Úrval - 01.10.1944, Page 76

74
ÚRVAL
saman. Með frekari tilraunum
fundu þeir að blóð mannsins
hagaði sér á sama hátt við líkar
aðstæður. Fimmtán af hundraði
allra Ameríkubúa reyndust haf a
þetta efni í blóðinu. Hjá hinum
85 af hundraði geta samt orðið
vandkvæði vegna þess að blóð
mæðrana gerir sínar gagnráð-
stafanir, er miða að þvi, að blóð
þeirra verði ónæmt fyrir blóð-
einkennum fóstursins. Við þetta
geta blóðkornin hlaupið í kekki.
Til allrar hamingju eru það
aðeins þrír af þúsundi, sem
þannig er ástatt um, og jafnvel
hjá þeim veldur þetta eng-
um miska fyrst í stað.
Kona getur átt eitt og jafn-
vel tvö börn með manni, er
hefir Rh í blóðinu án þess að
nokkuð slys verði af. Eftir það
myndast venjulega mótvægi í
blóði móðurinnar, sem leiðir af
sér hin örlagaríku fósturlát.
Mönnum kann að leika hugur
á að vita, hvort ekki sé hægt að
koma í veg fyrir þessa blóð-
styrjöld í fóstrinu — en slík
ráð eru ófundin enn. Að sjálf-
sögðu má segja sem svo, að
betur fari á því að fóik, er hefir
svona óskilt blóð í æðum, geti
ekki börn saman, og eru þá líka
sagnir um það, að ung stúlka
ensk sagði upp unnusta sínum
er hún fékk að vita að hann
hafði Rh í blóðinu. En jafnvel
þótt svo hefði verið þurfti það
ekki að vera svo sérlega áhættu-
samt fyrir hana, nema að fyrir
henni hafði vakað barnmörg
fjölskylda.
Við blóðgjafir og yfirfærslur
var þess til skamms tíma ekki
gætt, hvort blóðgjafinn og
sjúlingurinn hefðu Rh í blóðinu.
Meira að segja getur vel hafa
átt sér stað, í tilfellum þar sem
um ólíkt blóð var að ræða, að
hið dulda Rh hafi beinlínis
verið dauðaorsök sjúklingsins,
þrátt fyrir eða einmitt vegna
blóðyfirfærslunnar.
Nú hefir þetta sem betur fer
breyzt. Sjúklingur, er blóðgjaf-
ar verða aðnjótandi, þarf ekki
að óttast, að honum sé gefið
blóð, sem honum stafi hætta af.
Með einfaldri aðferð má fram-
kvæma Rh próf og það jafnvel
við hin erfiðu skilyrði vígvall-
ana, þar sem beinnar blóðyfir-
færzlu er oft þörf. Rh próf þessi
koma í stað venjulegra blóð-
rannsókna og geta bjargað
ótölulegum fjölda mannslífa. í
barnsfaðernis málum getur Rh
efnið í blóðinu verið æðsti dóm-
ari. Hann getur úrskurðað mann