Heima er bezt - 01.08.2009, Side 52

hamra-beltin hermdu þá
hófasláttinn ettir.
Siguijón Kristjánsson, Krumshólum, kveður svo um hryssu:
Fráneyg Gletta fótanett
fetar létt um grundir;
þvitum skvettir, þrífur sprett
þegar slétt er undir.
En það þurfti ekki að vera slétt undir, þar sem Páll Ólafsson
hleypti Ljónslöpp:
Hún er viss með hvergi’að hnjóta,
hvað þá falla,
þó hún missi þriggja fóta,
og það í halla.
Það þótti þeim löngum gaman reiðmönnunum að láta hestinn
sinn liggja á skeiði fram úr bráðléttum hlaupagikkjunum, og er
ekki laust við að drýginda nokkurra kenni hjá hagyrðingunum,
þegar þeir segja frá því á eftir.
Páll Ólafsson bregður upp notalegri mynd af slíkri
kappreið:
Undan Sleipni, Otrauður
alltaf lá á skeiði,
svo hann Björn varð sótrauður
svartur og blár af reiði.
Sigurjón Kristjánsson, sem fyrr er nefndur, kveður svo
um jarpan skeiðvarg:
Þyrlar grjóti ’ og mold í mökk,
mjög á spretti snarpur;
þó ei öðrum endist stökk
alltaf skeiðar Jarpur.
Þá er og ein hér í líkum anda, kveðin á Mosfellsheiði
fyrir nokkrum árum. En Mosfellsheiði, þótt ljót sé, hefir
upp á sæmilegan veg að bjóða, svo að margur gleymir því,
hvað hún er leiðinleg, þegar gæðingurinn gerir sitt til þess
að stytta Ieiðina:
Mosfellsheiði hefir um sinn
hrundið leiðindonum...
Fallega skeiðar Fálki minn
fram úr reiðhestonum.
Elagyrðingurinn er jafnan fljótur til svars, þegar honum
finnst að orðstír reiðhestsins sé hallað. Jón á Þingeyrum átti
reiðhest ágætan, er nefndur var Léttir, og reið Jón honum
stundum ógætilega, er hann var við skál. Eitt sinn er Jón var
að ríða af stað, einhversstaðar frá, ölvaður nokkuð, sagði
maður við hann hæðnislega: „Jón, nú dettur Léttir!“ Jón leit
við manninum og mælti af munni fram samstundis:
Það er mas úr þér, vinur,
Þetta: „Léttir dettur!"
Aldrei rasar reiðskjótur
rétt á sprettinn settur.
Jón hleypti af stað, en sagan getur þess ekki, að Léttir
hafi dottið, hvorki þá né endranær.
Annars fínnst mér síst fjarri að hnýta hér aftan við vísu
einni, sem kveðin er um Jón á Þingeyrum. Hún bregður upp
dálítilli mynd af reiðkænsku Jóns og kostum gæðingsins, svo
ekki er um að villast hver ríður svo geyst um héraðið:
Stynur Frón með stórhljóðum
stáls við skóna harða,
þegar Jón á Þingeyrum
þeysir Ijóni gjarða.
Vísuna kvað Jason bóndi í Lækjadal i Húnaþingi, er Jón
reið þar hjá eitt sinn.
Það segja reiðmennimir að aldrei láti hesturinn jafn vel til
kosti sína eins og á hjami eða ís; þar eru báðir í essinu sínu,
eldishesturinn og reiðmaðurinn og ekkert fúm á fótaburði
eða taumhaldi. Þá stefna tvær sálir að sama marki og renna
í eitt. Þess vegna verður spretturinn snjall og listin hverjum
auðsæ.
Og þegar hagyrðingurinn ljóðfestir slíkan sprett, grípur
hann til hringhendunnar, því hann veit hvað alþýðu kemur.
Hringhendan hefír jafnan verið sá hátturinn, sem alþýða
hefir haft mestar mætur á, enda hefír einhver menntamaður
okkar talið hana fegursta hátt í heimi:
Heyra brak og bresti má,
broddur klaka smýgur
hófa- vakur-haukur þá
hranna-þakið flýgur.
Kveður Jón á Þingeyrum.
En Páll Ólafsson kveður svo um Gránu, sem fyrr er
nefnd:
Mylur svellin kraftakná
klaka gellur flísin.
Hvellir smellir heyrast þá
hófar skella á ísinn.
Þá er og ein hér um sama efni, kveðin á Suðurlandi, að
því er ég best veit:
Hringur skundar skeiðið á,
- skaflar sundra klaka
syngur grundin, svellin blá
sönginn undir taka.
Um Vakra-Brún sinn kveður Páll Ólafsson þannig:
340 Heima er bezt