Skinfaxi - 01.03.2019, Blaðsíða 11

SKINFAXI 11
ara og krakka saman í ákveðið verkefni sem er annað en að sparka
eða kasta bolta eða vera í frjálsum eða eitthvað. Það næst oft á
tíðum að þjappa hópnum betur saman með þess háttar starfi. Mér
finnst líka að fjölga eigi svona verkefnum.“
Koma boðskapnum út í hreyfinguna
En hvað getur stjórn UMFÍ gert í umhverfismálum?
„Við vitum ekki mikið um hvað hreyfingin öll er að keyra mikið
eða fljúga langar vegalengdir á ári. Það væri hægt að byrja á því
að taka saman upplýsingar í þessu sambandi. Þá væri auðveldara
að sjá hvað þurfi virkilega að gera til að kolefnisjafna ungmenna-
félagshreyfinguna á Íslandi. Ég veit að þetta verður ekki stórt mál.
En engu að síður þarf að vinna grunnvinnuna heima. Síðan er ekki
nóg að stjórn UMFÍ geri eitthvað. Það þarf að koma boðskapnum
út í hreyfinguna og fá öll ungmennafélög, ekki tíu eða fimmtán held-
ur öll, til að búa til sína eigin umhverfisstefnu. Svona plögg þurfa
ekki að vera yfirgripsmikil eða löng. Þetta er kannski hálf blaðsíða
A4, en með mikilvægum punktum um hvað ungmennafélagið sé að
gera í sambandi við umhverfið. Þá þurfum við að fara svolítið lengra
heldur en bara að binda kolefni. Það eru ýmsir fleiri þættir sem þarf
að taka tillit til, t.d. í íþróttahúsum. Ég veit að mörg íþróttahús eru
nú þegar komin með sína umhverfisstefnu eins og með umhverfis-
vænar sápur og allt mögulegt í því sambandi,“ segir hann.
Allt er undir, meira að segja fundir og fundahöld. Marka þarf
góða stefnu um þá viðburði, að mati Björns. „Plastið er náttúrlega
á útleið. Við eigum að segja árið 2020 að við notum ekki plast leng-
ur á fundum, við kaffidrykkju eða við önnur tilefni. Umhverfisvænar
vörur eru til sem eru ekkert dýrari en plastvörur og þær eigum við
frekar að nota.“
Stjórn UMFÍ þarf að byrja á sjálfri sér
Björn segir umhverfismál UMFÍ verða að byrja heima, það er að
segja með því að stjórn UMFÍ marki sína eigin stefnu og vinni eftir
henni. Undir þetta falla, auk plastnotkunar á skrifstofu, skipulag
funda og kaffistofu, akstur stjórnar og starfsmanna, flug og fleira.
Hann bendir á að það sé margt annað sem hægt sé að taka tillit til
eins og pappírsnotkun og að annað skipulag miðist út frá umhverfis-
sjónarmiðum og stefnu UMFÍ.
„Stjórnin þarf að byrja á því að taka til í sínum ranni svo að hún
geti gefið út að hún sé búin að vinna verkið og koma þeim skilaboð-
um út að það hafi ekki verið flókið eða erfitt. Síðan er hægt að fara
út í hreyfinguna og endurtaka leikinn hjá sambandsaðilum og aðild-
arfélögum. Ég held að umhverfisstefna UMFÍ sé ágæt en hún þarf
að fara niður í smærri einingar. Jafnvel þarf að ganga svo langt að
stjórnir félaga og þjálfarar vinni eftir umhverfisstefnu.“
Flestir fundir orðið á netinu
Björn vinnur sjálfur mikið á landsvísu og segist nánast vera hættur
að ferðast. „Ég er bara á netinu því að fundirnir eru flestir komnir
þangað. Þannig hef ég sem einstaklingur náð að laga kolefnismálin
hjá mér. Þetta er það sem hreyfingin þarf líka að gera og fylgja því
eftir með aðgerðaáætlun. Stóra málið er að það er ekki nóg að
setja stefnuna heldur þarf líka að setja sér markmið og fylgja þeim
eftir. Það er óþarfi að taka skrefið alla leið strax. Það má gera þetta
eins og „Græn skref“ bjóða upp á hjá Umhverfisstofnun. Þar eru
tekin græn skref í áföngum. Umhverfisstofnun fylgir þeim. Þeir sem
taka þátt í þeim verða að fara skref fyrir skref alla leið og klára þau
öll. Fólk þarf að sýna fram á að tekið hafi verið tillit til þessa eða
Græn skref
„Græn skref í ríkisrekstri“ er hvatakerfi fyrir allar framsæknar
og ábyrgar stofnanir ríkisins sem vilja vinna markvisst að
umhverfismálum. Við innleiðingu Grænna skrefa er gátlistum
fylgt og viðurkenningar eru síðan veittar fyrir hvert Grænt
skref sem tekið er, en skrefin eru samtals fimm. Upphaflega
var verkefnið þáttur í því að innleiða og framfylgja stefnu ríkis-
ins um vistvæn innkaup og grænan ríkisrekstur til ársins
2016.
Núna samræmist verkefnið
aðgerðaáætlun Íslands í
loftslagsmálum um að
draga úr losun
gróðurhúsaloft-
tegunda og
stuðla að aukinni
kolefnisbindingu
þannig að Ísland geti
staðið við markmið
Parísarsamningsins til
2030 og markmið ríkis-
stjórnarinnar um kolefnis-
hlutleysi árið 2040.
ULM 2020
kolefnisjafnað
Uppi eru hugmyndir um að kolefnisjafna Unglingalandsmót
UMFÍ á Selfossi árið 2020. Það yrði gert í anda markmiða
UMFÍ og þeirrar tillögu sem lögð var fram á sambandsþingi
UMFÍ. Hún fól í sér að leitast verði við að lágmarka neikvæð
áhrif af starfsemi og viðburðum UMFÍ. Björn segir Sunnlend-
inga geta tekið þátt í því.
„Við hjá Skógræktinni á
Suðurlandi erum tilbúin að
aðstoða við undirbúning
og framkvæmd kolefnis-
jöfnunarinnar,“ segir hann.
hins, svo sem breyttrar innkaupastefnu og þvíumlíks í átt til grænni
skrefa.“
Björn segir Umhverfisstofnun hafa vandað mjög til verkefnisins
„Græn skref“. Það sé góð fyrirmynd að grænum skrefum UMFÍ.
UMFÍ geti einnig leitað til stofnana sem eru að vinna í umhverfis-
málum. Þar á meðal séu Landgræðslan, Skógræktin og Landbún-
aðarháskólinn. Allir séu tilbúnir að veita upplýsingar til að taka
græna skrefið.
„Nú eru að fara af stað stór verkefni á landsvísu eins og verkefn-
ið við Þorlákshöfn. Þar á að gróðursetja á mörg þúsund hektara
svæði. Þar geta félög komið og gróðursett. Fyrir norðan er Hóla-
sandur að fara af stað. Síðan eru Hekluskógar og fleiri önnur verk-
efni. Landgræðslan á lönd úti um allt og jafnvel Skógræktin, sem
félög geta fengið að gróðursetja í til þess að taka þátt í þessari
kolefnisjöfnun,“ segir hann.
Að lokum bendir Björn á að ungmennafélagshreyfingin geti komið
af krafti inn í umræðuna um umhverfismál. „Unga fólkið hefur sett
þessi mál á dagskrá á heimsvísu. UMFÍ á að skapa umgjörð fyrir
unga fólkið hér á landi til að hafa áhrif á umræðuna, gera því kleift
að koma sjónarmiðum sínum á framfæri og sjá til þess að tillit verði
tekið til þeirra. Þátttaka ungs fólks í umhverfismálum er ómetanleg og
trúlega eina leiðin sem við höfum til að leiða mörg brýn umhverfis-
mál til varanlegrar úrlausnar til framtíðar. Framtíðin er framtíð unga
fólksins.“
Ég held að umhverfis-
stefna UMFÍ sé ágæt
en hún þarf að fara
niður í smærri einingar.