Heima er bezt - 01.08.2009, Side 22

segja að hún vildi gefa „íslandsmann“ bæði mjólk og brauð.
Og von bráðar voru bomir inn til okkar alls konar réttir, sem
við afi minn gerðum okkur mjög gott af; en amma mín snerti
varla við neinu af því.
Um morguninn eftir urðum við fyrir sömu velgjömingunum,
að því er réttina snerti. Að afloknum morgunverði var farið
með okkur ffam í stofu, sem vafalaust hefír verið setustofan,
því þar sat margt fólk, sem flest var að lesa í blöðum. Þar var
kominn maður, með einkennishúfu á höfðinu, og lét okkur
skilja það, að við ættum að koma með sér. „Ship“ (skip) og
„Halifax“, sagði hann aftur og aftur.
„Gott, gott!!“ sagði afi minn; „til Halifax - Halifax!“
Svo tóku þau, afi minn og amma, í hönd feitu konunnar til
að þakka henni greiðann, og kveðja hana.
„Þakk, kæra frú“, sagði aft minn, „þakk fyrir góðgerðimar;
Islandsmann er ffúnni þakklátur“.
En feita konan vildi fá meira en þakklætið tómt hjá afa mínuut -
hún heimtaði peninga. „Money, money!“ öskraði hún áfergjulega,
og öll blíðan og allt brosið var horfið af andliti hennar.
„Money, money!“ (peninga, peninga) hrópaði hún, og sýndist
nú hálfu bústnari en áður.
„Guð komi til“, sagði veslings aft minn, sem nú fór að skilja,
hvað gestrisni á veitingahúsi í raun og veru þýðir. „Guð komi
til!“ sagði hann, „get ekki betalað - á ekki peninga - á ekki
money!“
,jVíoney, money!“ öskraði ffúin alveg hamslaus. Svo óð hún
að afa mínum, þreif í ffakka hans og leitaði í vösunum, en þar
var ekkert að fmna nema enskunámsbók Briem, rauðan vasaklút
og gamla bréfsnepla. Svo gaf hún honum bendingu um að snúa
út buxnavösunum, og hlýddi hann þeirri bending tafarlaust.
Ur öðmm buxnavasanum kom lyklakippa, og úr hinum kom
peningabuddan, en í henni var ekkert, nema farbréfið. Svo
leitaði ffúin í öllum vestisvösum hans, en þeir höfðu heldur
ekki neina peninga að geyma.
,JHoney, money!“ hljóðaði ffúin og tók í bringuna a afa
mínum, sem alltaf var að reyna að fúllvissa hana um það, að
hann ætti ekki skilding til í eigu sinni. En hún gat ómögulega
sannfærst um það. Halldórsbókin var nú algerlega þýðingarlaus,
því ffúin var algerlega ófáanleg til að líta í hana nú, þó hún
gerði það kvöldið fyrir. Það var nú kominn fjöldi fólks utan um
okkur, og margt af því virtist kenna í btjósti um mig og ömmu
mína, því það leit á okkur með meðaumkvunarsvip, en enginn
sýndi sig í því að borga næturgreiðann fyrir okkur.
Þegar það sást að afi minn hafði enga peninga á sér, fór
maðurinn með einkennishúfúna að tala við ffúna, og benda
okkur að koma með sér. En ffúin var auðsjáanlega ekki á því
að sleppa teknu taki af bijósthlíf afa míns. En amma mín,
sem alltaf hafði staðið hjá, meðan á þessari rimmu stóð, gekk
hvatlega að ffúnni, tók giftingarhringinn sinn af hönd sér og
rétti henni. Hin feita kona sleppti óðara tökum á afa mínum,
og fór að skoða hringinn. „Gold, gold!“ (gull) sauð niðri i
ffúnni; „gold - gold!“ Svo fleygði hún sér niður á stól, strauk
svitann af feita andlitinu, og hampaði hringnum í hönd sinni.
„Gold, gold!“
Ég sá ömmu mína aldrei eins höfðinglega og við þetta tækifæri;
bláu augun hennar urðu hvöss, og rödd hennar var hreimmikil
og snjöll, þegar hún rétti ffúnni hringinn, og sagði:
„Taktu við!“
Hún var aldrei margorð, blessunin, og í þetta skiptið fannst
henni nóg að segja bara: „Taktu við!“ En bláu augun hennar
sögðu meira - sögðu það á því máli, sem aðeins kvenfólk
getur skilið til fulls, og sem aðeins kvenfólkið kann svo vel
að beita.
Maðurinn með einkennishúfúna fylgdi okkur svo ofan á
bryggjuna, sem við höfðum lent við kvöldið áður. Og enn einu
sinni stigum við á skipsfjöl. A þessu skipi vorum við tæpan
sólarhring. Kona ein, sem á skipinu var, gaf okkur ömmu minni
tvisvar um daginn te og smurt brauð, en afi minn bragðaði
ekkert, nema blátt vatnið, í hálfan annan sólarhring.
Þegar við skildum við þetta skip, stigum við á hraðlest, sem
bmnaði áffam allan daginn og langt fram á nótt. Loksins var
hrópað: „Halifax!“ og lestin stöðvaðist litlu síðar.
„Guði sé lof!“ sagði afi minn, „loksins emm við þá komin
til Halifax".
Við fómm svo út úr vagninum. Nóttin var koldimm og köld.
Fólkið, sem með okkur kom, hvarf i einu vetfangi út í myrkrið,
og eftir litla stund stóðum við þijú alein á vagnstöðvastéttinni.
Við vomm svöng og næturkulið læsti sig í gegnum okkur, við
vomm peningalaus, mállaus, hælislaus, allslaus og ffamandi
í ókunnu landi. Útlitið var allt annað en glæsilegt. Menn, sem
koma nú á dögum frá íslandi, eiga öðmvísi móttökum að fagna,
hér eiga þeir flestir vini og vandamenn, sem bíða eftir þeim á
vagnstöðvunum, vini og vandamenn, sem taka á móti þeim
með opnum örmum gestrisninnar, og gera allt, sem þeim er
mögulegt, til að láta hið nýkomna fólk fmna, að það er komið
í land velmegunar og þæginda. En því var allt öðm vísi varið,
þegar við komum þangað til lands; þá vom hér í landi aðeins
örfáir íslendingar, sem vom þá á víð og dreif um landið, og áttu
allir fullt í fangi með að sjá fyrir sér. Nei, það hefðu ekki allir
kært sig um að standa í okkar spomm þá, því þó við væmm
komin til Halifax, var útlitið fyrir okkur engu að síður mjög
skuggalegt.
„Nei, ekki tjáir þetta“, sagði afi minn, þegar við höfðum
staðið um hríð á vagnstöðvunum; ég ætla að fara og ná tali af
einhveijum. Bíði þið hér á meðan“.
Svo fór hann út í myrkrið, alveg eins og hann væri gagnkunnugur
í þessari borg. En við amma mín settum okkur niður á gangstéttina.
Hún vafði sjalinu sínu utan um mig, og sat undir mér. Þegjandi
sátum við þama á gangstéttinni, og biðum eftir því að afi minni
kæmi aftur. Rétt eftir að hann fór, kom maður til okkar, og talaði
eitthvað, sem við skildum ekki, og svo hvarf hann strax. Við
biðum lengi, lengi; og langt fannst okkur hvert augnablikið,
og víst hefir sú bið verið átakanleg fyrir ömmu mína, þó hún
léti það ekki í ljós við mig. En loksins kom afi minn aftur með
Halldórsbókina í hendinni, og tvo menn, sinn við hvora hlið.
Þessir menn fóru með okkur í hús, skammt lf á vagnstöðvunum.
Ekki var það gestgjafahús, því húsið var lítið. Kona og tvö böm
vom þar fyrir. Konan bar strax mat á borð fyrir okkur, og afa
mínum var gert það skiljanlegt að maturinn væri gefmn. Við
settumst því að borðinu, og aldrei sagðist afi minn hafa verið
móttækilegri fyrir mat en einmitt þá. Svo var búið um okkur
þar á gólfinu.
310 Heima er bezt