Heimaklettur - 01.12.1943, Page 13

vel heima. Þeir vissu, að Danmörk átti
í stríði við Svía og þurfti því á öllum
sínum skipastóli að halda heima við.
Þeir voru vissir um, að þeir mundu ekki
mæta neinni mótspyrnu. Fjögur sjóræn-
ingjaskipin, sem herjað höfðu á íslandi
og í Vestmannaeyjum, og hið hertekna
skip, Krabbinn, komu til Algier 17.
ágúst. Á síðasta hluta ferðarinnar höfðu
fangarnir verið vel aldir, svo að hægt
yrði að leiða þá fyrir furstann, deyann,
vel á sig komna. Ræningjarnir skiptu
smá saman öllu hinu rænda öli og víni
milli fanganna, en sjálfir drukku þeir
vatn, eins og sómir góðum Múhamets-
mönnum. Fangarnir voru fluttir á sölu-
torgið, eftir að valinn hafði verið úr
nokkur hluti þeirra til opinberrar vinnu.
Á þrælatorginu voru flestir seldir sitt
í hverja áttina, eftir því sem kaupand-
anum kom, og margur grét sárt. Fjöl-
skyldur voru aðskildar, en þó kom fyr-
ir, að mæður fengu að halda börnum
sínum. Einhverntíma var hægt að koma
þeim í peninga og það gat líka orðið
hætta á því, að mæðurnar tækju upp
á því að deyja af sorg. Skárst urðu ör-
lög séra Ólafs Egilssonar og fjölskyldu
hans. Hún fékk að vera saman og það
var líka heppilegra, því á ferðinni hafði
Þóra litla eignazt lítinn bróður, og
prestskonan var mjög veikluð. Þá hafði
það borið að, að ákveðið hafði verið að
senda prestinn heim með bréf um lausn-
arkaup á þrælunum. Hann mundi á-
reiðanlega gjöra sitt ítrasta til þess að
útvega fé, þó krafizt væri hárra fjár-
hæða. Presturinn var fús til ferðarinnar,
enda þótt honum væri þungt innan-
brjósts, sökum þess að kona hans og
börn urðu að vera eftir. Þau bjuggu að
vísu í góðu húsi og þjáðust ekki af
öðru en þrá og ótta, en það var líka
þung byrði, meðal framandi villutrúar-
manna og í heitu loftslagi. Ólafur Egils-
son komst heill á hófi til Kaupmanna-
hafnar og fékk áheyrn hjá æðsfu valda-
mönnum, sem höfðu opið eyra fyrir
þjáningum vesalinganna í Algeir. Hann
komst áfram leiðar sinnar með einu af
íslandsförunum vorið 1628, og kom aft-
ur til Vestmannaeyja 6. júlí. Sóknar-
börnin, allir eyjarskeggjar, tóku á móti
honum með „ósegjanlegri" gleði, en
einnig með djúpri angurblíðu. Á næstu
árum var nokkrum hluta hinna mörgu
fanga keypt lausn úr ánauðinni af er-
lendum og norrænum íbúum og kaup-
mönnum í Algier, og tíu vesalings ís-
lendingar komust aftur heim. Alþingi
safnaði fé með skattaálögum. í Dan-
mörku og Noregi var safnað stórum
fjárhæðum, en peningarnir komust ekki
óskertir til Algier. Nokkrir fanganna
komust undan á flótta, margir dóu,
nokkrir snérust af trúnni og létu sér
vel líka að verða áfram í hinu ókunna
landi, og nokkrir menn urðu trúníðing-
ar. Árið 1635 var talið, að 31 maður og
39 konur væru þar enn, sem þráðu lausn
úr ánauðinni og árið eftir lét konungur-
inn, Kristján IV, hollenzka kaupmann-
inn Pál de Willem hefjast handa. Hann
keypti 34 föngum lausn, meðal þeirra
var kona Ólafs Egilssonar og börn henn-
ar. Þeir komu til Kaupmannahafnar og
voru sendir með fyrstu ferðum til ís-
lands. Þangað komu þeir sumarið 1637,
— en þó aðeins 27 þeirra, því áður höfðu
sjö þeirra orðið sjúkdómum og dauða
að bráð. Það er ekki hægt að lýsa gleð-
inni yfir heimkomunni og hamingju end-
urfundanna. Settu þér fyrir sjónir, les-
ari góður: Hugsaðu þér heimkomuna til
ættmenna og vina, í hin gömlu heim-
kynni, eftir tíu ára veru hjá örgum ó-
/
HEIMAKLETTUR
3