Bændablaðið - 27.04.2023, Blaðsíða 22

22 Bændablaðið | Fimmtudagur 27. apríl 2023
Midea Varmadæla
Arctic Series
- Loft í vatn -
Nýtt útlit - tekur lítið gólfpláss
Innbyggður neystluvatnstankur
Wifi tenging - hægt að stjórna og fylgjast
með úr snjalltæki
Hafðu samband við okkur og við
finnum réttu dæluna fyrir þig
Frábær verð
Umhverfisvænn
kælimiðill
Allt að 80% orkusparnaður
www.kaelitaekni.is
„Samúð með bændum
áþreifanleg í salnum“
– Upplýsingafundur um riðu í sauðfé á Laugarbakka
Um 300 manns sótti fundinn á Hótel Laugarbakka í Miðfirði. Mynd / Guðfinna Lára Hávarðardóttir
Opinn upplýsingafundur var
haldinn á Hótel Laugarbakka
þriðjudaginn 18. apríl vegna
riðutilfella í Miðfjarðarhólfi
sem þar voru nýlega staðfest í
fyrsta skipti.
Talið er að um 300 manns hafi
sótt fundinn, en að sögn Sigríðar
Ólafsdóttur, sauðfjárbónda í
Víðidalstungu, sem stýrði fundi,
komu fundargestir frá öllu
Norðurlandi vestra, Ströndum,
Borgarfirði og alveg vestan af
Snæfellsnesi. Fyrst og fremst
hafi verið um samstöðu- og
upplýsingafund að ræða en engar
eiginlegar niðurstöður komið fram.
Á dagskrá fundarins voru
framsögur þeirra Gunnars
Þorgeirssonar, formanns Bænda-
samtaka Íslands, Sigurborgar Daða-
dóttur yfirdýralæknis og Sigur-
bjargar Bergsdóttur, sérdýralæknis
sauðfjársjúkdóma hjá Matvæla-
stofnun, Karólínu Elísabetardóttur,
bónda í Hvammshlíð, og Jóhönnu
Bergsdóttur sálfræðings. Eftir
framsögur voru almennar umræður.
Vilja þátttöku ríkisins í kostnaði
„Það kom ekki neitt loforð um
framlag frá ríkinu á þessum fundi
enda bjuggumst við í sjálfu sér
ekkert við að það kæmi slíkt loforð
alveg á stundinni,“ segir Sigríður,
sem er varamaður í stjórn deildar
sauðfjárbænda hjá Bændasamtökum
Íslands. „Hins vegar kom fram sá
skýri vilji okkar að að ríkið taki þátt
með okkur í að greina allar kindur
á landinu, útrýma áhættuarfgerðum
og innleiða verndandi eins fljótt og
hægt er – enda sparar það peninga
fyrir ríkið til framtíðar.
Allir þingmenn sem voru á
svæðinu tóku mjög jákvætt í þessa
beiðni okkar og vonumst við þar með
til að það skili sér inn í störf Alþingis.
Við ætlum raunar ekki að hætta fyrr
en þessi beiðni okkar verður tekin til
raunverulegrar skoðunar.“
Handapat í stjórnsýslunni
Sigríður segir að fram hafi komið
óánægja hjá fundargestum með að
ekkert varaplan sé til staðar varðandi
förgun á þessum skrokkum sem búið
var lóga.
„Það er algerlega óásættanlegt
þetta handapat sem er búið að
vera í þeim málum af hálfu
Umhverfisstofnunar, matvæla-
ráðuneytisins og umhverfisráðu-
neytisins og er ekki bjóðandi þeim
bændum sem um ræðir að þurfa að
hafa áhyggjur af því hvað verður
gert við kindurnar þeirra eftir förgun,
ofan á allt annað álag sem er á þeim
á sama tíma. Sömuleiðis kom fram
gagnrýni bænda í hólfinu um skort á
upplýsingagjöf frá Matvælastofnun.
Samstaðan var í fyrsta, öðru og
þriðja sæti á þessum fundi. Samúð
með þeim bændum sem lentu í þessu
núna var allt að því áþreifanleg í
salnum, sem og baráttuvilji allra til
að kveða þennan vágest niður í eitt
skipti fyrir öll.“
Hvatningarræða formanns
Að sögn Sigríðar voru fundarmenn
ánægðir með erindin á fundinum.
„Umræður voru góðar og mál-
efnalegar þrátt fyrir allar þær
tilfinningar sem hafa ólgað í
samfélaginu undanfarna daga.
Trausti Hjálmarsson, formaður
deildar sauðfjárbænda hjá Bænda-
samtökum Íslands, flutti svo
hvatningarræðu í lok fundar.“
Guðfinna Lára Hávarðardóttir,
Stóra-Fjarðarhorni var Sigríði til
aðstoðar við fundarstjórn og Guðrún
Eik Skúladóttir, Tannstaðabakka var
fundarritari.
/smh
Stjórn Félags sauðfjárbænda
í Rangárvallasýslu lýsa yfir
stuðningi við ályktun fundar
sauðfjárbænda í Miðfirði
um innleiðingu viðauka VII í
reglugerð um setningu reglna
um forvarnir gegn, eftirlit með
og útrýmingu tiltekinna tegunda
smitandi heilahrörnunar, að því er
fram kemur í tilkynningu.
„Upp er komin alvarleg staða hjá
sauðfjárbændum í Miðfjarðarhólfi
þar sem riða greindist á tveimur
bæjum nú á vordögum 2023.
Félag sauðfjárbænda í Rangár-
vallasýslu sendir félögum sínum
fyrir norðan og sauðfjárbændum
öllum hlýjar kveðjur og vonar að
ekki greinist fleira fé með þennan
hræðilega sjúkdóm. Það er á allan
hátt ömurlegt að standa frammi fyrir
niðurskurði á þessum árstíma þegar
ær eru komnar að burði.
Félag sauðfjárbænda í
Rangárvallasýslu lýsir yfir
stuðningi við ályktun sem fundur
sauðfjárbænda í Miðfirði sendi frá
sér þann 16. apríl síðastliðinn og
hvetjum við einnig matvælaráðherra
til að innleiða nú þegar viðauka
VII í heild við ESB-reglugerð nr
999/2001 sem tók gildi á Íslandi
2012 (reglugerð 41/2012), en sá kafli
var undanskilinn við innleiðingu
reglugerðarinnar.
Verndandi arfgerðir fyrir riðu
hafa fundist á Íslandi og skorum við
á stjórnvöld að leggja meiri áherslu
og fjármagn á allar mögulegar leiðir
til að flýta dreifingu þeirra um
landið til að koma megi í veg fyrir
kostnaðarsaman og sársaukafullan
niðurskurð í náinni framtíð,“ segir
í tilkynningu frá stjórn Félags
sauðfjárbænda í Rangárvallasýslu.
/ghp
Stuðningsyfirlýsing
FRÉTTASKÝRING
Til dæmis vegna kostnaðar við
greiningarnar. „Á meðan við
verðum núna fyrstu árin að mestu
með arfblendna gripi þá er algjört
lykilatriði að þessu sé fylgt vel eftir.
Það er augljóst að það þarf að koma
miklu meiri peningur inn í þetta –
heildarkostnaðurinn við þetta getur
numið yfir 100 milljónum á ári,“
segir hann og leggur áherslu á að
það sé ekki gott að ætla sér að rækta
upp riðuþolinn stofn á Íslandi með
of miklum hraða sem kæmi þá mjög
niður á ræktunarstarfinu.“
Fyrir ræktunarstarfið fram undan
væri best ef aðkoma stjórnvalda
fælist í beinum stuðningi við þau
verkefni sem eru þegar í gangi, en
vissulega yrði þátttöku Íslenskrar
erfðagreiningar í arfgerðagreiningum
tekið fagnandi – en hugmyndir
hafa verið uppi um slíka aðkomu.
Stjórnvöld geti flýtt verulega fyrir
þróuninni að því að gera allan
íslenska stofninn riðuþolinn, en
núverandi áætlanir ganga út frá því
að á næstu tíu árum verði verndandi
arfgerðir orðnar verulegar útbreiddar
í landinu.
Lykilatriði að yfirdýralækni verði
veittar heimildir
Eyþór tekur vel í hugmyndir
yfirdýralæknis um breytt
fyrirkomulag í riðuvörnum. „Jú,
það er lykilatriði að yfirdýralækni
séu veittar heimildir til að ákveða
eitthvað annað en heildarniðurskurð
og að hægt sé að taka tillit til
verndandi arfgerða.
Samkvæmt Evrópureglugerðinni,
sem mér skilst að tillögurnar taki mið
af, þá hafa yfirvöld tækifæri til að
velja mismunandi leiðir þegar upp
koma riðutilfelli; í fyrsta lagi að
skera allt niður eins og hér er gert,
skera allt niður nema verndandi
arfgerðir eða bara jafnvel að skera
sýkta gripi þó það séu ekki mikið
af verndandi arfgerðum í hjörðinni.
Þá eru bændur bara skikkaðir til að
innleiða verndandi arfgerðir mjög
hratt.
Ég tel að það væri æskilegt að
yfirdýralæknir hafi slík verkfæri til
að geta beitt eftir því sem við á. Í
öllu falli þarf að klára breytingar
á núgildandi reglugerðum þannig
að þær taki mið af því að hér er
gjörbreytt staða. Ég held að allir
séu sammála um það að lykillinn
að sigrinum felst í markvissum
kynbótum fyrir þolnum arfgerðum.“
Eyþór Einarsson, ráðunautur hjá Ráðgjafarmiðstöð landbúnaðarins, segir
lykilatriði að yfirdýralækni verði veittar auknar heimildir. Mynd / RML
Yfirlýsing frá Félagi sauðfjárbænda
í Borgarfjarðarhéraði
Félag sauðfjárbænda i Borgar­
fjarðarhéraði sendir nágrönnum
sínum í Miðfjarðarhólfi hlýjar
kveðjur með von um að ekki greinist
fleira fé með þennan hræðilega
sjúkdóm sem riðuveiki er.
Jafnframt skorar félagið á
matvælaráðuneytið, Mast og
sveitarstjórnir Borgarbyggðar og
Hvalfjarðarsveitar að þær hlutist
til um stóraukið viðhald og eftirlit
sauðfjárveikivarnargirðinga,
einkanlega á milli Borgarfjarðar
og Húnavatnssýslna, í ljósi nýlegra
riðusmita í Miðfjarðarhólfi.
Stjórn FSB