Heima er bezt - 01.11.2008, Blaðsíða 8

Gamla múrsteinshúsið á Hesteyri, sem Eiríkur Isfeld
reisti. Mynd: Rannveig Þórhallsdóttir.
Geta má þess til gamans, að í einu ferðalaginu til Mjóaijarðar
varð ævisagnaritari vitni að því að tignarlegt hreindýr synti
þvert yfír ijörðinn frá Hesteyri að Kolableikseyri, rétt eins og
það hefði verið að sannreyna þjóðsöguna á eigin skinni.
Strandlengja Hesteyrar er um þriggja kílómetra löng,
landið skriðurunnið en vel gróið og hvergi klettar með sjó.
Hesteyrarland er frekar stórt, innan við bæinn em Hesteyrarflug
og Langaijall fyrir ofan. Utan við bæinn eru tvö dalverpi,
Hesteyrardalir, og aðskilur Miðfell dalina, austurendi
Langaijalls og Hesteyrarfluga og suðvesturhom Ekrutinda
til beggja handa. Vatnsföll mynda fossa úr hvomm dal fyrir
sig. Nokkur skriðuhætta er í Hesteyrarlandi og sagnir af
snjóflóðum í gegnum tíðina. Engu að síður hefur Hesteyri
verið talin vera fremur farsæl jörð og auðveldara að afla
heyja og róa á fiskimið en víða í Mjóafirði.
A Hesteyri standa í dag tvö hús, annað múrsteinshús að
hmni komið, hitt yngra en má muna fífíl sinn fegri. Við húsið
stendur heimagrafreitur, hálfhrunið indíánatjald, gömul hlaða
og fuglakofi. Einhvem tíma hefur verið meiri myndarbragur
yfir heimilishaldinu á Hesteyri.
í lok 19. aldar og byrjun þeirra 20. voru tvö grasbýli á þar
og hétu þau Slétta og Nýibær, sem síðar varð Mýri. Viðvík
var ekki grasbýli, heldur hús sem stóð niðri á sléttlendi
niður af Hesteyrarbænum og kemur það síðar hér við sögu.
Viðvík var byggt 1905 og stóð til 1917, var ein hæð, þó með
íbúðarherbergjum í risi. Þar var oft þrísett.
Á þessum bæjum, stundum kölluðum Hesteyrarbæjunum,
bjó að hluta til og um tíma ísfeld-ættboginn.
Á Hesteyri var rekin sveitarverslun til ársins 1950. Þórann
Pálsdóttir Isfeld stofnaði verslunina, en sonur hennar og
föðurbróðir Önnu á Hesteyri, Eiríkur Guðmundsson ísfeld,
rak hana lengst af. Faðir Önnu tók síðan við versluninni
þegar bróðir hans lést.
Árið 1897, þann 24. nóvember, brann íbúðarhúsið Akur á
Hesteyri, hús útvegsbóndans Ólafs Guðmundssonar ísfeld.
Sem betur fer varð enginn mannskaði. Eyjólfur Jónsson
Waage missti, ásamt eiginkonu sinni Pálínu Guðmundsdóttur,
aleiguna í bmna að Nýjabæ á Hesteyri um miðjan júlí árið
1899. Allt er þegar þrennt er, því tæpum hundrað árum síðar,
árið 1977, brann íbúðarhúsið á Hesteyri. Varð sá atburður
örlagaríkur í lífi Önnu.
Ábúendur
Fyrstu skjalfestu ábúendurnar á Hesteyri voru bræðumir Einar
og Þórhallur Bjarnasynir. Áhugasömum um búsetusögu á
Hesteyri, sem og í Mjóafírði öllum, er bent á Mjófírðingasögur
Vilhjálms Hjálmarssonar sem út komu í þremur bindum hjá
Bókaútgáfu Menningarsjóðs á ámnum 1987-1990.
Föðurfólk Önnu á Hesteyri hefur búið þar frá árinu
1873. Guðmundur Guðmundsson eldri á Hesteyri fæddist
á Urriðavatni í Fellum árið 1834 og bjó á Hesteyri árin 1873-
1896. Fyrri kona Guðmundar hét Ingibjörg Vilhjálmsdóttir.
Guðmundur og Ingibjörg áttu saman soninn Vilhjálm sem
dó í barnæsku og dótturina Önnu Vilhelmínu.
Ingibjörg lést ung. Guðmundur kvæntist Þórunni Pálsdóttur
Isfeld árið 1863 og eignuðust þau tíu böm: Pálínu, Guðrúnu
Sigríði, Ólafíu, Ólaf, Karl, Eirík, Guðmund (lést ungur),
Jens Kristján, Guðmund yngri (föður Önnu á Hesteyri) og
Jón Isfeld.
Áður en Guðmundur og Þómnn fluttu til Mjóafjarðar bjuggu
þau á Vestdalseyri í Seyðisfirði. Stunduðu þau greiðasölu þar í
12 ár. Afkomandi þeirra á Seyðisfirði var Pálína Þorbjörnsdóttir
Waage verslunarkona og kær vinkona frænku sinnar Önnu á
Hesteyri. Guðmundur byggði myndarlegt timburhús á Hesteyri
árið 1879, einlyft með risi, og endurbyggði útihús.
Faðir Önnu Mörtu, Guðmundur Guðmundsson yngri,
var næstyngstur af systkinum sínum og átti heima alla ævi
á Hesteyri. Hann var fæddur á þar, 26. janúar 1882, og
var um fermingu þegar faðir hans dó. Upp frá árinu 1908,
488 Heima er bezt