Heima er bezt - 01.08.2009, Side 19

FráHull, 1930.
Stýrimaðurinn var lítill maður, svartskeggjaður, harðlegur og
hvatlegur. Hásetinn var stór vexti, skegglaus, búlduleitur og
alltaf brosandi. En bezt man ég eftir matsveininum; hann var
hér um bil sautján ára gamall, þreklegur piltur með ljóst hár og
rjóðar kinnar, og ég er viss um, að hann hefir ekki haft annað til
að bera en það, sem var gott. Hann var alltaf makalaust góður
við mig, og gaf mér margt gott að borða, þegar ég var einn hjá
honum í matreiðsluklefanum. Hann sýndi mér fjölda af myndum
af skipum og bátum, sem ég þóttist vita að hann hefði sjálfur
dregið upp með rauðum og gulum og bláum ritblýjum. Mér
fannst ég skilja allt, sem hann átti við, og hann virtist skilja
inig til íulls; þó talaði ég íslensku, en hann dönsku. Ég komst
strax að því, að hann hét Markús, og síðan hefir mér þótt það
nafn fallegt. Ég man það, að Markús var einu sinni að gráta, ég
hélt endilega að stýrimaðurinn hefði barið hann. Eftir það var
mér aldrei vel við stýrimanninn. Einu sinni sá ég að Markús
var haltur, og að umbúðir voru um annan fótinn á honum;
ég þóttist vita, að hann hefði brennt sig á sjóðandi baunum.
Enginn sagði mér neitt slíkt, en samt var ég alveg viss um
það. Af þessu veit ég, að böm geta stundum fengið undarlegar
hugmyndir um það, sem við ber í kring um þau, og að þau
álíta þessar hugmyndir sínar áreiðanlegan sannleika. En þó
þau gæti ekki að því, þá eru þessar hugmyndir þeirra byggðar
á glöggri og skarpri eftirtekt. Ég hefí iðulega tekið eftir því,
síðan ég komst á fullorðins árin, að flest böm leita betur eftir
orsökum viðburðanna í daglega lífinu, heldur en flest fullorðna
fólkið; en aftur hugsa þau minna um afleiðingar þess, sem við
ber í kring uni þau. - En áfram með söguna.
Skipið „María“ kom með okkur heilu og höldnu til Húll á
Englandi. En fullar þrjár vikur var það að því, sökum þess að
veður voru jafnan óhagstæð; og svo getur verið að það hafí
ekki verið sérlega hraðskreitt.
Húll er mikil borg og víðfræg fýrir hinar miklu skipakvíar
sínar og verslun. Reyndar vissi ég ekkert um það þá. Ég man
það einungis, að ég horfði eins og steini Iostinn á hinar risavöxnu
byggingar og hinn mikla fjölda af skipum, sem ég sá þar. Sum
skipin vom svo stór, að okkar skip var eins og lítil róðrarkæna
hjá þeim. Sumstaðar lágu masturslaus skip, og á nokkmm þeirra
sá ég konur og böm, böm, sem voru berfætt og höfuðfatalaus
- drengi í stuttum buxum, og stúlkur á stuttum, ermalausum
Farþega- ogjlutningaskip frá þessum tíma, City of
Columbus. Hugsanlega skipið sem frá segir í greininni.
kjólum. Ég man það, að amma mín lét undrun sína í ljós yfir
fátæktinni, sem mundi eiga sér stað hjá þessu fólki, því hún
hélt að börnin væm þannig klædd, af því foreldramir helðu
ekki efni á að klæða þau öðruvísi.
Hvarvetna á bryggjunni vom stórir hlaðar af kössum og
pokum og ýmsum vamingi; alls staðar vom menn á ferð fram
og aftur, og vagnar og hestar komu og fóm; alls staðar var skrölt
og hávaði, sem lét mjög illa í eyrum okkar, sem komum ffá
sveitakyrrðinni á Islandi; og alls staðar var sá blær á lifandi
og dauðu, sem ekki átti við okkur. Ég varð alveg utan við
mig af að sjá öll þessi undur, svona allt í einu. Ég skildi ekki i
neinu; og allt, sem ég sá, virtist mér í fyrstu renna saman í eina
ósundurgreinanlega heild; og öll ópin og köllin, allt skröltið og
tístið og marrið dróst saman í eina ofboðslega hljóðöldu, sem
skall að eyrum mér með svo miklum þunga, að mig svimaði, ef
ég má svo að orði kveða. En undur fljótt vandist ég við þennan
hávaða, uns ég nærri hætti að verða hans var.
Stuttu effir að búið var að festa skipið við bryggju, kom
höfðinglegur maður um borð. Ég vissi að hann var íslendingur,
af því að hann talaði íslensku við afa minn. Þessi höfðinglegi
íslendingur gerði sér mikið far um að skoða vömmar, sem
skipið kom með; og oft heyrði ég hann spyrja afa minn, hvort
ullin væri góð og saltfiskurinn óskemmdur. Þessi maður fór
svo með afa mínum til danska konsúlsins, og danski konsúllinn
fékk honum bréf, sem hann (afi rninn, en ekki konsúllinn)
átti að afhenda danska konsúlnum í New York, því þangað
áttum við að fara með gufuskipi, sem hét „Kólumbus“, og
ffá New York áttum við svo að fara norður til Halifax. Þegar
danski konsúllinn í Húll var búinn að rita bréfið og afhenda
afa mínum það, og sömuleiðis búinn að útvega okkur far með
„KÓlumbusi“, þá vomm við flutt í veitingahús, sem var þar
nærri sem „Kólumbus“ lá við bryggju, og biðum við þar, uns
skipið var ferðbúið, sem ekki var fyrr en eftir viku. Hjónin, sem
réðu fýrir veitingahúsinu, vom norsk. Ég man bezt eftir henni af
því, að konan var einhver sú stærsta kvenpersóna, sem ég hefí
séð, en bóndi hennar var aftur svo lítill vexti, að ég hálfþartinn
hélt, að hann væri drengur tíu eða tólf vetra, með grímu fýrir
andlitinu. Það vom mjög fáir gestir á þessu veitingahúsi, meðan
við dvöldum þar, en þeir fáu, sem þar vom, töluðu allir norsku,
eftir því sem afi minn sagði. Tveir eða þrír voru þar nýkomnir
ffá Ameríku og ætluðu heim aftur til Noregs; að minnsta kosti
Heima er bezt 307