykilþátt í
umhverfisstefnu landbúnaðar.
„Í landnýtingarmálum eiga
bændur að leiða umræðuna og
stefna að því að öll landnýting
til landbúnaðar sé sjálfbær til
lengri tíma. Til þess að ná slíkum
markmiðum getur þurft að ráðast í
umfangsmikil landbótaverkefni á
einhverjum svæðum og jafnvel friða
önnur. [...]
Ótal dæmi er hægt að nefna þar
sem bændur geta verið leiðandi í
umhverfismálum. Lífrænan úrgang er
hægt að nýta sem áburð, hliðarafurðir
er hægt að nýta sem fóður og
miklir möguleikar eru í vistvænni
orkuframleiðslu á bændabýlum. Með
umhverfisstefnu sem sett hefur verið
fram til ársins 2030 vilja BÍ skerpa
á áherslum íslensks landbúnaðar í
umhverfismálum og hvetja bændur
og landbúnaðinn í heild til að huga
að vistbætandi verkefnum.
Umhverfisstefnan á að vera
leiðarljós, hvatning og verkfæri
til jákvæðrar ímyndarsköpunar og
grunnur sem framtíðarsamstarf bænda
og stjórnvalda í umhverfismálum
byggir á,“ segir í innleggi BÍ.
Framleiðslan færist nær
efnahagslegri sjálfbærni
SAFL telja að mikilvægt sé að tryggja
að grunnframleiðsla í landbúnaði
búi við góð rekstrarskilyrði
svo að framþróun og nýsköpun
megi njóta sín og hægt verði að
ráðast í fjárfestingar og verkefni
með það að markmiði að auka
verðmætasköpun með sjálfbærni og
lágmarkskolefnislosun íslenskrar
matvælaframleiðslu að leiðarljósi.
Með því að auka hagræðingu í
slátrun og vinnslu kjötafurða yrði
framleiðsla arðbærari og starfsemin
myndi færast nær efnahagslegri
sjálfbærni. Þannig yrði bæði
efnahagsleg og félagsleg sjálfbærni
byggðarlaga, þar sem kjötframleiðsla
er stunduð, mun traustari en ella.
SAFL telja að raforkukostnaður spili
mikilvægt hlutverk í uppbyggingu
sjálfbærrar matvælaframleiðslu.
Mikilvægt sé að tryggja frekari
jöfnun kostnaðar til að styðja við það
markmið stjórnvalda að byggja upp
græna matvælaframleiðslu um land
allt. Þá þurfi að bjóða upp á skilvirkari
lausnir á sviði úrgangsmála og efla
þannig möguleika úrgangs til að fara
inn í hringrásarhagkerfi.
Katrín Jakobsdóttir hefur boðið
almenningi um allt land til opinna
samráðsfunda um sjálfbært Ísland
og verða þeir tveir síðustu haldnir
27. apríl, á Ísafirði og 4. maí með
fjarfundarfyrirkomulagi. Nánari
upplýsingar um fundina má finna á
vef Stjórnarráðs Íslands. /smh
Evrópskir bændur uggandi
Mikil aukning á innflutningi
á kjúklingakjöti og eggjum
frá Úkraínu til landa
Evrópusambandsins veldur
evrópskum bændum áhyggjum.
Á fyrstu tveimur mánuðum ársins
2023 var 94% meira alifuglakjöt
sent frá Úkraínu til Evrópu en árinu
áður. Umfangið nam rúmum 32.000
tonnum. Í frétt miðilsins Poultry
World er þó sagt að eggjaútflutningur
Úkraínu til Evrópusambandsins
skyggi á kjötið. Aukningin þar er
vel yfir 1000% á fyrstu tveimur
mánuðum ársins.
Þessi mikla aukning hefur
vakið umræður meðal evrópskra
alifuglasamtaka sem segja að
óhóflegur útflutningur á úkraínsku
alifuglakjöti og eggjum geti ógnað
staðbundinni framleiðslu.
„Vandamálið er að úkraínskir
framleiðendur þurfa ekki að fara
að gæða- og dýravelferðarstöðlum
sem gilda í Evrópusambandinu.
Fyrir vikið geta þeir framleitt
mun ódýrar en við,“ er haft eftir
Pawel Podstawka, formanni
framkvæmdanefndar The Poultry
Meat Promotion Fund. Undir þetta
tekur Dariusz Goszczynski, forseti
alifuglaframleiðenda í Póllandi, í
fregn Poultry World og bendir á
að næstum allur innflutningur á
alifuglakjöti komi frá einu úkraínsku
fyrirtæki, MHP.
„Frá júní 2022 hafa 700
vörubílar hlaðnir kjöti farið inn í
Evrópusambandið í hverjum mánuði.
Sumir þeirra fóru til Hollands, þar sem
þetta fyrirtæki er með verksmiðjur
sínar og eftir endurpakkningu var
kjötinu dreift um ESB á verði sem
var óframkvæmanlegt fyrir okkur,“ er
haft eftir honum. Goszczynski tekur
verðdæmi og segir að úkraínskar
kjúklingabringur séu á markaði
fyrir 13-14 pólsk zloty (pln) fyrir
kíló, sem jafngildir 400-450 krónum,
þegar pólskir framleiðendur ná ekki
upp í kostnað ef verðið er undir 19
pln, eða um 600 kr.
Samkvæmt upplýsingum frá
Guðmundi Svavarssyni, formanni
búgreinadeildar alifuglabænda,
telst lágmarksverð fyrir heilan
ferskan fugl um 800 kr/kg til að
framleiðsla standa undir kostnaði
hér á landi. Hreinar ferskar bringur
í hefðbundnum búðapakkningum
þurfa að kosta að lágmarki 2.000
kr/kg í heildsölu til að framleiðslan
borgi sig.
Flutt voru inn rúm 120 tonn
af úkraínsku kjúklingakjöti á
fyrstu tveimur mánuðum ársins.
Meðalkílóaverð á því var 543 krónur
samkvæmt tölum Hagstofunnar.
/ghp
Nýir skrifstofukjarnar
Fyrirtækið Regus opnaði á
dögunum nýjan skrifstofukjarna
á Siglufirði og Stykkishólmi. Þar
eru nú tugir starfsstöðva sem
fólk og fyrirtæki geta leigt, bæði í
opnum og lokuðum rýmum.
Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir
háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunar-
ráðherra opnaði kjarnann á
Siglufirði. Hún sagði af því tilefni að
ánægjulegt væri að einkaframtakið
mæti með skrifstofurými meðal
annars fyrir störf sem eru óháð
staðsetningu. Rýmin byggju til
einstök tækifæri fyrir Fjallabyggð
og auki samkeppnishæfni
sveitarfélagsins.
Í tilkynningu segir Erna Karla
Guðjónsdóttir, framkvæmdastjóri
Regus á Íslandi, að æ fleiri sjái
kostinn í því að vera ekki með fasta
skrifstofu heldur sinna vinnunni hvar
sem þeir eru hverju sinni.
Fyrirtækið rekur skrifstofukjarna
á þrettán stöðum á landinu núna en
stefnir á að fjölga þeim í 27 fyrir
árslok 2027.
/ghp